Book 4 Chapter 20 | |
1 | bhīmasena uvāca |
1 | dhig astu me bāhubalaṃ gāṇḍīvaṃ phalgunasya ca
yat te raktau purā bhūtvā pāṇī kṛtakiṇāv ubhau |
2 | sabhāyāṃ sma virāṭasya karomi kadanaṃ mahat
tatra māṃ dharmarājas tu kaṭākṣeṇa nyavārayat tad ahaṃ tasya vijñāya sthita evāsmi bhāmini |
3 | yac ca rāṣṭrāt pracyavanaṃ kurūṇām avadhaś ca yaḥ
suyodhanasya karṇasya śakuneḥ saubalasya ca |
4 | duḥśāsanasya pāpasya yan mayā na hṛtaṃ śiraḥ
tan me dahati kalyāṇi hṛdi śalyam ivārpitam mā dharmaṃ jahi suśroṇi krodhaṃ jahi mahāmate |
5 | imaṃ ca samupālambhaṃ tvatto rājā yudhiṣṭhiraḥ
śṛṇuyād yadi kalyāṇi kṛtsnaṃ jahyāt sa jīvitam |
6 | dhanaṃjayo vā suśroṇi yamau vā tanumadhyame
lokāntaragateṣv eṣu nāhaṃ śakṣyāmi jīvitum |
7 | sukanyā nāma śāryātī bhārgavaṃ cyavanaṃ vane
valmīkabhūtaṃ śāmyantam anvapadyata bhāminī |
8 | nāḍāyanī cendrasenā rūpeṇa yadi te śrutā
patim anvacarad vṛddhaṃ purā varṣasahasriṇam |
9 | duhitā janakasyāpi vaidehī yadi te śrutā
patim anvacarat sītā mahāraṇyanivāsinam |
10 | rakṣasā nigrahaṃ prāpya rāmasya mahiṣī priyā
kliśyamānāpi suśroṇī rāmam evānvapadyata |
11 | lopāmudrā tathā bhīru vayorūpasamanvitā
agastyam anvayād dhitvā kāmān sarvān amānuṣān |
12 | yathaitāḥ kīrtitā nāryo rūpavatyaḥ pativratāḥ
tathā tvam api kalyāṇi sarvaiḥ samuditā guṇaiḥ |
13 | mādīrghaṃ kṣama kālaṃ tvaṃ māsam adhyardhasaṃmitam
pūrṇe trayodaśe varṣe rājño rājñī bhaviṣyasi |
14 | draupady uvāca |
14 | ārtayaitan mayā bhīma kṛtaṃ bāṣpavimokṣaṇam
apārayantyā duḥkhāni na rājānam upālabhe |
15 | vimuktena vyatītena bhīmasena mahābala
pratyupasthitakālasya kāryasyānantaro bhava |
16 | mameha bhīma kaikeyī rūpābhibhavaśaṅkayā
nityam udvijate rājā kathaṃ neyād imām iti |
17 | tasyā viditvā taṃ bhāvaṃ svayaṃ cānṛtadarśanaḥ
kīcako 'yaṃ suduṣṭātmā sadā prārthayate hi mām |
18 | tam ahaṃ kupitā bhīma punaḥ kopaṃ niyamya ca
abruvaṃ kāmasaṃmūḍham ātmānaṃ rakṣa kīcaka |
19 | gandharvāṇām ahaṃ bhāryā pañcānāṃ mahiṣī priyā
te tvāṃ nihanyur durdharṣāḥ śūrāḥ sāhasakāriṇaḥ |
20 | evam uktaḥ sa duṣṭātmā kīcakaḥ pratyuvāca ha
nāhaṃ bibhemi sairandhri gandharvāṇāṃ śucismite |
21 | śataṃ sahasram api vā gandharvāṇām ahaṃ raṇe
samāgataṃ haniṣyāmi tvaṃ bhīru kuru me kṣaṇam |
22 | ity ukte cābruvaṃ sūtaṃ kāmāturam ahaṃ punaḥ
na tvaṃ pratibalas teṣāṃ gandharvāṇāṃ yaśasvinām |
23 | dharme sthitāsmi satataṃ kulaśīlasamanvitā
necchāmi kaṃ cid vadhyantaṃ tena jīvasi kīcaka |
24 | evam uktaḥ sa duṣṭātmā prahasya svanavat tadā
na tiṣṭhati sma sanmārge na ca dharmaṃ bubhūṣati |
25 | pāpātmā pāpabhāvaś ca kāmarāgavaśānugaḥ
avinītaś ca duṣṭātmā pratyākhyātaḥ punaḥ punaḥ darśane darśane hanyāt tathā jahyāṃ ca jīvitam |
26 | tad dharme yatamānānāṃ mahān dharmo naśiṣyati
samayaṃ rakṣamāṇānāṃ bhāryā vo na bhaviṣyati |
27 | bhāryāyāṃ rakṣyamāṇāyāṃ prajā bhavati rakṣitā
prajāyāṃ rakṣyamāṇāyām ātmā bhavati rakṣitaḥ |
28 | vadatāṃ varṇadharmāṃś ca brāhmaṇānāṃ hi me śrutam
kṣatriyasya sadā dharmo nānyaḥ śatrunibarhaṇāt |
29 | paśyato dharmarājasya kīcako māṃ padāvadhīt
tava caiva samakṣaṃ vai bhīmasena mahābala |
30 | tvayā hy ahaṃ paritrātā tasmād ghorāj jaṭāsurāt
jayadrathaṃ tathaiva tvam ajaiṣīr bhrātṛbhiḥ saha |
31 | jahīmam api pāpaṃ tvaṃ yo 'yaṃ mām avamanyate
kīcako rājavāllabhyāc chokakṛn mama bhārata |
32 | tam evaṃ kāmasaṃmattaṃ bhindhi kumbham ivāśmani
yo nimittam anarthānāṃ bahūnāṃ mama bhārata |
33 | taṃ cej jīvantam ādityaḥ prātar abhyudayiṣyati
viṣam āloḍya pāsyāmi mā kīcakavaśaṃ gamam śreyo hi maraṇaṃ mahyaṃ bhīmasena tavāgrataḥ |
34 | vaiśaṃpāyana uvāca |
34 | ity uktvā prārudat kṛṣṇā bhīmasyoraḥ samāśritā
bhīmaś ca tāṃ pariṣvajya mahat sāntvaṃ prayujya ca kīcakaṃ manasāgacchat sṛkkiṇī parisaṃlihan |