Book 3 Chapter 228 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | dhṛtarāṣṭraṃ tataḥ sarve dadṛśur janamejaya
pṛṣṭvā sukham atho rājñaḥ pṛṣṭvā rājñā ca bhārata |
2 | tatas tair vihitaḥ pūrvaṃ samaṅgo nāma ballavaḥ
samīpasthās tadā gāvo dhṛtarāṣṭre nyavedayat |
3 | anantaraṃ ca rādheyaḥ śakuniś ca viśāṃ pate
āhatuḥ pārthivaśreṣṭhaṃ dhṛtarāṣṭraṃ janādhipam |
4 | ramaṇīyeṣu deśeṣu ghoṣāḥ saṃprati kaurava
smāraṇāsamayaḥ prāpto vatsānām api cāṅkanam |
5 | mṛgayā cocitā rājann asmin kāle sutasya te
duryodhanasya gamanaṃ tvam anujñātum arhasi |
6 | dhṛtarāṣṭra uvāca |
6 | mṛgayā śobhanā tāta gavāṃ ca samavekṣaṇam
viśrambhas tu na gantavyo ballavānām iti smare |
7 | te tu tatra naravyāghrāḥ samīpa iti naḥ śrutam
ato nābhyanujānāmi gamanaṃ tatra vaḥ svayam |
8 | chadmanā nirjitās te hi karśitāś ca mahāvane
taponityāś ca rādheya samarthāś ca mahārathāḥ |
9 | dharmarājo na saṃkrudhyed bhīmasenas tv amarṣaṇaḥ
yajñasenasya duhitā teja eva tu kevalam |
10 | yūyaṃ cāpy aparādhyeyur darpamohasamanvitāḥ
tato vinirdaheyus te tapasā hi samanvitāḥ |
11 | atha vā sāyudhā vīrā manyunābhipariplutāḥ
sahitā baddhanistriṃśā daheyuḥ śastratejasā |
12 | atha yūyaṃ bahutvāt tān ārabhadhvaṃ kathaṃ cana
anāryaṃ paramaṃ tat syād aśakyaṃ tac ca me matam |
13 | uṣito hi mahābāhur indraloke dhanaṃjayaḥ
divyāny astrāṇy avāpyātha tataḥ pratyāgato vanam |
14 | akṛtāstreṇa pṛthivī jitā bībhatsunā purā
kiṃ punaḥ sa kṛtāstro 'dya na hanyād vo mahārathaḥ |
15 | atha vā madvacaḥ śrutvā tatra yattā bhaviṣyatha
udvignavāso viśrambhād duḥkhaṃ tatra bhaviṣyati |
16 | atha vā sainikāḥ ke cid apakuryur yudhiṣṭhire
tad abuddhikṛtaṃ karma doṣam utpādayec ca vaḥ |
17 | tasmād gacchantu puruṣāḥ smāraṇāyāptakāriṇaḥ
na svayaṃ tatra gamanaṃ rocaye tava bhārata |
18 | śakunir uvāca |
18 | dharmajñaḥ pāṇḍavo jyeṣṭhaḥ pratijñātaṃ ca saṃsadi
tena dvādaśa varṣāṇi vastavyānīti bhārata |
19 | anuvṛttāś ca te sarve pāṇḍavā dharmacāriṇaḥ
yudhiṣṭhiraś ca kaunteyo na naḥ kopaṃ kariṣyati |
20 | mṛgayāṃ caiva no gantum icchā saṃvardhate bhṛśam
smāraṇaṃ ca cikīrṣāmo na tu pāṇḍavadarśanam |
21 | na cānāryasamācāraḥ kaś cit tatra bhaviṣyati
na ca tatra gamiṣyāmo yatra teṣāṃ pratiśrayaḥ |
22 | vaiśaṃpāyana uvāca |
22 | evam uktaḥ śakuninā dhṛtarāṣṭro janeśvaraḥ
duryodhanaṃ sahāmātyam anujajñe na kāmataḥ |
23 | anujñātas tu gāndhāriḥ karṇena sahitas tadā
niryayau bharataśreṣṭho balena mahatā vṛtaḥ |
24 | duḥśāsanena ca tathā saubalena ca devinā
saṃvṛto bhrātṛbhiś cānyaiḥ strībhiś cāpi sahasraśaḥ |
25 | taṃ niryāntaṃ mahābāhuṃ draṣṭuṃ dvaitavanaṃ saraḥ
paurāś cānuyayuḥ sarve sahadārā vanaṃ ca tat |
26 | aṣṭau rathasahasrāṇi trīṇi nāgāyutāni ca
pattayo bahusāhasrā hayāś ca navatiḥ śatāḥ |
27 | śakaṭāpaṇaveśyāś ca vaṇijo bandinas tathā
narāś ca mṛgayāśīlāḥ śataśo 'tha sahasraśaḥ |
28 | tataḥ prayāṇe nṛpateḥ sumahān abhavat svanaḥ
prāvṛṣīva mahāvāyor uddhatasya viśāṃ pate |
29 | gavyūtimātre nyavasad rājā duryodhanas tadā
prayāto vāhanaiḥ sarvais tato dvaitavanaṃ saraḥ |