Book 3 Chapter 259 | |
1 | mārkaṇḍeya uvāca |
1 | pulastyasya tu yaḥ krodhād ardhadeho 'bhavan muniḥ
viśravā nāma sakrodhaḥ sa vaiśravaṇam aikṣata |
2 | bubudhe taṃ tu sakrodhaṃ pitaraṃ rākṣaseśvaraḥ
kuberas tatprasādārthaṃ yatate sma sadā nṛpa |
3 | sa rājarājo laṅkāyāṃ nivasan naravāhanaḥ
rākṣasīḥ pradadau tisraḥ pitur vai paricārikāḥ |
4 | tās tadā taṃ mahātmānaṃ saṃtoṣayitum udyatāḥ
ṛṣiṃ bharataśārdūla nṛttagītaviśāradāḥ |
5 | puṣpotkaṭā ca rākā ca mālinī ca viśāṃ pate
anyonyaspardhayā rājañ śreyaskāmāḥ sumadhyamāḥ |
6 | tāsāṃ sa bhagavāṃs tuṣṭo mahātmā pradadau varān
lokapālopamān putrān ekaikasyā yathepsitān |
7 | puṣpotkaṭāyāṃ jajñāte dvau putrau rākṣaseśvarau
kumbhakarṇadaśagrīvau balenāpratimau bhuvi |
8 | mālinī janayām āsa putram ekaṃ vibhīṣaṇam
rākāyāṃ mithunaṃ jajñe kharaḥ śūrpaṇakhā tathā |
9 | vibhīṣaṇas tu rūpeṇa sarvebhyo 'bhyadhiko 'bhavat
sa babhūva mahābhāgo dharmagoptā kriyāratiḥ |
10 | daśagrīvas tu sarveṣāṃ jyeṣṭho rākṣasapuṃgavaḥ
mahotsāho mahāvīryo mahāsattvaparākramaḥ |
11 | kumbhakarṇo balenāsīt sarvebhyo 'bhyadhikas tadā
māyāvī raṇaśauṇḍaś ca raudraś ca rajanīcaraḥ |
12 | kharo dhanuṣi vikrānto brahmadviṭ piśitāśanaḥ
siddhavighnakarī cāpi raudrā śūrpaṇakhā tathā |
13 | sarve vedavidaḥ śūrāḥ sarve sucaritavratāḥ
ūṣuḥ pitrā saha ratā gandhamādanaparvate |
14 | tato vaiśravaṇaṃ tatra dadṛśur naravāhanam
pitrā sārdhaṃ samāsīnam ṛddhyā paramayā yutam |
15 | jātaspardhās tatas te tu tapase dhṛtaniścayāḥ
brahmāṇaṃ toṣayām āsur ghoreṇa tapasā tadā |
16 | atiṣṭhad ekapādena sahasraṃ parivatsarān
vāyubhakṣo daśagrīvaḥ pañcāgniḥ susamāhitaḥ |
17 | adhaḥśāyī kumbhakarṇo yatāhāro yatavrataḥ
vibhīṣaṇaḥ śīrṇaparṇam ekam abhyavahārayat |
18 | upavāsaratir dhīmān sadā japyaparāyaṇaḥ
tam eva kālam ātiṣṭhat tīvraṃ tapa udāradhīḥ |
19 | kharaḥ śūrpaṇakhā caiva teṣāṃ vai tapyatāṃ tapaḥ
paricaryāṃ ca rakṣāṃ ca cakratur hṛṣṭamānasau |
20 | pūrṇe varṣasahasre tu śiraś chittvā daśānanaḥ
juhoty agnau durādharṣas tenātuṣyaj jagatprabhuḥ |
21 | tato brahmā svayaṃ gatvā tapasas tān nyavārayat
pralobhya varadānena sarvān eva pṛthak pṛthak |
22 | brahmovāca |
22 | prīto 'smi vo nivartadhvaṃ varān vṛṇuta putrakāḥ
yad yad iṣṭam ṛte tv ekam amaratvaṃ tathāstu tat |
23 | yad yad agnau hutaṃ sarvaṃ śiras te mahad īpsayā
tathaiva tāni te dehe bhaviṣyanti yathepsitam |
24 | vairūpyaṃ ca na te dehe kāmarūpadharas tathā
bhaviṣyasi raṇe 'rīṇāṃ vijetāsi na saṃśayaḥ |
25 | rāvaṇa uvāca |
25 | gandharvadevāsurato yakṣarākṣasatas tathā
sarpakiṃnarabhūtebhyo na me bhūyāt parābhavaḥ |
26 | brahmovāca |
26 | ya ete kīrtitāḥ sarve na tebhyo 'sti bhayaṃ tava
ṛte manuṣyād bhadraṃ te tathā tad vihitaṃ mayā |
27 | mārkaṇḍeya uvāca |
27 | evam ukto daśagrīvas tuṣṭaḥ samabhavat tadā
avamene hi durbuddhir manuṣyān puruṣādakaḥ |
28 | kumbhakarṇam athovāca tathaiva prapitāmahaḥ
sa vavre mahatīṃ nidrāṃ tamasā grastacetanaḥ |
29 | tathā bhaviṣyatīty uktvā vibhīṣaṇam uvāca ha
varaṃ vṛṇīṣva putra tvaṃ prīto 'smīti punaḥ punaḥ |
30 | vibhīṣaṇa uvāca |
30 | paramāpadgatasyāpi nādharme me matir bhavet
aśikṣitaṃ ca bhagavan brahmāstraṃ pratibhātu me |
31 | brahmovāca |
31 | yasmād rākṣasayonau te jātasyāmitrakarśana
nādharme ramate buddhir amaratvaṃ dadāmi te |
32 | mārkaṇḍeya uvāca |
32 | rākṣasas tu varaṃ labdhvā daśagrīvo viśāṃ pate
laṅkāyāś cyāvayām āsa yudhi jitvā dhaneśvaram |
33 | hitvā sa bhagavāṃl laṅkām āviśad gandhamādanam
gandharvayakṣānugato rakṣaḥkiṃpuruṣaiḥ saha |
34 | vimānaṃ puṣpakaṃ tasya jahārākramya rāvaṇaḥ
śaśāpa taṃ vaiśravaṇo na tvām etad vahiṣyati |
35 | yas tu tvāṃ samare hantā tam evaitad vahiṣyati
avamanya guruṃ māṃ ca kṣipraṃ tvaṃ na bhaviṣyasi |
36 | vibhīṣaṇas tu dharmātmā satāṃ dharmam anusmaran
anvagacchan mahārāja śriyā paramayā yutaḥ |
37 | tasmai sa bhagavāṃs tuṣṭo bhrātā bhrātre dhaneśvaraḥ
senāpatyaṃ dadau dhīmān yakṣarākṣasasenayoḥ |
38 | rākṣasāḥ puruṣādāś ca piśācāś ca mahābalāḥ
sarve sametya rājānam abhyaṣiñcad daśānanam |
39 | daśagrīvas tu daityānāṃ devānāṃ ca balotkaṭaḥ
ākramya ratnāny aharat kāmarūpī vihaṃgamaḥ |
40 | rāvayām āsa lokān yat tasmād rāvaṇa ucyate
daśagrīvaḥ kāmabalo devānāṃ bhayam ādadhat |