Book 5 Chapter 7 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | gate dvāravatīṃ kṛṣṇe baladeve ca mādhave
saha vṛṣṇyandhakaiḥ sarvair bhojaiś ca śataśas tathā |
2 | sarvam āgamayām āsa pāṇḍavānāṃ viceṣṭitam
dhṛtarāṣṭrātmajo rājā dūtaiḥ praṇihitaiś caraiḥ |
3 | sa śrutvā mādhavaṃ yātaṃ sadaśvair anilopamaiḥ
balena nātimahatā dvārakām abhyayāt purīm |
4 | tam eva divasaṃ cāpi kaunteyaḥ pāṇḍunandanaḥ
ānartanagarīṃ ramyāṃ jagāmāśu dhanaṃjayaḥ |
5 | tau yātvā puruṣavyāghrau dvārakāṃ kurunandanau
suptaṃ dadṛśatuḥ kṛṣṇaṃ śayānaṃ copajagmatuḥ |
6 | tataḥ śayāne govinde praviveśa suyodhanaḥ
ucchīrṣataś ca kṛṣṇasya niṣasāda varāsane |
7 | tataḥ kirīṭī tasyānu praviveśa mahāmanāḥ
paścārdhe ca sa kṛṣṇasya prahvo 'tiṣṭhat kṛtāñjaliḥ |
8 | pratibuddhaḥ sa vārṣṇeyo dadarśāgre kirīṭinam
sa tayoḥ svāgataṃ kṛtvā yathārhaṃ pratipūjya ca tadāgamanajaṃ hetuṃ papraccha madhusūdanaḥ |
9 | tato duryodhanaḥ kṛṣṇam uvāca prahasann iva
vigrahe 'smin bhavān sāhyaṃ mama dātum ihārhati |
10 | samaṃ hi bhavataḥ sakhyaṃ mayi caivārjune 'pi ca
tathā saṃbandhakaṃ tulyam asmākaṃ tvayi mādhava |
11 | ahaṃ cābhigataḥ pūrvaṃ tvām adya madhusūdana
pūrvaṃ cābhigataṃ santo bhajante pūrvasāriṇaḥ |
12 | tvaṃ ca śreṣṭhatamo loke satām adya janārdana
satataṃ saṃmataś caiva sadvṛttam anupālaya |
13 | kṛṣṇa uvāca |
13 | bhavān abhigataḥ pūrvam atra me nāsti saṃśayaḥ
dṛṣṭas tu prathamaṃ rājan mayā pārtho dhanaṃjayaḥ |
14 | tava pūrvābhigamanāt pūrvaṃ cāpy asya darśanāt
sāhāyyam ubhayor eva kariṣyāmi suyodhana |
15 | pravāraṇaṃ tu bālānāṃ pūrvaṃ kāryam iti śrutiḥ
tasmāt pravāraṇaṃ pūrvam arhaḥ pārtho dhanaṃjayaḥ |
16 | matsaṃhananatulyānāṃ gopānām arbudaṃ mahat
nārāyaṇā iti khyātāḥ sarve saṃgrāmayodhinaḥ |
17 | te vā yudhi durādharṣā bhavantv ekasya sainikāḥ
ayudhyamānaḥ saṃgrāme nyastaśastro 'ham ekataḥ |
18 | ābhyām anyataraṃ pārtha yat te hṛdyataraṃ matam
tad vṛṇītāṃ bhavān agre pravāryas tvaṃ hi dharmataḥ |
19 | vaiśaṃpāyana uvāca |
19 | evam uktas tu kṛṣṇena kuntīputro dhanaṃjayaḥ
ayudhyamānaṃ saṃgrāme varayām āsa keśavam |
20 | sahasrāṇāṃ sahasraṃ tu yodhānāṃ prāpya bhārata
kṛṣṇaṃ cāpahṛtaṃ jñātvā saṃprāpa paramāṃ mudam |
21 | duryodhanas tu tat sainyaṃ sarvam ādāya pārthivaḥ
tato 'bhyayād bhīmabalo rauhiṇeyaṃ mahābalam |
22 | sarvaṃ cāgamane hetuṃ sa tasmai saṃnyavedayat
pratyuvāca tataḥ śaurir dhārtarāṣṭram idaṃ vacaḥ |
23 | viditaṃ te naravyāghra sarvaṃ bhavitum arhati
yan mayoktaṃ virāṭasya purā vaivāhike tadā |
24 | nigṛhyokto hṛṣīkeśas tvadarthaṃ kurunandana
mayā saṃbandhakaṃ tulyam iti rājan punaḥ punaḥ |
25 | na ca tad vākyam uktaṃ vai keśavaḥ pratyapadyata
na cāham utsahe kṛṣṇaṃ vinā sthātum api kṣaṇam |
26 | nāhaṃ sahāyaḥ pārthānāṃ nāpi duryodhanasya vai
iti me niścitā buddir vāsudevam avekṣya ha |
27 | jāto 'si bhārate vaṃśe sarvapārthivapūjite
gaccha yudhyasva dharmeṇa kṣātreṇa bharatarṣabha |
28 | ity evam uktaḥ sa tadā pariṣvajya halāyudham
kṛṣṇaṃ cāpahṛtaṃ jñātvā yuddhān mene jitaṃ jayam |
29 | so 'bhyayāt kṛtavarmāṇaṃ dhṛtarāṣṭrasuto nṛpaḥ
kṛtavarmā dadau tasya senām akṣauhiṇīṃ tadā |
30 | sa tena sarvasainyena bhīmena kurunandanaḥ
vṛtaḥ pratiyayau hṛṣṭaḥ suhṛdaḥ saṃpraharṣayan |
31 | gate duryodhane kṛṣṇaḥ kirīṭinam athābravīt
ayudhyamānaḥ kāṃ buddhim āsthāyāhaṃ tvayā vṛtaḥ |
32 | arjuna uvāca |
32 | bhavān samarthas tān sarvān nihantuṃ nātra saṃśayaḥ
nihantum aham apy ekaḥ samarthaḥ puruṣottama |
33 | bhavāṃs tu kīrtimāṃl loke tad yaśas tvāṃ gamiṣyati
yaśasā cāham apy arthī tasmād asi mayā vṛtaḥ |
34 | sārathyaṃ tu tvayā kāryam iti me mānasaṃ sadā
cirarātrepsitaṃ kāmaṃ tad bhavān kartum arhati |
35 | vāsudeva uvāca |
35 | upapannam idaṃ pārtha yat spardhethā mayā saha
sārathyaṃ te kariṣyāmi kāmaḥ saṃpadyatāṃ tava |
36 | vaiśaṃpāyana uvāca |
36 | evaṃ pramuditaḥ pārthaḥ kṛṣṇena sahitas tadā
vṛto dāśārhapravaraiḥ punar āyād yudhiṣṭhiram |