 | Book 3 Chapter 256
|
| 1 | vaiśaṃpāyana uvāca
|
| 1 | jayadrathas tu saṃprekṣya bhrātarāv udyatāyudhau
prādravat tūrṇam avyagro jīvitepsuḥ suduḥkhitaḥ
|
| 2 | taṃ bhīmaseno dhāvantam avatīrya rathād balī
abhidrutya nijagrāha keśapakṣe 'tyamarṣaṇaḥ
|
| 3 | samudyamya ca taṃ roṣān niṣpipeṣa mahītale
gale gṛhītvā rājānaṃ tāḍayām āsa caiva ha
|
| 4 | punaḥ saṃjīvamānasya tasyotpatitum icchataḥ
padā mūrdhni mahābāhuḥ prāharad vilapiṣyataḥ
|
| 5 | tasya jānuṃ dadau bhīmo jaghne cainam aratninā
sa moham agamad rājā prahāravarapīḍitaḥ
|
| 6 | viroṣaṃ bhīmasenaṃ tu vārayām āsa phalgunaḥ
duḥśalāyāḥ kṛte rājā yat tad āheti kaurava
|
| 7 | bhīmasena uvāca
|
| 7 | nāyaṃ pāpasamācāro matto jīvitum arhati
draupadyās tadanarhāyāḥ parikleṣṭā narādhamaḥ
|
| 8 | kiṃ nu śakyaṃ mayā kartuṃ yad rājā satataṃ ghṛṇī
tvaṃ ca bāliśayā buddhyā sadaivāsmān prabādhase
|
| 9 | evam uktvā saṭās tasya pañca cakre vṛkodaraḥ
ardhacandreṇa bāṇena kiṃ cid abruvatas tadā
|
| 10 | vikalpayitvā rājānaṃ tataḥ prāha vṛkodaraḥ
jīvituṃ cecchase mūḍha hetuṃ me gadataḥ śṛṇu
|
| 11 | dāso 'smīti tvayā vācyaṃ saṃsatsu ca sabhāsu ca
evaṃ te jīvitaṃ dadyām eṣa yuddhajito vidhiḥ
|
| 12 | evam astv iti taṃ rājā kṛcchraprāṇo jayadrathaḥ
provāca puruṣavyāghraṃ bhīmam āhavaśobhinam
|
| 13 | tata enaṃ viceṣṭantaṃ baddhvā pārtho vṛkodaraḥ
ratham āropayām āsa visaṃjñaṃ pāṃsuguṇṭhitam
|
| 14 | tatas taṃ ratham āsthāya bhīmaḥ pārthānugas tadā
abhyetyāśramamadhyastham abhyagacchad yudhiṣṭhiram
|
| 15 | darśayām āsa bhīmas tu tadavasthaṃ jayadratham
taṃ rājā prāhasad dṛṣṭvā mucyatām iti cābravīt
|
| 16 | rājānaṃ cābravīd bhīmo draupadyai kathayeti vai
dāsabhāvaṃ gato hy eṣa pāṇḍūnāṃ pāpacetanaḥ
|
| 17 | tam uvāca tato jyeṣṭho bhrātā sapraṇayaṃ vacaḥ
muñcainam adhamācāraṃ pramāṇaṃ yadi te vayam
|
| 18 | draupadī cābravīd bhīmam abhiprekṣya yudhiṣṭhiram
dāso 'yaṃ mucyatāṃ rājñas tvayā pañcasaṭaḥ kṛtaḥ
|
| 19 | sa mukto 'bhyetya rājānam abhivādya yudhiṣṭhiram
vavande vihvalo rājā tāṃś ca sarvān munīṃs tadā
|
| 20 | tam uvāca ghṛṇī rājā dharmaputro yudhiṣṭhiraḥ
tathā jayadrathaṃ dṛṣṭvā gṛhītaṃ savyasācinā
|
| 21 | adāso gaccha mukto 'si maivaṃ kārṣīḥ punaḥ kva cit
strīkāmuka dhig astu tvāṃ kṣudraḥ kṣudrasahāyavān
evaṃvidhaṃ hi kaḥ kuryāt tvad anyaḥ puruṣādhamaḥ
|
| 22 | gatasattvam iva jñātvā kartāram aśubhasya tam
saṃprekṣya bharataśreṣṭhaḥ kṛpāṃ cakre narādhipaḥ
|
| 23 | dharme te vardhatāṃ buddhir mā cādharme manaḥ kṛthāḥ
sāśvaḥ sarathapādātaḥ svasti gaccha jayadratha
|
| 24 | evam uktas tu savrīḍaṃ tūṣṇīṃ kiṃ cid avāṅmukhaḥ
jagāma rājā duḥkhārto gaṅgādvārāya bhārata
|
| 25 | sa devaṃ śaraṇaṃ gatvā virūpākṣam umāpatim
tapaś cacāra vipulaṃ tasya prīto vṛṣadhvajaḥ
|
| 26 | baliṃ svayaṃ pratyagṛhṇāt prīyamāṇas trilocanaḥ
varaṃ cāsmai dadau devaḥ sa ca jagrāha tac chṛṇu
|
| 27 | samastān sarathān pañca jayeyaṃ yudhi pāṇḍavān
iti rājābravīd devaṃ neti devas tam abravīt
|
| 28 | ajayyāṃś cāpy avadhyāṃś ca vārayiṣyasi tān yudhi
ṛte 'rjunaṃ mahābāhuṃ devair api durāsadam
|
| 29 | yam āhur ajitaṃ devaṃ śaṅkhacakragadādharam
pradhānaḥ so 'straviduṣāṃ tena kṛṣṇena rakṣyate
|
| 30 | evam uktas tu nṛpatiḥ svam eva bhavanaṃ yayau
pāṇḍavāś ca vane tasmin nyavasan kāmyake tadā
|