Book 5 Chapter 10
1	indra uvāca
1	sarvaṃ vyāptam idaṃ devā vṛtreṇa jagad avyayam na hy asya sadṛśaṃ kiṃ cit pratighātāya yad bhavet
2	samartho hy abhavaṃ pūrvam asamartho 'smi sāṃpratam kathaṃ kuryāṃ nu bhadraṃ vo duṣpradharṣaḥ sa me mataḥ
3	tejasvī ca mahātmā ca yuddhe cāmitavikramaḥ graset tribhuvanaṃ sarvaṃ sadevāsuramānuṣam
4	tasmād viniścayam imaṃ śṛṇudhvaṃ me divaukasaḥ viṣṇoḥ kṣayam upāgamya sametya ca mahātmanā tena saṃmantrya vetsyāmo vadhopāyaṃ durātmanaḥ
5	śalya uvāca
5	evam ukte maghavatā devāḥ sarṣigaṇās tadā śaraṇyaṃ śaraṇaṃ devaṃ jagmur viṣṇuṃ mahābalam
6	ūcuś ca sarve deveśaṃ viṣṇuṃ vṛtrabhayārditāḥ tvayā lokās trayaḥ krāntās tribhir vikramaṇaiḥ prabho
7	amṛtaṃ cāhṛtaṃ viṣṇo daityāś ca nihatā raṇe baliṃ baddhvā mahādaityaṃ śakro devādhipaḥ kṛtaḥ
8	tvaṃ prabhuḥ sarvalokānāṃ tvayā sarvam idaṃ tatam tvaṃ hi deva mahādevaḥ sarvalokanamaskṛtaḥ
9	gatir bhava tvaṃ devānāṃ sendrāṇām amarottama jagad vyāptam idaṃ sarvaṃ vṛtreṇāsurasūdana
10	viṣṇur uvāca
10	avaśyaṃ karaṇīyaṃ me bhavatāṃ hitam uttamam tasmād upāyaṃ vakṣyāmi yathāsau na bhaviṣyati
11	gacchadhvaṃ sarṣigandharvā yatrāsau viśvarūpadhṛk sāma tasya prayuñjadhvaṃ tata enaṃ vijeṣyatha
12	bhaviṣyati gatir devāḥ śakrasya mama tejasā adṛśyaś ca pravekṣyāmi vajram asyāyudhottamam
13	gacchadhvam ṛṣibhiḥ sārdhaṃ gandharvaiś ca surottamāḥ vṛtrasya saha śakreṇa saṃdhiṃ kuruta māciram
14	śalya uvāca
14	evam uktās tu devena ṛṣayas tridaśās tathā yayuḥ sametya sahitāḥ śakraṃ kṛtvā puraḥsaram
15	samīpam etya ca tadā sarva eva mahaujasaḥ taṃ tejasā prajvalitaṃ pratapantaṃ diśo daśa
16	grasantam iva lokāṃs trīn sūryācandramasau yathā dadṛśus tatra te vṛtraṃ śakreṇa saha devatāḥ
17	ṛṣayo 'tha tato 'bhyetya vṛtram ūcuḥ priyaṃ vacaḥ vyāptaṃ jagad idaṃ sarvaṃ tejasā tava durjaya
18	na ca śaknoṣi nirjetuṃ vāsavaṃ bhūrivikramam yudhyatoś cāpi vāṃ kālo vyatītaḥ sumahān iha
19	pīḍyante ca prajāḥ sarvāḥ sadevāsuramānavāḥ sakhyaṃ bhavatu te vṛtra śakreṇa saha nityadā avāpsyasi sukhaṃ tvaṃ ca śakralokāṃś ca śāśvatān
20	ṛṣivākyaṃ niśamyātha sa vṛtraḥ sumahābalaḥ uvāca tāṃs tadā sarvān praṇamya śirasāsuraḥ
21	sarve yūyaṃ mahābhāgā gandharvāś caiva sarvaśaḥ yad brūta tac chrutaṃ sarvaṃ mamāpi śṛṇutānaghāḥ
22	saṃdhiḥ kathaṃ vai bhavitā mama śakrasya cobhayoḥ tejasor hi dvayor devāḥ sakhyaṃ vai bhavitā katham
23	ṛṣaya ūcuḥ
23	sakṛt satāṃ saṃgataṃ lipsitavyaṃ; tataḥ paraṃ bhavitā bhavyam eva nātikramet satpuruṣeṇa saṃgataṃ; tasmāt satāṃ saṃgataṃ lipsitavyam
24	dṛḍhaṃ satāṃ saṃgataṃ cāpi nityaṃ; brūyāc cārthaṃ hy arthakṛcchreṣu dhīraḥ mahārthavat satpuruṣeṇa saṃgataṃ; tasmāt santaṃ na jighāṃseta dhīraḥ
25	indraḥ satāṃ saṃmataś ca nivāsaś ca mahātmanām satyavādī hy adīnaś ca dharmavit suviniścitaḥ
26	tena te saha śakreṇa saṃdhir bhavatu śāśvataḥ evaṃ viśvāsam āgaccha mā te bhūd buddhir anyathā
27	śalya uvāca
27	maharṣivacanaṃ śrutvā tān uvāca mahādyutiḥ avaśyaṃ bhagavanto me mānanīyās tapasvinaḥ
28	bravīmi yad ahaṃ devās tat sarvaṃ kriyatām iha tataḥ sarvaṃ kariṣyāmi yad ūcur māṃ dvijarṣabhāḥ
29	na śuṣkeṇa na cārdreṇa nāśmanā na ca dāruṇā na śastreṇa na vajreṇa na divā na tathā niśi
30	vadhyo bhaveyaṃ viprendrāḥ śakrasya saha daivataiḥ evaṃ me rocate saṃdhiḥ śakreṇa saha nityadā
31	bāḍham ity eva ṛṣayas tam ūcur bharatarṣabha evaṃ kṛte tu saṃdhāne vṛtraḥ pramudito 'bhavat
32	yattaḥ sadābhavac cāpi śakro 'marṣasamanvitaḥ vṛtrasya vadhasaṃyuktān upāyān anucintayan randhrānveṣī samudvignaḥ sadābhūd balavṛtrahā
33	sa kadā cit samudrānte tam apaśyan mahāsuram saṃdhyākāla upāvṛtte muhūrte ramyadāruṇe
34	tataḥ saṃcintya bhagavān varadānaṃ mahātmanaḥ saṃdhyeyaṃ vartate raudrā na rātrir divasaṃ na ca vṛtraś cāvaśyavadhyo 'yaṃ mama sarvaharo ripuḥ
35	yadi vṛtraṃ na hanmy adya vañcayitvā mahāsuram mahābalaṃ mahākāyaṃ na me śreyo bhaviṣyati
36	evaṃ saṃcintayann eva śakro viṣṇum anusmaran atha phenaṃ tadāpaśyat samudre parvatopamam
37	nāyaṃ śuṣko na cārdro 'yaṃ na ca śastram idaṃ tathā enaṃ kṣepsyāmi vṛtrasya kṣaṇād eva naśiṣyati
38	savajram atha phenaṃ taṃ kṣipraṃ vṛtre nisṛṣṭavān praviśya phenaṃ taṃ viṣṇur atha vṛtraṃ vyanāśayat
39	nihate tu tato vṛtre diśo vitimirābhavan pravavau ca śivo vāyuḥ prajāś ca jahṛṣus tadā
40	tato devāḥ sagandharvā yakṣarākṣasapannagāḥ ṛṣayaś ca mahendraṃ tam astuvan vividhaiḥ stavaiḥ
41	namaskṛtaḥ sarvabhūtaiḥ sarvabhūtāni sāntvayan hataśatruḥ prahṛṣṭātmā vāsavaḥ saha daivataiḥ viṣṇuṃ tribhuvanaśreṣṭhaṃ pūjayām āsa dharmavit
42	tato hate mahāvīrye vṛtre devabhayaṃkare anṛtenābhibhūto 'bhūc chakraḥ paramadurmanāḥ traiśīrṣayābhibhūtaś ca sa pūrvaṃ brahmahatyayā
43	so 'ntam āśritya lokānāṃ naṣṭasaṃjño vicetanaḥ na prājñāyata devendras tv abhibhūtaḥ svakalmaṣaiḥ praticchanno vasaty apsu ceṣṭamāna ivoragaḥ
44	tataḥ pranaṣṭe devendre brahmahatyābhayārdite bhūmiḥ pradhvastasaṃkāśā nirvṛkṣā śuṣkakānanā vicchinnasrotaso nadyaḥ sarāṃsy anudakāni ca
45	saṃkṣobhaś cāpi sattvānām anāvṛṣṭikṛto 'bhavat devāś cāpi bhṛśaṃ trastās tathā sarve maharṣayaḥ
46	arājakaṃ jagat sarvam abhibhūtam upadravaiḥ tato bhītābhavan devāḥ ko no rājā bhaved iti
47	divi devarṣayaś cāpi devarājavinākṛtāḥ na ca sma kaś cid devānāṃ rājyāya kurute manaḥ