Book 3 Chapter 230 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | tatas te sahitāḥ sarve duryodhanam upāgaman
abruvaṃś ca mahārāja yad ūcuḥ kauravaṃ prati |
2 | gandharvair vārite sainye dhārtarāṣṭraḥ pratāpavān
amarṣapūrṇaḥ sainyāni pratyabhāṣata bhārata |
3 | śāsatainān adharmajñān mama vipriyakāriṇaḥ
yadi prakrīḍito devaiḥ sarvaiḥ saha śatakratuḥ |
4 | duryodhanavacaḥ śrutvā dhārtarāṣṭrā mahābalāḥ
sarva evābhisaṃnaddhā yodhāś cāpi sahasraśaḥ |
5 | tataḥ pramathya gandharvāṃs tad vanaṃ viviśur balāt
siṃhanādena mahatā pūrayanto diśo daśa |
6 | tato 'parair avāryanta gandharvaiḥ kurusainikāḥ
te vāryamāṇā gandharvaiḥ sāmnaiva vasudhādhipa tān anādṛtya gandharvāṃs tad vanaṃ viviśur mahat |
7 | yadā vācā na tiṣṭhanti dhārtarāṣṭrāḥ sarājakāḥ
tatas te khecarāḥ sarve citrasene nyavedayan |
8 | gandharvarājas tān sarvān abravīt kauravān prati
anāryāñ śāsatety evaṃ citraseno 'tyamarṣaṇaḥ |
9 | anujñātās tu gandharvāś citrasenena bhārata
pragṛhītāyudhāḥ sarve dhārtarāṣṭrān abhidravan |
10 | tān dṛṣṭvā patataḥ śīghrān gandharvān udyatāyudhān
sarve te prādravan saṃkhye dhārtarāṣṭrasya paśyataḥ |
11 | tān dṛṣṭvā dravataḥ sarvān dhārtarāṣṭrān parāṅmukhān
vaikartanas tadā vīro nāsīt tatra parāṅmukhaḥ |
12 | āpatantīṃ tu saṃprekṣya gandharvāṇāṃ mahācamūm
mahatā śaravarṣeṇa rādheyaḥ pratyavārayat |
13 | kṣuraprair viśikhair bhallair vatsadantais tathāyasaiḥ
gandharvāñ śataśo 'bhyaghnaṃl laghutvāt sūtanandanaḥ |
14 | pātayann uttamāṅgāni gandharvāṇāṃ mahārathaḥ
kṣaṇena vyadhamat sarvāṃ citrasenasya vāhinīm |
15 | te vadhyamānā gandharvāḥ sūtaputreṇa dhīmatā
bhūya evābhyavartanta śataśo 'tha sahasraśaḥ |
16 | gandharvabhūtā pṛthivī kṣaṇena samapadyata
āpatadbhir mahāvegaiś citrasenasya sainikaiḥ |
17 | atha duryodhano rājā śakuniś cāpi saubalaḥ
duḥśāsano vikarṇaś ca ye cānye dhṛtarāṣṭrajāḥ nyahanaṃs tat tadā sainyaṃ rathair garuḍanisvanaiḥ |
18 | bhūyaś ca yodhayām āsuḥ kṛtvā karṇam athāgrataḥ
mahatā rathaghoṣeṇa hayacāreṇa cāpy uta vaikartanaṃ parīpsanto gandharvān samavārayan |
19 | tataḥ saṃnyapatan sarve gandharvāḥ kauravaiḥ saha
tadā sutumulaṃ yuddham abhaval lomaharṣaṇam |
20 | tatas te mṛdavo 'bhūvan gandharvāḥ śarapīḍitāḥ
uccukruśuś ca kauravyā gandharvān prekṣya pīḍitān |
21 | gandharvāṃs trāsitān dṛṣṭvā citraseno 'tyamarṣaṇaḥ
utpapātāsanāt kruddho vadhe teṣāṃ samāhitaḥ |
22 | tato māyāstram āsthāya yuyudhe citramārgavit
tayāmuhyanta kauravyāś citrasenasya māyayā |
23 | ekaiko hi tadā yodho dhārtarāṣṭrasya bhārata
paryavartata gandharvair daśabhir daśabhiḥ saha |
24 | tataḥ saṃpīḍyamānās te balena mahatā tadā
prādravanta raṇe bhītā yatra rājā yudhiṣṭhiraḥ |
25 | bhajyamāneṣv anīkeṣu dhārtarāṣṭreṣu sarvaśaḥ
karṇo vaikartano rājaṃs tasthau girir ivācalaḥ |
26 | duryodhanaś ca karṇaś ca śakuniś cāpi saubalaḥ
gandharvān yodhayāṃ cakruḥ samare bhṛśavikṣatāḥ |
27 | sarva eva tu gandharvāḥ śataśo 'tha sahasraśaḥ
jighāṃsamānāḥ sahitāḥ karṇam abhyadravan raṇe |
28 | asibhiḥ paṭṭiśaiḥ śūlair gadābhiś ca mahābalāḥ
sūtaputraṃ jighāṃsantaḥ samantāt paryavārayan |
29 | anye 'sya yugam acchindan dhvajam anye nyapātayan
īṣām anye hayān anye sūtam anye nyapātayan |
30 | anye chatraṃ varūthaṃ ca bandhuraṃ ca tathāpare
gandharvā bahusāhasrāḥ khaṇḍaśo 'bhyahanan ratham |
31 | tato rathād avaplutya sūtaputro 'sicarmabhṛt
vikarṇaratham āsthāya mokṣāyāśvān acodayat |