Book 4 Chapter 40 | |
1 | uttara uvāca |
1 | āsthāya vipulaṃ vīra rathaṃ sārathinā mayā
katamaṃ yāsyase 'nīkam ukto yāsyāmy ahaṃ tvayā |
2 | arjuna uvāca |
2 | prīto 'smi puruṣavyāghra na bhayaṃ vidyate tava
sarvān nudāmi te śatrūn raṇe raṇaviśārada |
3 | svastho bhava mahābuddhe paśya māṃ śatrubhiḥ saha
yudhyamānaṃ vimarde 'smin kurvāṇaṃ bhairavaṃ mahat |
4 | etān sarvān upāsaṅgān kṣipraṃ badhnīhi me rathe
etaṃ cāhara nistriṃśaṃ jātarūpapariṣkṛtam ahaṃ vai kurubhir yotsyāmy avajeṣyāmi te paśūn |
5 | saṃkalpapakṣavikṣepaṃ bāhuprākāratoraṇam
tridaṇḍatūṇasaṃbādham anekadhvajasaṃkulam |
6 | jyākṣepaṇaṃ krodhakṛtaṃ nemīninadadundubhi
nagaraṃ te mayā guptaṃ rathopasthaṃ bhaviṣyati |
7 | adhiṣṭhito mayā saṃkhye ratho gāṇḍīvadhanvanā
ajeyaḥ śatrusainyānāṃ vairāṭe vyetu te bhayam |
8 | uttara uvāca |
8 | bibhemi nāham eteṣāṃ jānāmi tvāṃ sthiraṃ yudhi
keśavenāpi saṃgrāme sākṣād indreṇa vā samam |
9 | idaṃ tu cintayann eva parimuhyāmi kevalam
niścayaṃ cāpi durmedhā na gacchāmi kathaṃ cana |
10 | evaṃ vīrāṅgarūpasya lakṣaṇair ucitasya ca
kena karmavipākena klībatvam idam āgatam |
11 | manye tvāṃ klībaveṣeṇa carantaṃ śūlapāṇinam
gandharvarājapratimaṃ devaṃ vāpi śatakratum |
12 | arjuna uvāca |
12 | bhrātur niyogāj jyeṣṭhasya saṃvatsaram idaṃ vratam
carāmi brahmacaryaṃ vai satyam etad bravīmi te |
13 | nāsmi klībo mahābāho paravān dharmasaṃyutaḥ
samāptavratam uttīrṇaṃ viddhi māṃ tvaṃ nṛpātmaja |
14 | uttara uvāca |
14 | paramo 'nugraho me 'dya yat pratarko na me vṛthā
na hīdṛśāḥ klībarūpā bhavantīha narottamāḥ |
15 | sahāyavān asmi raṇe yudhyeyam amarair api
sādhvasaṃ tat pranaṣṭaṃ me kiṃ karomi bravīhi me |
16 | ahaṃ te saṃgrahīṣyāmi hayāñ śatrurathārujaḥ
śikṣito hy asmi sārathye tīrthataḥ puruṣarṣabha |
17 | dāruko vāsudevasya yathā śakrasya mātaliḥ
tathā māṃ viddhi sārathye śikṣitaṃ narapuṃgava |
18 | yasya yāte na paśyanti bhūmau prāptaṃ padaṃ padam
dakṣiṇaṃ yo dhuraṃ yuktaḥ sugrīvasadṛśo hayaḥ |
19 | yo 'yaṃ dhuraṃ dhuryavaro vāmaṃ vahati śobhanaḥ
taṃ manye meghapuṣpasya javena sadṛśaṃ hayam |
20 | yo 'yaṃ kāñcanasaṃnāhaḥ pārṣṇiṃ vahati śobhanaḥ
vāmaṃ sainyasya manye taṃ javena balavattaram |
21 | yo 'yaṃ vahati te pārṣṇiṃ dakṣiṇām añcitodyataḥ
balāhakād api mataḥ sa jave vīryavattaraḥ |
22 | tvām evāyaṃ ratho voḍhuṃ saṃgrāme 'rhati dhanvinam
tvaṃ cemaṃ ratham āsthāya yoddhum arho mato mama |
23 | vaiśaṃpāyana uvāca |
23 | tato nirmucya bāhubhyāṃ valayāni sa vīryavān
citre dundubhisaṃnāde pratyamuñcat tale śubhe |
24 | kṛṣṇān bhaṅgīmataḥ keśāñ śvetenodgrathya vāsasā
adhijyaṃ tarasā kṛtvā gāṇḍīvaṃ vyākṣipad dhanuḥ |
25 | tasya vikṣipyamāṇasya dhanuṣo 'bhūn mahāsvanaḥ
yathā śailasya mahataḥ śailenaivābhijaghnuṣaḥ |
26 | sanirghātābhavad bhūmir dikṣu vāyur vavau bhṛśam
bhrāntadvijaṃ khaṃ tadāsīt prakampitamahādrumam |
27 | taṃ śabdaṃ kuravo 'jānan visphoṭam aśaner iva
yad arjuno dhanuḥśreṣṭhaṃ bāhubhyām ākṣipad rathe |