Book 4 Chapter 21 | |
1 | bhīmasena uvāca |
1 | tathā bhadre kariṣyāmi yathā tvaṃ bhīru bhāṣase
adya taṃ sūdayiṣyāmi kīcakaṃ sahabāndhavam |
2 | asyāḥ pradoṣe śarvaryāḥ kuruṣvānena saṃgamam
duḥkhaṃ śokaṃ ca nirdhūya yājñaseni śucismite |
3 | yaiṣā nartanaśālā vai matsyarājena kāritā
divātra kanyā nṛtyanti rātrau yānti yathāgṛham |
4 | tatrāsti śayanaṃ bhīru dṛḍhāṅgaṃ supratiṣṭhitam
tatrāsya darśayiṣyāmi pūrvapretān pitāmahān |
5 | yathā ca tvāṃ na paśyeyuḥ kurvāṇāṃ tena saṃvidam
kuryās tathā tvaṃ kalyāṇi yathā saṃnihito bhavet |
6 | vaiśaṃpāyana uvāca |
6 | tathā tau kathayitvā tu bāṣpam utsṛjya duḥkhitau
rātriśeṣaṃ tad atyugraṃ dhārayām āsatur hṛdā |
7 | tasyāṃ rātryāṃ vyatītāyāṃ prātar utthāya kīcakaḥ
gatvā rājakulāyaiva draupadīm idam abravīt |
8 | sabhāyāṃ paśyato rājñaḥ pātayitvā padāhanam
na caivālabhathās trāṇam abhipannā balīyasā |
9 | pravādena hi matsyānāṃ rājā nāmnāyam ucyate
aham eva hi matsyānāṃ rājā vai vāhinīpatiḥ |
10 | sā sukhaṃ pratipadyasva dāso bhīru bhavāmi te
ahnāya tava suśroṇi śataṃ niṣkān dadāmy aham |
11 | dāsīśataṃ ca te dadyāṃ dāsānām api cāparam
rathaṃ cāśvatarīyuktam astu nau bhīru saṃgamaḥ |
12 | draupady uvāca |
12 | ekaṃ me samayaṃ tv adya pratipadyasva kīcaka
na tvāṃ sakhā vā bhrātā vā jānīyāt saṃgataṃ mayā |
13 | avabodhād dhi bhītāsmi gandharvāṇāṃ yaśasvinām
evaṃ me pratijānīhi tato 'haṃ vaśagā tava |
14 | kīcaka uvāca |
14 | evam etat kariṣyāmi yathā suśroṇi bhāṣase
eko bhadre gamiṣyāmi śūnyam āvasathaṃ tava |
15 | samāgamārthaṃ rambhoru tvayā madanamohitaḥ
yathā tvāṃ nāvabhotsyanti gandharvāḥ sūryavarcasaḥ |
16 | draupady uvāca |
16 | yad idaṃ nartanāgāraṃ matsyarājena kāritam
divātra kanyā nṛtyanti rātrau yānti yathāgṛham |
17 | tamisre tatra gacchethā gandharvās tan na jānate
tatra doṣaḥ parihṛto bhaviṣyati na saṃśayaḥ |
18 | vaiśaṃpāyana uvāca |
18 | tam arthaṃ pratijalpantyāḥ kṛṣṇāyāḥ kīcakena ha
divasārdhaṃ samabhavan māsenaiva samaṃ nṛpa |
19 | kīcako 'tha gṛhaṃ gatvā bhṛśaṃ harṣapariplutaḥ
sairandhrīrūpiṇaṃ mūḍho mṛtyuṃ taṃ nāvabuddhavān |
20 | gandhābharaṇamālyeṣu vyāsaktaḥ sa viśeṣataḥ
alaṃcakāra so 'tmānaṃ satvaraḥ kāmamohitaḥ |
21 | tasya tat kurvataḥ karma kālo dīrgha ivābhavat
anucintayataś cāpi tām evāyatalocanām |
22 | āsīd abhyadhikā cāsya śrīḥ śriyaṃ pramumukṣataḥ
nirvāṇakāle dīpasya vartīm iva didhakṣataḥ |
23 | kṛtasaṃpratyayas tatra kīcakaḥ kāmamohitaḥ
nājānād divasaṃ yāntaṃ cintayānaḥ samāgamam |
24 | tatas tu draupadī gatvā tadā bhīmaṃ mahānase
upātiṣṭhata kalyāṇī kauravyaṃ patim antikāt |
25 | tam uvāca sukeśāntā kīcakasya mayā kṛtaḥ
saṃgamo nartanāgāre yathāvocaḥ paraṃtapa |
26 | śūnyaṃ sa nartanāgāram āgamiṣyati kīcakaḥ
eko niśi mahābāho kīcakaṃ taṃ niṣūdaya |
27 | taṃ sūtaputraṃ kaunteya kīcakaṃ madadarpitam
gatvā tvaṃ nartanāgāraṃ nirjīvaṃ kuru pāṇḍava |
28 | darpāc ca sūtaputro 'sau gandharvān avamanyate
taṃ tvaṃ praharatāṃ śreṣṭha naḍaṃ nāga ivoddhara |
29 | aśru duḥkhābhibhūtāyā mama mārjasva bhārata
ātmanaś caiva bhadraṃ te kuru mānaṃ kulasya ca |
30 | bhīmasena uvāca |
30 | svāgataṃ te varārohe yan mā vedayase priyam
na hy asya kaṃ cid icchāmi sahāyaṃ varavarṇini |
31 | yā me prītis tvayākhyātā kīcakasya samāgame
hatvā hiḍimbaṃ sā prītir mamāsīd varavarṇini |
32 | satyaṃ bhrātṝṃś ca dharmaṃ ca puraskṛtya bravīmi te
kīcakaṃ nihaniṣyāmi vṛtraṃ devapatir yathā |
33 | taṃ gahvare prakāśe vā pothayiṣyāmi kīcakam
atha ced avabhotsyanti haṃsye matsyān api dhruvam |
34 | tato duryodhanaṃ hatvā pratipatsye vasuṃdharām
kāmaṃ matsyam upāstāṃ hi kuntīputro yudhiṣṭhiraḥ |
35 | draupady uvāca |
35 | yathā na saṃtyajethās tvaṃ satyaṃ vai matkṛte vibho
nigūḍhas tvaṃ tathā vīra kīcakaṃ vinipātaya |
36 | bhīmasena uvāca |
36 | evam etat kariṣyāmi yathā tvaṃ bhīru bhāṣase
adṛśyamānas tasyādya tamasvinyām anindite |
37 | nāgo bilvam ivākramya pothayiṣyāmy ahaṃ śiraḥ
alabhyām icchatas tasya kīcakasya durātmanaḥ |
38 | vaiśaṃpāyana uvāca |
38 | bhīmo 'tha prathamaṃ gatvā rātrau channa upāviśat
mṛgaṃ harir ivādṛśyaḥ pratyākāṅkṣat sa kīcakam |
39 | kīcakaś cāpy alaṃkṛtya yathākāmam upāvrajat
tāṃ velāṃ nartanāgāre pāñcālīsaṃgamāśayā |
40 | manyamānaḥ sa saṃketam āgāraṃ prāviśac ca tam
praviśya ca sa tad veśma tamasā saṃvṛtaṃ mahat |
41 | pūrvāgataṃ tatas tatra bhīmam apratimaujasam
ekāntam āsthitaṃ cainam āsasāda sudurmatiḥ |
42 | śayānaṃ śayane tatra mṛtyuṃ sūtaḥ parāmṛśat
jājvalyamānaṃ kopena kṛṣṇādharṣaṇajena ha |
43 | upasaṃgamya caivainaṃ kīcakaḥ kāmamohitaḥ
harṣonmathitacittātmā smayamāno 'bhyabhāṣata |
44 | prāpitaṃ te mayā vittaṃ bahurūpam anantakam
tat sarvaṃ tvāṃ samuddiśya sahasā samupāgataḥ |
45 | nākasmān māṃ praśaṃsanti sadā gṛhagatāḥ striyaḥ
suvāsā darśanīyaś ca nānyo 'sti tvādṛśaḥ pumān |
46 | bhīmasena uvāca |
46 | diṣṭyā tvaṃ darśanīyo 'si diṣṭyātmānaṃ praśaṃsasi
īdṛśas tu tvayā sparśaḥ spṛṣṭapūrvo na karhi cit |
47 | vaiśaṃpāyana uvāca |
47 | ity uktvā taṃ mahābāhur bhīmo bhīmaparākramaḥ
samutpatya ca kaunteyaḥ prahasya ca narādhamam bhīmo jagrāha keśeṣu mālyavatsu sugandhiṣu |
48 | sa keśeṣu parāmṛṣṭo balena balināṃ varaḥ
ākṣipya keśān vegena bāhvor jagrāha pāṇḍavam |
49 | bāhuyuddhaṃ tayor āsīt kruddhayor narasiṃhayoḥ
vasante vāśitāhetor balavadgajayor iva |
50 | īṣad āgalitaṃ cāpi krodhāc calapadaṃ sthitam
kīcako balavān bhīmaṃ jānubhyām ākṣipad bhuvi |
51 | pātito bhuvi bhīmas tu kīcakena balīyasā
utpapātātha vegena daṇḍāhata ivoragaḥ |
52 | spardhayā ca balonmattau tāv ubhau sūtapāṇḍavau
niśīthe paryakarṣetāṃ balinau niśi nirjane |
53 | tatas tad bhavanaśreṣṭhaṃ prākampata muhur muhuḥ
balavac cāpi saṃkruddhāv anyonyaṃ tāv agarjatām |
54 | talābhyāṃ tu sa bhīmena vakṣasy abhihato balī
kīcako roṣasaṃtaptaḥ padān na calitaḥ padam |
55 | muhūrtaṃ tu sa taṃ vegaṃ sahitvā bhuvi duḥsaham
balād ahīyata tadā sūto bhīmabalārditaḥ |
56 | taṃ hīyamānaṃ vijñāya bhīmaseno mahābalaḥ
vakṣasy ānīya vegena mamanthainaṃ vicetasam |
57 | krodhāviṣṭo viniḥśvasya punaś cainaṃ vṛkodaraḥ
jagrāha jayatāṃ śreṣṭhaḥ keśeṣv eva tadā bhṛśam |
58 | gṛhītvā kīcakaṃ bhīmo virurāva mahābalaḥ
śārdūlaḥ piśitākāṅkṣī gṛhītveva mahāmṛgam |
59 | tasya pādau ca pāṇī ca śiro grīvāṃ ca sarvaśaḥ
kāye praveśayām āsa paśor iva pinākadhṛk |
60 | taṃ saṃmathitasarvāṅgaṃ māṃsapiṇḍopamaṃ kṛtam
kṛṣṇāyai darśayām āsa bhīmaseno mahābalaḥ |
61 | uvāca ca mahātejā draupadīṃ pāṇḍunandanaḥ
paśyainam ehi pāñcāli kāmuko 'yaṃ yathā kṛtaḥ |
62 | tathā sa kīcakaṃ hatvā gatvā roṣasya vai śamam
āmantrya draupadīṃ kṛṣṇāṃ kṣipram āyān mahānasam |
63 | kīcakaṃ ghātayitvā tu draupadī yoṣitāṃ varā
prahṛṣṭā gatasaṃtāpā sabhāpālān uvāca ha |
64 | kīcako 'yaṃ hataḥ śete gandharvaiḥ patibhir mama
parastrīkāmasaṃmattaḥ samāgacchata paśyata |
65 | tac chrutvā bhāṣitaṃ tasyā nartanāgārarakṣiṇaḥ
sahasaiva samājagmur ādāyolkāḥ sahasraśaḥ |
66 | tato gatvātha tad veśma kīcakaṃ vinipātitam
gatāsuṃ dadṛśur bhūmau rudhireṇa samukṣitam |
67 | kvāsya grīvā kva caraṇau kva pāṇī kva śiras tathā
iti sma taṃ parīkṣante gandharveṇa hataṃ tadā |