Book 3 Chapter 226 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | dhṛtarāṣṭrasya tad vākyaṃ niśamya sahasaubalaḥ
duryodhanam idaṃ kāle karṇo vacanam abravīt |
2 | pravrājya pāṇḍavān vīrān svena vīryeṇa bhārata
bhuṅkṣvemāṃ pṛthivīm eko divaṃ śambarahā yathā |
3 | prācyāś ca dākṣiṇātyāś ca pratīcyodīcyavāsinaḥ
kṛtāḥ karapradāḥ sarve rājānas te narādhipa |
4 | yā hi sā dīpyamāneva pāṇḍavān bhajate purā
sādya lakṣmīs tvayā rājann avāptā bhrātṛbhiḥ saha |
5 | indraprasthagate yāṃ tāṃ dīpyamānāṃ yudhiṣṭhire
apaśyāma śriyaṃ rājann aciraṃ śokakarśitāḥ |
6 | sā tu buddhibaleneyaṃ rājñas tasmād yudhiṣṭhirāt
tvayākṣiptā mahābāho dīpyamāneva dṛśyate |
7 | tathaiva tava rājendra rājānaḥ paravīrahan
śāsane 'dhiṣṭhitāḥ sarve kiṃ kurma iti vādinaḥ |
8 | tavādya pṛthivī rājan nikhilā sāgarāmbarā
saparvatavanā devī sagrāmanagarākarā nānāvanoddeśavatī pattanair upaśobhitā |
9 | vandyamāno dvijai rājan pūjyamānaś ca rājabhiḥ
pauruṣād divi deveṣu bhrājase raśmivān iva |
10 | rudrair iva yamo rājā marudbhir iva vāsavaḥ
kurubhis tvaṃ vṛto rājan bhāsi nakṣatrarāḍ iva |
11 | ye sma te nādriyante 'jñā nodvijante kadā ca na
paśyāmas tāñ śriyā hīnān pāṇḍavān vanavāsinaḥ |
12 | śrūyante hi mahārāja saro dvaitavanaṃ prati
vasantaḥ pāṇḍavāḥ sārdhaṃ brāhmaṇair vanavāsibhiḥ |
13 | sa prayāhi mahārāja śriyā paramayā yutaḥ
pratapan pāṇḍuputrāṃs tvaṃ raśmivān iva tejasā |
14 | sthito rājye cyutān rājyāc chriyā hīnāñ śriyā vṛtaḥ
asamṛddhān samṛddhārthaḥ paśya pāṇḍusutān nṛpa |
15 | mahābhijanasaṃpannaṃ bhadre mahati saṃsthitam
pāṇḍavās tvābhivīkṣantāṃ yayātim iva nāhuṣam |
16 | yāṃ śriyaṃ suhṛdaś caiva durhṛdaś ca viśāṃ pate
paśyanti puruṣe dīptāṃ sā samarthā bhavaty uta |
17 | samastho viṣamasthān hi durhṛdo yo 'bhivīkṣate
jagatīsthān ivādristhaḥ kiṃ tataḥ paramaṃ sukham |
18 | na putradhanalābhena na rājyenāpi vindati
prītiṃ nṛpatiśārdūla yām amitrāghadarśanāt |
19 | kiṃ nu tasya sukhaṃ na syād āśrame yo dhanaṃjayam
abhivīkṣeta siddhārtho valkalājinavāsasam |
20 | suvāsaso hi te bhāryā valkalājinavāsasam
paśyantv asukhitāṃ kṛṣṇāṃ sā ca nirvidyatāṃ punaḥ vinindatāṃ tathātmānaṃ jīvitaṃ ca dhanacyutā |
21 | na tathā hi sabhāmadhye tasyā bhavitum arhati
vaimanasyaṃ yathā dṛṣṭvā tava bhāryāḥ svalaṃkṛtāḥ |
22 | evam uktvā tu rājānaṃ karṇaḥ śakuninā saha
tūṣṇīṃ babhūvatur ubhau vākyānte janamejaya |