Book 4 Chapter 65 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | tatas tṛtīye divase bhrātaraḥ pañca pāṇḍavāḥ
snātāḥ śuklāmbaradharāḥ samaye caritavratāḥ |
2 | yudhiṣṭhiraṃ puraskṛtya sarvābharaṇabhūṣitāḥ
abhipadmā yathā nāgā bhrājamānā mahārathāḥ |
3 | virāṭasya sabhāṃ gatvā bhūmipālāsaneṣv atha
niṣeduḥ pāvakaprakhyāḥ sarve dhiṣṇyeṣv ivāgnayaḥ |
4 | teṣu tatropaviṣṭeṣu virāṭaḥ pṛthivīpatiḥ
ājagāma sabhāṃ kartuṃ rājakāryāṇi sarvaśaḥ |
5 | śrīmataḥ pāṇḍavān dṛṣṭvā jvalataḥ pāvakān iva
atha matsyo 'bravīt kaṅkaṃ devarūpam avasthitam marudgaṇair upāsīnaṃ tridaśānām iveśvaram |
6 | sa kilākṣātivāpas tvaṃ sabhāstāro mayā kṛtaḥ
atha rājāsane kasmād upaviṣṭo 'sy alaṃkṛtaḥ |
7 | parihāsepsayā vākyaṃ virāṭasya niśamya tat
smayamāno 'rjuno rājann idaṃ vacanam abravīt |
8 | indrasyāpy āsanaṃ rājann ayam āroḍhum arhati
brahmaṇyaḥ śrutavāṃs tyāgī yajñaśīlo dṛḍhavrataḥ |
9 | ayaṃ kurūṇām ṛṣabhaḥ kuntīputro yudhiṣṭhiraḥ
asya kīrtiḥ sthitā loke sūryasyevodyataḥ prabhā |
10 | saṃsaranti diśaḥ sarvā yaśaso 'sya gabhastayaḥ
uditasyeva sūryasya tejaso 'nu gabhastayaḥ |
11 | enaṃ daśa sahasrāṇi kuñjarāṇāṃ tarasvinām
anvayuḥ pṛṣṭhato rājan yāvad adhyāvasat kurūn |
12 | triṃśad enaṃ sahasrāṇi rathāḥ kāñcanamālinaḥ
sadaśvair upasaṃpannāḥ pṛṣṭhato 'nuyayuḥ sadā |
13 | enam aṣṭaśatāḥ sūtāḥ sumṛṣṭamaṇikuṇḍalāḥ
astuvan māgadhaiḥ sārdhaṃ purā śakram ivarṣayaḥ |
14 | enaṃ nityam upāsanta kuravaḥ kiṃkarā yathā
sarve ca rājan rājāno dhaneśvaram ivāmarāḥ |
15 | eṣa sarvān mahīpālān karam āhārayat tadā
vaiśyān iva mahārāja vivaśān svavaśān api |
16 | aṣṭāśītisahasrāṇi snātakānāṃ mahātmanām
upajīvanti rājānam enaṃ sucaritavratam |
17 | eṣa vṛddhān anāthāṃś ca vyaṅgān paṅgūṃś ca mānavān
putravat pālayām āsa prajā dharmeṇa cābhibho |
18 | eṣa dharme dame caiva krodhe cāpi yatavrataḥ
mahāprasādo brahmaṇyaḥ satyavādī ca pārthivaḥ |
19 | śrīpratāpena caitasya tapyate sa suyodhanaḥ
sagaṇaḥ saha karṇena saubalenāpi vā vibhuḥ |
20 | na śakyante hy asya guṇāḥ prasaṃkhyātuṃ nareśvara
eṣa dharmaparo nityam ānṛśaṃsyaś ca pāṇḍavaḥ |
21 | evaṃyukto mahārājaḥ pāṇḍavaḥ pārthivarṣabhaḥ
kathaṃ nārhati rājārham āsanaṃ pṛthivīpatiḥ |