Book 4 Chapter 12 | |
1 | janamejaya uvāca |
1 | evaṃ matsyasya nagare vasantas tatra pāṇḍavāḥ
ata ūrdhvaṃ mahāvīryāḥ kim akurvanta vai dvija |
2 | vaiśaṃpāyana uvāca |
2 | evaṃ te nyavasaṃs tatra pracchannāḥ kurunandanāḥ
ārādhayanto rājānaṃ yad akurvanta tac chṛṇu |
3 | yudhiṣṭhiraḥ sabhāstāraḥ sabhyānām abhavat priyaḥ
tathaiva ca virāṭasya saputrasya viśāṃ pate |
4 | sa hy akṣahṛdayajñas tān krīḍayām āsa pāṇḍavaḥ
akṣavatyāṃ yathākāmaṃ sūtrabaddhān iva dvijān |
5 | ajñātaṃ ca virāṭasya vijitya vasu dharmarāṭ
bhrātṛbhyaḥ puruṣavyāghro yathārhaṃ sma prayacchati |
6 | bhīmaseno 'pi māṃsāni bhakṣyāṇi vividhāni ca
atisṛṣṭāni matsyena vikrīṇāti yudhiṣṭhire |
7 | vāsāṃsi parijīrṇāni labdhāny antaḥpure 'rjunaḥ
vikrīṇānaś ca sarvebhyaḥ pāṇḍavebhyaḥ prayacchati |
8 | sahadevo 'pi gopānāṃ veṣam āsthāya pāṇḍavaḥ
dadhi kṣīraṃ ghṛtaṃ caiva pāṇḍavebhyaḥ prayacchati |
9 | nakulo 'pi dhanaṃ labdhvā kṛte karmaṇi vājinām
tuṣṭe tasmin narapatau pāṇḍavebhyaḥ prayacchati |
10 | kṛṣṇāpi sarvān bhrātṝṃs tān nirīkṣantī tapasvinī
yathā punar avijñātā tathā carati bhāminī |
11 | evaṃ saṃpādayantas te tathānyonyaṃ mahārathāḥ
prekṣamāṇās tadā kṛṣṇām ūṣuś channā narādhipa |
12 | atha māse caturthe tu brahmaṇaḥ sumahotsavaḥ
āsīt samṛddho matsyeṣu puruṣāṇāṃ susaṃmataḥ |
13 | tatra mallāḥ samāpetur digbhyo rājan sahasraśaḥ
mahākāyā mahāvīryāḥ kālakhañjā ivāsurāḥ |
14 | vīryonnaddhā balodagrā rājñā samabhipūjitāḥ
siṃhaskandhakaṭigrīvāḥ svavadātā manasvinaḥ asakṛllabdhalakṣās te raṅge pārthivasaṃnidhau |
15 | teṣām eko mahān āsīt sarvamallān samāhvayat
āvalgamānaṃ taṃ raṅge nopatiṣṭhati kaś cana |
16 | yadā sarve vimanasas te mallā hatacetasaḥ
atha sūdena taṃ mallaṃ yodhayām āsa matsyarāṭ |
17 | codyamānas tato bhīmo duḥkhenaivākaron matim
na hi śaknoti vivṛte pratyākhyātuṃ narādhipam |
18 | tataḥ sa puruṣavyāghraḥ śārdūlaśithilaṃ caran
praviveśa mahāraṅgaṃ virāṭam abhiharṣayan |
19 | babandha kakṣyāṃ kaunteyas tatas taṃ harṣayañ janam
tatas taṃ vṛtrasaṃkāśaṃ bhīmo mallaṃ samāhvayat |
20 | tāv ubhau sumahotsāhāv ubhau tīvraparākramau
mattāv iva mahākāyau vāraṇau ṣaṣṭihāyanau |
21 | cakarṣa dorbhyām utpāṭya bhīmo mallam amitrahā
vinadantam abhikrośañ śārdūla iva vāraṇam |
22 | tam udyamya mahābāhur bhrāmayām āsa vīryavān
tato mallāś ca matsyāś ca vismayaṃ cakrire param |
23 | bhrāmayitvā śataguṇaṃ gatasattvam acetanam
pratyapiṃṣan mahābāhur mallaṃ bhuvi vṛkodaraḥ |
24 | tasmin vinihate malle jīmūte lokaviśrute
virāṭaḥ paramaṃ harṣam agacchad bāndhavaiḥ saha |
25 | saṃharṣāt pradadau vittaṃ bahu rājā mahāmanāḥ
ballavāya mahāraṅge yathā vaiśravaṇas tathā |
26 | evaṃ sa subahūn mallān puruṣāṃś ca mahābalān
vinighnan matsyarājasya prītim āvahad uttamām |
27 | yadāsya tulyaḥ puruṣo na kaś cit tatra vidyate
tato vyāghraiś ca siṃhaiś ca dviradaiś cāpy ayodhayat |
28 | punar antaḥpuragataḥ strīṇāṃ madhye vṛkodaraḥ
yodhyate sma virāṭena siṃhair mattair mahābalaiḥ |
29 | bībhatsur api gītena sunṛttena ca pāṇḍavaḥ
virāṭaṃ toṣayām āsa sarvāś cāntaḥpurastriyaḥ |
30 | aśvair vinītair javanais tatra tatra samāgataiḥ
toṣayām āsa nakulo rājānaṃ rājasattama |
31 | tasmai pradeyaṃ prāyacchat prīto rājā dhanaṃ bahu
vinītān vṛṣabhān dṛṣṭvā sahadevasya cābhibho |
32 | evaṃ te nyavasaṃs tatra pracchannāḥ puruṣarṣabhāḥ
karmāṇi tasya kurvāṇā virāṭanṛpates tadā |