Book 4 Chapter 46 | |
1 | bhīṣma uvāca |
1 | sādhu paśyati vai droṇaḥ kṛpaḥ sādhv anupaśyati
karṇas tu kṣatradharmeṇa yathāvad yoddhum icchati |
2 | ācāryo nābhiṣaktavyaḥ puruṣeṇa vijānatā
deśakālau tu saṃprekṣya yoddhavyam iti me matiḥ |
3 | yasya sūryasamāḥ pañca sapatnāḥ syuḥ prahāriṇaḥ
katham abhyudaye teṣāṃ na pramuhyeta paṇḍitaḥ |
4 | svārthe sarve vimuhyanti ye 'pi dharmavido janāḥ
tasmād rājan bravīmy eṣa vākyaṃ te yadi rocate |
5 | karṇo yad abhyavocan nas tejaḥsaṃjananāya tat
ācāryaputraḥ kṣamatāṃ mahat kāryam upasthitam |
6 | nāyaṃ kālo virodhasya kaunteye samupasthite
kṣantavyaṃ bhavatā sarvam ācāryeṇa kṛpeṇa ca |
7 | bhavatāṃ hi kṛtāstratvaṃ yathāditye prabhā tathā
yathā candramaso lakṣma sarvathā nāpakṛṣyate evaṃ bhavatsu brāhmaṇyaṃ brahmāstraṃ ca pratiṣṭhitam |
8 | catvāra ekato vedāḥ kṣātram ekatra dṛśyate
naitat samastam ubhayaṃ kasmiṃś cid anuśuśrumaḥ |
9 | anyatra bhāratācāryāt saputrād iti me matiḥ
brahmāstraṃ caiva vedāś ca naitad anyatra dṛśyate |
10 | ācāryaputraḥ kṣamatāṃ nāyaṃ kālaḥ svabhedane
sarve saṃhatya yudhyāmaḥ pākaśāsanim āgatam |
11 | balasya vyasanānīha yāny uktāni manīṣibhiḥ
mukhyo bhedo hi teṣāṃ vai pāpiṣṭho viduṣāṃ mataḥ |
12 | aśvatthāmovāca |
12 | ācārya eva kṣamatāṃ śāntir atra vidhīyatām
abhiṣajyamāne hi gurau tadvṛttaṃ roṣakāritam |
13 | vaiśaṃpāyana uvāca |
13 | tato duryodhano droṇaṃ kṣamayām āsa bhārata
saha karṇena bhīṣmeṇa kṛpeṇa ca mahātmanā |
14 | droṇa uvāca |
14 | yad eva prathamaṃ vākyaṃ bhīṣmaḥ śāṃtanavo 'bravīt
tenaivāhaṃ prasanno vai param atra vidhīyatām |
15 | yathā duryodhane 'yatte nāgaḥ spṛśati sainikān
sāhasād yadi vā mohāt tathā nītir vidhīyatām |
16 | vanavāse hy anirvṛtte darśayen na dhanaṃjayaḥ
dhanaṃ vālabhamāno 'tra nādya naḥ kṣantum arhati |
17 | yathā nāyaṃ samāyujyād dhārtarāṣṭrān kathaṃ cana
yathā ca na parājayyāt tathā nītir vidhīyatām |
18 | uktaṃ duryodhanenāpi purastād vākyam īdṛśam
tad anusmṛtya gāṅgeya yathāvad vaktum arhasi |