Book 4 Chapter 48 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | tathā vyūḍheṣv anīkeṣu kauraveyair mahārathaiḥ
upāyād arjunas tūrṇaṃ rathaghoṣeṇa nādayan |
2 | dadṛśus te dhvajāgraṃ vai śuśruvuś ca rathasvanam
dodhūyamānasya bhṛśaṃ gāṇḍīvasya ca nisvanam |
3 | tatas tat sarvam ālokya droṇo vacanam abravīt
mahāratham anuprāptaṃ dṛṣṭvā gāṇḍīvadhanvinam |
4 | etad dhvajāgraṃ pārthasya dūrataḥ saṃprakāśate
eṣa ghoṣaḥ sajalado roravīti ca vānaraḥ |
5 | eṣa tiṣṭhan rathaśreṣṭho rathe rathavarapraṇut
utkarṣati dhanuḥśreṣṭhaṃ gāṇḍīvam aśanisvanam |
6 | imau hi bāṇau sahitau pādayor me vyavasthitau
aparau cāpy atikrāntau karṇau saṃspṛśya me śarau |
7 | niruṣya hi vane vāsaṃ kṛtvā karmātimānuṣam
abhivādayate pārthaḥ śrotre ca paripṛcchati |
8 | arjuna uvāca |
8 | iṣupāte ca senāyā hayān saṃyaccha sārathe
yāvat samīkṣe sainye 'smin kvāsau kurukulādhamaḥ |
9 | sarvān anyān anādṛtya dṛṣṭvā tam atimāninam
tasya mūrdhni patiṣyāmi tata ete parājitāḥ |
10 | eṣa vyavasthito droṇo drauṇiś ca tadanantaram
bhīṣmaḥ kṛpaś ca karṇaś ca maheṣvāsā vyavasthitāḥ |
11 | rājānaṃ nātra paśyāmi gāḥ samādāya gacchati
dakṣiṇaṃ mārgam āsthāya śaṅke jīvaparāyaṇaḥ |
12 | utsṛjyaitad rathānīkaṃ gaccha yatra suyodhanaḥ
tatraiva yotsye vairāṭe nāsti yuddhaṃ nirāmiṣam taṃ jitvā vinivartiṣye gāḥ samādāya vai punaḥ |
13 | vaiśaṃpāyana uvāca |
13 | evam uktaḥ sa vairāṭir hayān saṃyamya yatnataḥ
niyamya ca tato raśmīn yatra te kurupuṃgavāḥ acodayat tato vāhān yato duryodhanas tataḥ |
14 | utsṛjya rathavaṃśaṃ tu prayāte śvetavāhane
abhiprāyaṃ viditvāsya droṇo vacanam abravīt |
15 | naiṣo 'ntareṇa rājānaṃ bībhatsuḥ sthātum icchati
tasya pārṣṇiṃ grahīṣyāmo javenābhiprayāsyataḥ |
16 | na hy enam abhisaṃkruddham eko yudhyeta saṃyuge
anyo devāt sahasrākṣāt kṛṣṇād vā devakīsutāt |
17 | kiṃ no gāvaḥ kariṣyanti dhanaṃ vā vipulaṃ tathā
duryodhanaḥ pārthajale purā naur iva majjati |
18 | tathaiva gatvā bībhatsur nāma viśrāvya cātmanaḥ
śalabhair iva tāṃ senāṃ śaraiḥ śīghram avākirat |
19 | kīryamāṇāḥ śaraughais tu yodhās te pārthacoditaiḥ
nāpaśyan nāvṛtāṃ bhūmim antarikṣaṃ ca patribhiḥ |
20 | teṣāṃ nātmanino yuddhe nāpayāne 'bhavan matiḥ
śīghratvam eva pārthasya pūjayanti sma cetasā |
21 | tataḥ śaṅkhaṃ pradadhmau sa dviṣatāṃ lomaharṣaṇam
visphārya ca dhanuḥśreṣṭhaṃ dhvaje bhūtāny acodayat |
22 | tasya śaṅkhasya śabdena rathanemisvanena ca
amānuṣāṇāṃ teṣāṃ ca bhūtānāṃ dhvajavāsinām |
23 | ūrdhvaṃ pucchān vidhunvānā rebhamāṇāḥ samantataḥ
gāvaḥ pratinyavartanta diśam āsthāya dakṣiṇām |