Book 5 Chapter 31 | |
1 | yudhiṣṭhira uvāca |
1 | uta santam asantaṃ ca bālaṃ vṛddhaṃ ca saṃjaya
utābalaṃ balīyāṃsaṃ dhātā prakurute vaśe |
2 | uta bālāya pāṇḍityaṃ paṇḍitāyota bālatām
dadāti sarvam īśānaḥ purastāc chukram uccaran |
3 | alaṃ vijñāpanāya syād ācakṣīthā yathātatham
atho mantraṃ mantrayitvā anyonyenātihṛṣṭavat |
4 | gāvalgaṇe kurūn gatvā dhṛtarāṣṭraṃ mahābalam
abhivādyopasaṃgṛhya tataḥ pṛccher anāmayam |
5 | brūyāś cainaṃ tvam āsīnaṃ kurubhiḥ parivāritam
tavaiva rājan vīryeṇa sukhaṃ jīvanti pāṇḍavāḥ |
6 | tava prasādād bālās te prāptā rājyam ariṃdama
rājye tān sthāpayitvāgre nopekṣīr vinaśiṣyataḥ |
7 | sarvam apy etad ekasya nālaṃ saṃjaya kasya cit
tāta saṃhatya jīvāmo mā dviṣadbhyo vaśaṃ gamaḥ |
8 | tathā bhīṣmaṃ śāṃtanavaṃ bhāratānāṃ pitāmaham
śirasābhivadethās tvaṃ mama nāma prakīrtayan |
9 | abhivādya ca vaktavyas tato 'smākaṃ pitāmahaḥ
bhavatā śaṃtanor vaṃśo nimagnaḥ punar uddhṛtaḥ |
10 | sa tvaṃ kuru tathā tāta svamatena pitāmaha
yathā jīvanti te pautrāḥ prītimantaḥ parasparam |
11 | tathaiva viduraṃ brūyāḥ kurūṇāṃ mantradhāriṇam
ayuddhaṃ saumya bhāṣasva hitakāmo yudhiṣṭhiraḥ |
12 | atho suyodhanaṃ brūyā rājaputram amarṣaṇam
madhye kurūṇām āsīnam anunīya punaḥ punaḥ |
13 | apaśyan mām upekṣantaṃ kṛṣṇām ekāṃ sabhāgatām
tadduḥkham atitikṣāma mā vadhīṣma kurūn iti |
14 | evaṃ pūrvāparān kleśān atitikṣanta pāṇḍavāḥ
yathā balīyasaḥ santas tat sarvaṃ kuravo viduḥ |
15 | yan naḥ prāvrājayaḥ saumya ajinaiḥ prativāsitān
tadduḥkham atitikṣāma mā vadhīṣma kurūn iti |
16 | yat tat sabhāyām ākramya kṛṣṇāṃ keśeṣv adharṣayat
duḥśāsanas te 'numate tac cāsmābhir upekṣitam |
17 | yathocitaṃ svakaṃ bhāgaṃ labhemahi paraṃtapa
nivartaya paradravye buddhiṃ gṛddhāṃ nararṣabha |
18 | śāntir evaṃ bhaved rājan prītiś caiva parasparam
rājyaikadeśam api naḥ prayaccha śamam icchatām |
19 | kuśasthalaṃ vṛkasthalam āsandī vāraṇāvatam
avasānaṃ bhaved atra kiṃ cid eva tu pañcamam |
20 | bhrātṝṇāṃ dehi pañcānāṃ grāmān pañca suyodhana
śāntir no 'stu mahāprājña jñātibhiḥ saha saṃjaya |
21 | bhrātā bhrātaram anvetu pitā putreṇa yujyatām
smayamānāḥ samāyāntu pāñcālāḥ kurubhiḥ saha |
22 | akṣatān kurupāñcālān paśyema iti kāmaye
sarve sumanasas tāta śāmyāma bharatarṣabha |
23 | alam eva śamāyāsmi tathā yuddhāya saṃjaya
dharmārthayor alaṃ cāhaṃ mṛdave dāruṇāya ca |