Book 3 Chapter 240 | |
1 | dānavā ūcuḥ |
1 | bhoḥ suyodhana rājendra bharatānāṃ kulodvaha
śūraiḥ parivṛto nityaṃ tathaiva ca mahātmabhiḥ |
2 | akārṣīḥ sāhasam idaṃ kasmāt prāyopaveśanam
ātmatyāgī hy avāg yāti vācyatāṃ cāyaśaskarīm |
3 | na hi kāryaviruddheṣu bahv apāyeṣu karmasu
mūlaghātiṣu sajjante buddhimanto bhavadvidhāḥ |
4 | niyacchaitāṃ matiṃ rājan dharmārthasukhanāśinīm
yaśaḥpratāpadhairyaghnīṃ śatrūṇāṃ harṣavardhanīm |
5 | śrūyatāṃ ca prabho tattvaṃ divyatāṃ cātmano nṛpa
nirmāṇaṃ ca śarīrasya tato dhairyam avāpnuhi |
6 | purā tvaṃ tapasāsmābhir labdho devān maheśvarāt
pūrvakāyaś ca sarvas te nirmito vajrasaṃcayaiḥ |
7 | astrair abhedyaḥ śastraiś cāpy adhaḥkāyaś ca te 'nagha
kṛtaḥ puṣpamayo devyā rūpataḥ strīmanoharaḥ |
8 | evam īśvarasaṃyuktas tava deho nṛpottama
devyā ca rājaśārdūla divyas tvaṃ hi na mānuṣaḥ |
9 | kṣatriyāś ca mahāvīryā bhagadattapurogamāḥ
divyāstraviduṣaḥ śūrāḥ kṣapayiṣyanti te ripūn |
10 | tad alaṃ te viṣādena bhayaṃ tava na vidyate
sāhyārthaṃ ca hi te vīrāḥ saṃbhūtā bhuvi dānavāḥ |
11 | bhīṣmadroṇakṛpādīṃś ca pravekṣyanty apare 'surāḥ
yair āviṣṭā ghṛṇāṃ tyaktvā yotsyante tava vairibhiḥ |
12 | naiva putrān na ca bhrātṝn na pitṝn na ca bāndhavān
naiva śiṣyān na ca jñātīn na bālān sthavirān na ca |
13 | yudhi saṃprahariṣyanto mokṣyanti kurusattama
niḥsnehā dānavāviṣṭāḥ samākrānte 'ntarātmani |
14 | prahariṣyanti bandhubhyaḥ sneham utsṛjya dūrataḥ
hṛṣṭāḥ puruṣaśārdūlāḥ kaluṣīkṛtamānasāḥ avijñānavimūḍhāś ca daivāc ca vidhinirmitāt |
15 | vyābhāṣamāṇāś cānyonyaṃ na me jīvan vimokṣyase
sarvaśastrāstramokṣeṇa pauruṣe samavasthitāḥ ślāghamānāḥ kuruśreṣṭha kariṣyanti janakṣayam |
16 | te 'pi śaktyā mahātmānaḥ pratiyotsyanti pāṇḍavāḥ
vadhaṃ caiṣāṃ kariṣyanti daivayuktā mahābalāḥ |
17 | daityarakṣogaṇāś cāpi saṃbhūtāḥ kṣatrayoniṣu
yotsyanti yudhi vikramya śatrubhis tava pārthiva gadābhir musalaiḥ khaḍgaiḥ śastrair uccāvacais tathā |
18 | yac ca te 'ntargataṃ vīra bhayam arjunasaṃbhavam
tatrāpi vihito 'smābhir vadhopāyo 'rjunasya vai |
19 | hatasya narakasyātmā karṇamūrtim upāśritaḥ
tad vairaṃ saṃsmaran vīra yotsyate keśavārjunau |
20 | sa te vikramaśauṇḍīro raṇe pārthaṃ vijeṣyati
karṇaḥ praharatāṃ śreṣṭhaḥ sarvāṃś cārīn mahārathaḥ |
21 | jñātvaitac chadmanā vajrī rakṣārthaṃ savyasācinaḥ
kuṇḍale kavacaṃ caiva karṇasyāpahariṣyati |
22 | tasmād asmābhir apy atra daityāḥ śatasahasraśaḥ
niyuktā rākṣasāś caiva ye te saṃśaptakā iti prakhyātās te 'rjunaṃ vīraṃ nihaniṣyanti mā śucaḥ |
23 | asapatnā tvayā hīyaṃ bhoktavyā vasudhā nṛpa
mā viṣādaṃ nayasvāsmān naitat tvayy upapadyate vinaṣṭe tvayi cāsmākaṃ pakṣo hīyeta kaurava |
24 | gaccha vīra na te buddhir anyā kāryā kathaṃ cana
tvam asmākaṃ gatir nityaṃ devatānāṃ ca pāṇḍavāḥ |
25 | vaiśaṃpāyana uvāca |
25 | evam uktvā pariṣvajya daityās taṃ rājakuñjaram
samāśvāsya ca durdharṣaṃ putravad dānavarṣabhāḥ |
26 | sthirāṃ kṛtvā buddhim asya priyāṇy uktvā ca bhārata
gamyatām ity anujñāya jayam āpnuhi cety atha |
27 | tair visṛṣṭaṃ mahābāhuṃ kṛtyā saivānayat punaḥ
tam eva deśaṃ yatrāsau tadā prāyam upāviśat |
28 | pratinikṣipya taṃ vīraṃ kṛtyā samabhipūjya ca
anujñātā ca rājñā sā tatraivāntaradhīyata |
29 | gatāyām atha tasyāṃ tu rājā duryodhanas tadā
svapnabhūtam idaṃ sarvam acintayata bhārata vijeṣyāmi raṇe pāṇḍūn iti tasyābhavan matiḥ |
30 | karṇaṃ saṃśaptakāṃś caiva pārthasyāmitraghātinaḥ
amanyata vadhe yuktān samarthāṃś ca suyodhanaḥ |
31 | evam āśā dṛḍhā tasya dhārtarāṣṭrasya durmateḥ
vinirjaye pāṇḍavānām abhavad bharatarṣabha |
32 | karṇo 'py āviṣṭacittātmā narakasyāntarātmanā
arjunasya vadhe krūrām akarot sa matiṃ tadā |
33 | saṃśaptakāś ca te vīrā rākṣasāviṣṭacetasaḥ
rajastamobhyām ākrāntāḥ phalgunasya vadhaiṣiṇaḥ |
34 | bhīṣmadroṇakṛpādyāś ca dānavākrāntacetasaḥ
na tathā pāṇḍuputrāṇāṃ snehavanto viśāṃ pate na cācacakṣe kasmai cid etad rājā suyodhanaḥ |
35 | duryodhanaṃ niśānte ca karṇo vaikartano 'bravīt
smayann ivāñjaliṃ kṛtvā pārthivaṃ hetumad vacaḥ |
36 | na mṛto jayate śatrūñ jīvan bhadrāṇi paśyati
mṛtasya bhadrāṇi kutaḥ kauraveya kuto jayaḥ na kālo 'dya viṣādasya bhayasya maraṇasya vā |
37 | pariṣvajyābravīc cainaṃ bhujābhyāṃ sa mahābhujaḥ
uttiṣṭha rājan kiṃ śeṣe kasmāc chocasi śatruhan śatrūn pratāpya vīryeṇa sa kathaṃ martum icchasi |
38 | atha vā te bhayaṃ jātaṃ dṛṣṭvārjunaparākramam
satyaṃ te pratijānāmi vadhiṣyāmi raṇe 'rjunam |
39 | gate trayodaśe varṣe satyenāyudham ālabhe
ānayiṣyāmy ahaṃ pārthān vaśaṃ tava janādhipa |
40 | evam uktas tu karṇena daityānāṃ vacanāt tathā
praṇipātena cānyeṣām udatiṣṭhat suyodhanaḥ daityānāṃ tad vacaḥ śrutvā hṛdi kṛtvā sthirāṃ matim |
41 | tato manujaśārdūlo yojayām āsa vāhinīm
rathanāgāśvakalilāṃ padātijanasaṃkulām |
42 | gaṅgaughapratimā rājan prayātā sā mahācamūḥ
śvetacchatraiḥ patākābhiś cāmaraiś ca supāṇḍuraiḥ |
43 | rathair nāgaiḥ padātaiś ca śuśubhe 'tīva saṃkulā
vyapetābhraghane kāle dyaur ivāvyaktaśāradī |
44 | jayāśīrbhir dvijendrais tu stūyamāno 'dhirājavat
gṛhṇann añjalimālāś ca dhārtarāṣṭro janādhipaḥ |
45 | suyodhano yayāv agre śriyā paramayā jvalan
karṇena sārdhaṃ rājendra saubalena ca devinā |
46 | duḥśāsanādayaś cāsya bhrātaraḥ sarva eva te
bhūriśravāḥ somadatto mahārājaś ca bāhlikaḥ |
47 | rathair nānāvidhākārair hayair gajavarais tathā
prayāntaṃ nṛpasiṃhaṃ tam anujagmuḥ kurūdvahāḥ kālenālpena rājaṃs te viviśuḥ svapuraṃ tadā |