Book 3 Chapter 218 | |
1 | mārkaṇḍeya uvāca |
1 | upaviṣṭaṃ tataḥ skandaṃ hiraṇyakavacasrajam
hiraṇyacūḍamukuṭaṃ hiraṇyākṣaṃ mahāprabham |
2 | lohitāmbarasaṃvītaṃ tīkṣṇadaṃṣṭraṃ manoramam
sarvalakṣaṇasaṃpannaṃ trailokyasyāpi supriyam |
3 | tatas taṃ varadaṃ śūraṃ yuvānaṃ mṛṣṭakuṇḍalam
abhajat padmarūpā śrīḥ svayam eva śarīriṇī |
4 | śriyā juṣṭaḥ pṛthuyaśāḥ sa kumāravaras tadā
niṣaṇṇo dṛśyate bhūtaiḥ paurṇamāsyāṃ yathā śaśī |
5 | apūjayan mahātmāno brāhmaṇās taṃ mahābalam
idam āhus tadā caiva skandaṃ tatra maharṣayaḥ |
6 | hiraṇyavarṇa bhadraṃ te lokānāṃ śaṃkaro bhava
tvayā ṣaḍrātrajātena sarve lokā vaśīkṛtāḥ |
7 | abhayaṃ ca punar dattaṃ tvayaivaiṣāṃ surottama
tasmād indro bhavān astu trailokyasyābhayaṃkaraḥ |
8 | skanda uvāca |
8 | kim indraḥ sarvalokānāṃ karotīha tapodhanāḥ
kathaṃ devagaṇāṃś caiva pāti nityaṃ sureśvaraḥ |
9 | ṛṣaya ūcuḥ |
9 | indro diśati bhūtānāṃ balaṃ tejaḥ prajāḥ sukham
tuṣṭaḥ prayacchati tathā sarvān dāyān sureśvaraḥ |
10 | durvṛttānāṃ saṃharati vṛttasthānāṃ prayacchati
anuśāsti ca bhūtāni kāryeṣu balasūdanaḥ |
11 | asūrye ca bhavet sūryas tathācandre ca candramāḥ
bhavaty agniś ca vāyuś ca pṛthivy āpaś ca kāraṇaiḥ |
12 | etad indreṇa kartavyam indre hi vipulaṃ balam
tvaṃ ca vīra balaśreṣṭhas tasmād indro bhavasva naḥ |
13 | śakra uvāca |
13 | bhavasvendro mahābāho sarveṣāṃ naḥ sukhāvahaḥ
abhiṣicyasva caivādya prāptarūpo 'si sattama |
14 | skanda uvāca |
14 | śādhi tvam eva trailokyam avyagro vijaye rataḥ
ahaṃ te kiṃkaraḥ śakra na mamendratvam īpsitam |
15 | śakra uvāca |
15 | balaṃ tavādbhutaṃ vīra tvaṃ devānām arīñ jahi
avajñāsyanti māṃ lokā vīryeṇa tava vismitāḥ |
16 | indratve 'pi sthitaṃ vīra balahīnaṃ parājitam
āvayoś ca mitho bhede prayatiṣyanty atandritāḥ |
17 | bhedite ca tvayi vibho loko dvaidham upeṣyati
dvidhābhūteṣu lokeṣu niściteṣv āvayos tathā vigrahaḥ saṃpravarteta bhūtabhedān mahābala |
18 | tatra tvaṃ māṃ raṇe tāta yathāśraddhaṃ vijeṣyasi
tasmād indro bhavān adya bhavitā mā vicāraya |
19 | skanda uvāca |
19 | tvam eva rājā bhadraṃ te trailokyasya mamaiva ca
karomi kiṃ ca te śakra śāsanaṃ tad bravīhi me |
20 | śakra uvāca |
20 | yadi satyam idaṃ vākyaṃ niścayād bhāṣitaṃ tvayā
yadi vā śāsanaṃ skanda kartum icchasi me śṛṇu |
21 | abhiṣicyasva devānāṃ senāpatye mahābala
aham indro bhaviṣyāmi tava vākyān mahābala |
22 | skanda uvāca |
22 | dānavānāṃ vināśāya devānām arthasiddhaye
gobrāhmaṇasya trāṇārthaṃ senāpatye 'bhiṣiñca mām |
23 | mārkaṇḍeya uvāca |
23 | so 'bhiṣikto maghavatā sarvair devagaṇaiḥ saha
atīva śuśubhe tatra pūjyamāno maharṣibhiḥ |
24 | tasya tat kāñcanaṃ chatraṃ dhriyamāṇaṃ vyarocata
yathaiva susamiddhasya pāvakasyātmamaṇḍalam |
25 | viśvakarmakṛtā cāsya divyā mālā hiraṇmayī
ābaddhā tripuraghnena svayam eva yaśasvinā |
26 | āgamya manujavyāghra saha devyā paraṃtapa
arcayām āsa suprīto bhagavān govṛṣadhvajaḥ |
27 | rudram agniṃ dvijāḥ prāhū rudrasūnus tatas tu saḥ
rudreṇa śukram utsṛṣṭaṃ tac chvetaḥ parvato 'bhavat pāvakasyendriyaṃ śvete kṛttikābhiḥ kṛtaṃ nage |
28 | pūjyamānaṃ tu rudreṇa dṛṣṭvā sarve divaukasaḥ
rudrasūnuṃ tataḥ prāhur guhaṃ guṇavatāṃ varam |
29 | anupraviśya rudreṇa vahniṃ jāto hy ayaṃ śiśuḥ
tatra jātas tataḥ skando rudrasūnus tato 'bhavat |
30 | rudrasya vahneḥ svāhāyāḥ ṣaṇṇāṃ strīṇāṃ ca tejasā
jātaḥ skandaḥ suraśreṣṭho rudrasūnus tato 'bhavat |
31 | araje vāsasī rakte vasānaḥ pāvakātmajaḥ
bhāti dīptavapuḥ śrīmān raktābhrābhyām ivāṃśumān |
32 | kukkuṭaś cāgninā dattas tasya ketur alaṃkṛtaḥ
rathe samucchrito bhāti kālāgnir iva lohitaḥ |
33 | viveśa kavacaṃ cāsya śarīraṃ sahajaṃ tataḥ
yudhyamānasya devasya prādurbhavati tat sadā |
34 | śaktir varma balaṃ tejaḥ kāntatvaṃ satyam akṣatiḥ
brahmaṇyatvam asaṃmoho bhaktānāṃ parirakṣaṇam |
35 | nikṛntanaṃ ca śatrūṇāṃ lokānāṃ cābhirakṣaṇam
skandena saha jātāni sarvāṇy eva janādhipa |
36 | evaṃ devagaṇaiḥ sarvaiḥ so 'bhiṣiktaḥ svalaṃkṛtaḥ
babhau pratītaḥ sumanāḥ paripūrṇendudarśanaḥ |
37 | iṣṭaiḥ svādhyāyaghoṣaiś ca devatūryaravair api
devagandharvagītaiś ca sarvair apsarasāṃ gaṇaiḥ |
38 | etaiś cānyaiś ca vividhair hṛṣṭatuṣṭair alaṃkṛtaiḥ
krīḍann iva tadā devair abhiṣiktaḥ sa pāvakiḥ |
39 | abhiṣiktaṃ mahāsenam apaśyanta divaukasaḥ
vinihatya tamaḥ sūryaṃ yathehābhyuditaṃ tathā |
40 | athainam abhyayuḥ sarvā devasenāḥ sahasraśaḥ
asmākaṃ tvaṃ patir iti bruvāṇāḥ sarvatodiśam |
41 | tāḥ samāsādya bhagavān sarvabhūtagaṇair vṛtaḥ
arcitaś ca stutaś caiva sāntvayām āsa tā api |
42 | śatakratuś cābhiṣicya skandaṃ senāpatiṃ tadā
sasmāra tāṃ devasenāṃ yā sā tena vimokṣitā |
43 | ayaṃ tasyāḥ patir nūnaṃ vihito brahmaṇā svayam
iti cintyānayām āsa devasenāṃ svalaṃkṛtām |
44 | skandaṃ covāca balabhid iyaṃ kanyā surottama
ajāte tvayi nirdiṣṭā tava patnī svayaṃbhuvā |
45 | tasmāt tvam asyā vidhivat pāṇiṃ mantrapuraskṛtam
gṛhāṇa dakṣiṇaṃ devyāḥ pāṇinā padmavarcasam |
46 | evam uktaḥ sa jagrāha tasyāḥ pāṇiṃ yathāvidhi
bṛhaspatir mantravidhiṃ jajāpa ca juhāva ca |
47 | evaṃ skandasya mahiṣīṃ devasenāṃ vidur budhāḥ
ṣaṣṭhīṃ yāṃ brāhmaṇāḥ prāhur lakṣmīm āśāṃ sukhapradām sinīvālīṃ kuhūṃ caiva sadvṛttim aparājitām |
48 | yadā skandaḥ patir labdhaḥ śāśvato devasenayā
tadā tam āśrayal lakṣmīḥ svayaṃ devī śarīriṇī |
49 | śrījuṣṭaḥ pañcamīṃ skandas tasmāc chrīpañcamī smṛtā
ṣaṣṭhyāṃ kṛtārtho 'bhūd yasmāt tasmāt ṣaṣṭhī mahātithiḥ |