 | Book 3 Chapter 296
|
| 1 | yudhiṣṭhira uvāca
|
| 1 | nāpadām asti maryādā na nimittaṃ na kāraṇam
dharmas tu vibhajaty atra ubhayoḥ puṇyapāpayoḥ
|
| 2 | bhīma uvāca
|
| 2 | prātikāmy anayat kṛṣṇāṃ sabhāyāṃ preṣyavat tadā
na mayā nihatas tatra tena prāptāḥ sma saṃśayam
|
| 3 | arjuna uvāca
|
| 3 | vācas tīkṣṇāsthibhedinyaḥ sūtaputreṇa bhāṣitāḥ
atitīkṣṇā mayā kṣāntās tena prāptāḥ sma saṃśayam
|
| 4 | sahadeva uvāca
|
| 4 | śakunis tvāṃ yadājaiṣīd akṣadyūtena bhārata
sa mayā na hatas tatra tena prāptāḥ sma saṃśayam
|
| 5 | vaiśaṃpāyana uvāca
|
| 5 | tato yudhiṣṭhiro rājā nakulaṃ vākyam abravīt
āruhya vṛkṣaṃ mādreya nirīkṣasva diśo daśa
|
| 6 | pānīyam antike paśya vṛkṣān vāpy udakāśrayān
ime hi bhrātaraḥ śrāntās tava tāta pipāsitāḥ
|
| 7 | nakulas tu tathety uktvā śīghram āruhya pādapam
abravīd bhrātaraṃ jyeṣṭham abhivīkṣya samantataḥ
|
| 8 | paśyāmi bahulān rājan vṛkṣān udakasaṃśrayān
sārasānāṃ ca nirhrādam atrodakam asaṃśayam
|
| 9 | tato 'bravīt satyadhṛtiḥ kuntīputro yudhiṣṭhiraḥ
gaccha saumya tataḥ śīghraṃ tūrṇaṃ pānīyam ānaya
|
| 10 | nakulas tu tathety uktvā bhrātur jyeṣṭhasya śāsanāt
prādravad yatra pānīyaṃ śīghraṃ caivānvapadyata
|
| 11 | sa dṛṣṭvā vimalaṃ toyaṃ sārasaiḥ parivāritam
pātukāmas tato vācam antarikṣāt sa śuśruve
|
| 12 | mā tāta sāhasaṃ kārṣīr mama pūrvaparigrahaḥ
praśnān uktvā tu mādreya tataḥ piba harasva ca
|
| 13 | anādṛtya tu tad vākyaṃ nakulaḥ supipāsitaḥ
apibac chītalaṃ toyaṃ pītvā ca nipapāta ha
|
| 14 | cirāyamāṇe nakule kuntīputro yudhiṣṭhiraḥ
abravīd bhrātaraṃ vīraṃ sahadevam ariṃdamam
|
| 15 | bhrātā cirāyate tāta sahadeva tavāgrajaḥ
taṃ caivānaya sodaryaṃ pānīyaṃ ca tvam ānaya
|
| 16 | sahadevas tathety uktvā tāṃ diśaṃ pratyapadyata
dadarśa ca hataṃ bhūmau bhrātaraṃ nakulaṃ tadā
|
| 17 | bhrātṛśokābhisaṃtaptas tṛṣayā ca prapīḍitaḥ
abhidudrāva pānīyaṃ tato vāg abhyabhāṣata
|
| 18 | mā tāta sāhasaṃ kārṣīr mama pūrvaparigrahaḥ
praśnān uktvā yathākāmaṃ tataḥ piba harasva ca
|
| 19 | anādṛtya tu tad vākyaṃ sahadevaḥ pipāsitaḥ
apibac chītalaṃ toyaṃ pītvā ca nipapāta ha
|
| 20 | athābravīt sa vijayaṃ kuntīputro yudhiṣṭhiraḥ
bhrātarau te ciragatau bībhatso śatrukarśana
tau caivānaya bhadraṃ te pānīyaṃ ca tvam ānaya
|
| 21 | evam ukto guḍākeśaḥ pragṛhya saśaraṃ dhanuḥ
āmuktakhaḍgo medhāvī tat saraḥ pratyapadyata
|
| 22 | yataḥ puruṣaśārdūlau pānīyaharaṇe gatau
tau dadarśa hatau tatra bhrātarau śvetavāhanaḥ
|
| 23 | prasuptāv iva tau dṛṣṭvā narasiṃhaḥ suduḥkhitaḥ
dhanur udyamya kaunteyo vyalokayata tad vanam
|
| 24 | nāpaśyat tatra kiṃ cit sa bhūtaṃ tasmin mahāvane
savyasācī tataḥ śrāntaḥ pānīyaṃ so 'bhyadhāvata
|
| 25 | abhidhāvaṃs tato vācam antarikṣāt sa śuśruve
kim āsīd asi pānīyaṃ naitac chakyaṃ balāt tvayā
|
| 26 | kaunteya yadi vai praśnān mayoktān pratipatsyase
tataḥ pāsyasi pānīyaṃ hariṣyasi ca bhārata
|
| 27 | vāritas tv abravīt pārtho dṛśyamāno nivāraya
yāvad bāṇair vinirbhinnaḥ punar naivaṃ vadiṣyasi
|
| 28 | evam uktvā tataḥ pārthaḥ śarair astrānumantritaiḥ
vavarṣa tāṃ diśaṃ kṛtsnāṃ śabdavedhaṃ ca darśayan
|
| 29 | karṇinālīkanārācān utsṛjan bharatarṣabha
anekair iṣusaṃghātair antarikṣaṃ vavarṣa ha
|
| 30 | yakṣa uvāca
|
| 30 | kiṃ vighātena te pārtha praśnān uktvā tataḥ piba
anuktvā tu tataḥ praśnān pītvaiva na bhaviṣyasi
|
| 31 | vaiśaṃpāyana uvāca
|
| 31 | sa tv amoghān iṣūn muktvā tṛṣṇayābhiprapīḍitaḥ
avijñāyaiva tān praśnān pītvaiva nipapāta ha
|
| 32 | athābravīd bhīmasenaṃ kuntīputro yudhiṣṭhiraḥ
nakulaḥ sahadevaś ca bībhatsuś cāparājitaḥ
|
| 33 | ciraṃ gatās toyahetor na cāgacchanti bhārata
tāṃś caivānaya bhadraṃ te pānīyaṃ ca tvam ānaya
|
| 34 | bhīmasenas tathety uktvā tāṃ diśaṃ pratyapadyata
yatra te puruṣavyāghrā bhrātaro 'sya nipātitāḥ
|
| 35 | tān dṛṣṭvā duḥkhito bhīmas tṛṣayā ca prapīḍitaḥ
amanyata mahābāhuḥ karma tad yakṣarakṣasām
sa cintayām āsa tadā yoddhavyaṃ dhruvam adya me
|
| 36 | pāsyāmi tāvat pānīyam iti pārtho vṛkodaraḥ
tato 'bhyadhāvat pānīyaṃ pipāsuḥ puruṣarṣabhaḥ
|
| 37 | yakṣa uvāca
|
| 37 | mā tāta sāhasaṃ kārṣīr mama pūrvaparigrahaḥ
praśnān uktvā tu kaunteya tataḥ piba harasva ca
|
| 38 | vaiśaṃpāyana uvāca
|
| 38 | evam uktas tato bhīmo yakṣeṇāmitatejasā
avijñāyaiva tān praśnān pītvaiva nipapāta ha
|
| 39 | tataḥ kuntīsuto rājā vicintya puruṣarṣabhaḥ
samutthāya mahābāhur dahyamānena cetasā
|
| 40 | apetajananirghoṣaṃ praviveśa mahāvanam
rurubhiś ca varāhaiś ca pakṣibhiś ca niṣevitam
|
| 41 | nīlabhāsvaravarṇaiś ca pādapair upaśobhitam
bhramarair upagītaṃ ca pakṣibhiś ca mahāyaśāḥ
|
| 42 | sa gacchan kānane tasmin hemajālapariṣkṛtam
dadarśa tat saraḥ śrīmān viśvakarmakṛtaṃ yathā
|
| 43 | upetaṃ nalinījālaiḥ sindhuvāraiś ca vetasaiḥ
ketakaiḥ karavīraiś ca pippalaiś caiva saṃvṛtam
śramārtas tad upāgamya saro dṛṣṭvātha vismitaḥ
|