Book 4 Chapter 41 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | uttaraṃ sārathiṃ kṛtvā śamīṃ kṛtvā pradakṣiṇam
āyudhaṃ sarvam ādāya tataḥ prāyād dhanaṃjayaḥ |
2 | dhvajaṃ siṃhaṃ rathāt tasmād apanīya mahārathaḥ
praṇidhāya śamīmūle prāyād uttarasārathiḥ |
3 | daivīṃ māyāṃ rathe yuktvā vihitāṃ viśvakarmaṇā
kāñcanaṃ siṃhalāṅgūlaṃ dhvajaṃ vānaralakṣaṇam |
4 | manasā cintayām āsa prasādaṃ pāvakasya ca
sa ca tac cintitaṃ jñātvā dhvaje bhūtāny acodayat |
5 | sapatākaṃ vicitrāṅgaṃ sopāsaṅgaṃ mahārathaḥ
ratham āsthāya bībhatsuḥ kaunteyaḥ śvetavāhanaḥ |
6 | baddhāsiḥ satanutrāṇaḥ pragṛhītaśarāsanaḥ
tataḥ prāyād udīcīṃ sa kapipravaraketanaḥ |
7 | svanavantaṃ mahāśaṅkhaṃ balavān arimardanaḥ
prādhamad balam āsthāya dviṣatāṃ lomaharṣaṇam |
8 | tatas te javanā dhuryā jānubhyām agaman mahīm
uttaraś cāpi saṃtrasto rathopastha upāviśat |
9 | saṃsthāpya cāśvān kaunteyaḥ samudyamya ca raśmibhiḥ
uttaraṃ ca pariṣvajya samāśvāsayad arjunaḥ |
10 | mā bhais tvaṃ rājaputrāgrya kṣatriyo 'si paraṃtapa
kathaṃ puruṣaśārdūla śatrumadhye viṣīdasi |
11 | śrutās te śaṅkhaśabdāś ca bherīśabdāś ca puṣkalāḥ
kuñjarāṇāṃ ca nadatāṃ vyūḍhānīkeṣu tiṣṭhatām |
12 | sa tvaṃ katham ihānena śaṅkhaśabdena bhīṣitaḥ
viṣaṇṇarūpo vitrastaḥ puruṣaḥ prākṛto yathā |
13 | uttara uvāca |
13 | śrutā me śaṅkhaśabdāś ca bherīśabdāś ca puṣkalāḥ
kuñjarāṇāṃ ca ninadā vyūḍhānīkeṣu tiṣṭhatām |
14 | naivaṃvidhaḥ śaṅkhaśabdaḥ purā jātu mayā śrutaḥ
dhvajasya cāpi rūpaṃ me dṛṣṭapūrvaṃ na hīdṛśam dhanuṣaś caiva nirghoṣaḥ śrutapūrvo na me kva cit |
15 | asya śaṅkhasya śabdena dhanuṣo nisvanena ca
rathasya ca ninādena mano muhyati me bhṛśam |
16 | vyākulāś ca diśaḥ sarvā hṛdayaṃ vyathatīva me
dhvajena pihitāḥ sarvā diśo na pratibhānti me gāṇḍīvasya ca śabdena karṇau me badhirīkṛtau |
17 | arjuna uvāca |
17 | ekānte ratham āsthāya padbhyāṃ tvam avapīḍaya
dṛḍhaṃ ca raśmīn saṃyaccha śaṅkhaṃ dhmāsyāmy ahaṃ punaḥ |
18 | vaiśaṃpāyana uvāca |
18 | tasya śaṅkhasya śabdena rathanemisvanena ca
gāṇḍīvasya ca ghoṣeṇa pṛthivī samakampata |
19 | droṇa uvāca |
19 | yathā rathasya nirghoṣo yathā śaṅkha udīryate
kampate ca yathā bhūmir naiṣo 'nyaḥ savyasācinaḥ |
20 | śastrāṇi na prakāśante na prahṛṣyanti vājinaḥ
agnayaś ca na bhāsante samiddhās tan na śobhanam |
21 | praty ādityaṃ ca naḥ sarve mṛgā ghorapravādinaḥ
dhvajeṣu ca nilīyante vāyasās tan na śobhanam śakunāś cāpasavyā no vedayanti mahad bhayam |
22 | gomāyur eṣa senāyā ruvan madhye 'nudhāvati
anāhataś ca niṣkrānto mahad vedayate bhayam bhavatāṃ romakūpāṇi prahṛṣṭāny upalakṣaye |
23 | parābhūtā ca vaḥ senā na kaś cid yoddhum icchati
vivarṇamukhabhūyiṣṭhāḥ sarve yodhā vicetasaḥ gāḥ saṃprasthāpya tiṣṭhāmo vyūḍhānīkāḥ prahāriṇaḥ |