Book 5 Chapter 15 | |
1 | śalya uvāca |
1 | evam uktaḥ sa bhagavāñ śacyā punar athābravīt
vikramasya na kālo 'yaṃ nahuṣo balavattaraḥ |
2 | vivardhitaś ca ṛṣibhir havyaiḥ kavyaiś ca bhāmini
nītim atra vidhāsyāmi devi tāṃ kartum arhasi |
3 | guhyaṃ caitat tvayā kāryaṃ nākhyātavyaṃ śubhe kva cit
gatvā nahuṣam ekānte bravīhi tanumadhyame |
4 | ṛṣiyānena divyena mām upaihi jagatpate
evaṃ tava vaśe prītā bhaviṣyāmīti taṃ vada |
5 | ity uktā devarājena patnī sā kamalekṣaṇā
evam astv ity athoktvā tu jagāma nahuṣaṃ prati |
6 | nahuṣas tāṃ tato dṛṣṭvā vismito vākyam abravīt
svāgataṃ te varārohe kiṃ karomi śucismite |
7 | bhaktaṃ māṃ bhaja kalyāṇi kim icchasi manasvini
tava kalyāṇi yat kāryaṃ tat kariṣye sumadhyame |
8 | na ca vrīḍā tvayā kāryā suśroṇi mayi viśvasa
satyena vai śape devi kartāsmi vacanaṃ tava |
9 | indrāṇy uvāca |
9 | yo me tvayā kṛtaḥ kālas tam ākāṅkṣe jagatpate
tatas tvam eva bhartā me bhaviṣyasi surādhipa |
10 | kāryaṃ ca hṛdi me yat tad devarājāvadhāraya
vakṣyāmi yadi me rājan priyam etat kariṣyasi vākyaṃ praṇayasaṃyuktaṃ tataḥ syāṃ vaśagā tava |
11 | indrasya vājino vāhā hastino 'tha rathās tathā
icchāmy aham ihāpūrvaṃ vāhanaṃ te surādhipa yan na viṣṇor na rudrasya nāsurāṇāṃ na rakṣasām |
12 | vahantu tvāṃ mahārāja ṛṣayaḥ saṃgatā vibho
sarve śibikayā rājann etad dhi mama rocate |
13 | nāsureṣu na deveṣu tulyo bhavitum arhasi
sarveṣāṃ teja ādatsva svena vīryeṇa darśanāt na te pramukhataḥ sthātuṃ kaś cid icchati vīryavān |
14 | śalya uvāca |
14 | evam uktas tu nahuṣaḥ prāhṛṣyata tadā kila
uvāca vacanaṃ cāpi surendras tām aninditām |
15 | apūrvaṃ vāhanam idaṃ tvayoktaṃ varavarṇini
dṛḍhaṃ me rucitaṃ devi tvadvaśo 'smi varānane |
16 | na hy alpavīryo bhavati yo vāhān kurute munīn
ahaṃ tapasvī balavān bhūtabhavyabhavatprabhuḥ |
17 | mayi kruddhe jagan na syān mayi sarvaṃ pratiṣṭhitam
devadānavagandharvāḥ kiṃnaroragarākṣasāḥ |
18 | na me kruddhasya paryāptāḥ sarve lokāḥ śucismite
cakṣuṣā yaṃ prapaśyāmi tasya tejo harāmy aham |
19 | tasmāt te vacanaṃ devi kariṣyāmi na saṃśayaḥ
saptarṣayo māṃ vakṣyanti sarve brahmarṣayas tathā paśya māhātmyam asmākam ṛddhiṃ ca varavarṇini |
20 | evam uktvā tu tāṃ devīṃ visṛjya ca varānanām
vimāne yojayitvā sa ṛṣīn niyamam āsthitān |
21 | abrahmaṇyo balopeto matto varamadena ca
kāmavṛttaḥ sa duṣṭātmā vāhayām āsa tān ṛṣīn |
22 | nahuṣeṇa visṛṣṭā ca bṛhaspatim uvāca sā
samayo 'lpāvaśeṣo me nahuṣeṇeha yaḥ kṛtaḥ śakraṃ mṛgaya śīghraṃ tvaṃ bhaktāyāḥ kuru me dayām |
23 | bāḍham ity eva bhagavān bṛhaspatir uvāca tām
na bhetavyaṃ tvayā devi nahuṣād duṣṭacetasaḥ |
24 | na hy eṣa sthāsyati ciraṃ gata eṣa narādhamaḥ
adharmajño maharṣīṇāṃ vāhanāc ca hataḥ śubhe |
25 | iṣṭiṃ cāhaṃ kariṣyāmi vināśāyāsya durmateḥ
śakraṃ cādhigamiṣyāmi mā bhais tvaṃ bhadram astu te |
26 | tataḥ prajvālya vidhivaj juhāva paramaṃ haviḥ
bṛhaspatir mahātejā devarājopalabdhaye |
27 | tasmāc ca bhagavān devaḥ svayam eva hutāśanaḥ
strīveṣam adbhutaṃ kṛtvā sahasāntaradhīyata |
28 | sa diśaḥ pradiśaś caiva parvatāṃś ca vanāni ca
pṛthivīṃ cāntarikṣaṃ ca vicīyātimanogatiḥ nimeṣāntaramātreṇa bṛhaspatim upāgamat |
29 | agnir uvāca |
29 | bṛhaspate na paśyāmi devarājam ahaṃ kva cit
āpaḥ śeṣāḥ sadā cāpaḥ praveṣṭuṃ notsahāmy aham na me tatra gatir brahman kim anyat karavāṇi te |
30 | śalya uvāca |
30 | tam abravīd devagurur apo viśa mahādyute |
31 | agnir uvāca |
31 | nāpaḥ praveṣṭuṃ śakṣyāmi kṣayo me 'tra bhaviṣyati
śaraṇaṃ tvāṃ prapanno 'smi svasti te 'stu mahādyute |
32 | adbhyo 'gnir brahmataḥ kṣatram aśmano loham utthitam
teṣāṃ sarvatragaṃ tejaḥ svāsu yoniṣu śāmyati |