Book 3 Chapter 213 | |
1 | mārkaṇḍeya uvāca |
1 | agnīnāṃ vividho vaṃśaḥ kīrtitas te mayānagha
śṛṇu janma tu kauravya kārttikeyasya dhīmataḥ |
2 | adbhutasyādbhutaṃ putraṃ pravakṣyāmy amitaujasam
jātaṃ saptarṣibhāryābhir brahmaṇyaṃ kīrtivardhanam |
3 | devāsurāḥ purā yattā vinighnantaḥ parasparam
tatrājayan sadā devān dānavā ghorarūpiṇaḥ |
4 | vadhyamānaṃ balaṃ dṛṣṭvā bahuśas taiḥ puraṃdaraḥ
svasainyanāyakārthāya cintām āpa bhṛśaṃ tadā |
5 | devasenāṃ dānavair yo bhagnāṃ dṛṣṭvā mahābalaḥ
pālayed vīryam āśritya sa jñeyaḥ puruṣo mayā |
6 | sa śailaṃ mānasaṃ gatvā dhyāyann artham imaṃ bhṛśam
śuśrāvārtasvaraṃ ghoram atha muktaṃ striyā tadā |
7 | abhidhāvatu mā kaś cit puruṣas trātu caiva ha
patiṃ ca me pradiśatu svayaṃ vā patir astu me |
8 | puraṃdaras tu tām āha mā bhair nāsti bhayaṃ tava
evam uktvā tato 'paśyat keśinaṃ sthitam agrataḥ |
9 | kirīṭinaṃ gadāpāṇiṃ dhātumantam ivācalam
haste gṛhītvā tāṃ kanyām athainaṃ vāsavo 'bravīt |
10 | anāryakarman kasmāt tvam imāṃ kanyāṃ jihīrṣasi
vajriṇaṃ māṃ vijānīhi viramāsyāḥ prabādhanāt |
11 | keśy uvāca |
11 | visṛjasva tvam evaināṃ śakraiṣā prārthitā mayā
kṣamaṃ te jīvato gantuṃ svapuraṃ pākaśāsana |
12 | mārkaṇḍeya uvāca |
12 | evam uktvā gadāṃ keśī cikṣependravadhāya vai
tām āpatantīṃ ciccheda madhye vajreṇa vāsavaḥ |
13 | athāsya śailaśikharaṃ keśī kruddho vyavāsṛjat
tad āpatantaṃ saṃprekṣya śailaśṛṅgaṃ śatakratuḥ bibheda rājan vajreṇa bhuvi tan nipapāta ha |
14 | patatā tu tadā keśī tena śṛṅgeṇa tāḍitaḥ
hitvā kanyāṃ mahābhāgāṃ prādravad bhṛśapīḍitaḥ |
15 | apayāte 'sure tasmiṃs tāṃ kanyāṃ vāsavo 'bravīt
kāsi kasyāsi kiṃ ceha kuruṣe tvaṃ śubhānane |
16 | kanyovāca |
16 | ahaṃ prajāpateḥ kanyā devaseneti viśrutā
bhaginī daityasenā me sā pūrvaṃ keśinā hṛtā |
17 | sahaivāvāṃ bhaginyau tu sakhībhiḥ saha mānasam
āgacchāveha ratyartham anujñāpya prajāpatim |
18 | nityaṃ cāvāṃ prārthayate hartuṃ keśī mahāsuraḥ
icchaty enaṃ daityasenā na tv ahaṃ pākaśāsana |
19 | sā hṛtā tena bhagavan muktāhaṃ tvadbalena tu
tvayā devendra nirdiṣṭaṃ patim icchāmi durjayam |
20 | indra uvāca |
20 | mama mātṛṣvaseyā tvaṃ mātā dākṣāyaṇī mama
ākhyātaṃ tv aham icchāmi svayam ātmabalaṃ tvayā |
21 | kanyovāca |
21 | abalāhaṃ mahābāho patis tu balavān mama
varadānāt pitur bhāvī surāsuranamaskṛtaḥ |
22 | indra uvāca |
22 | kīdṛśaṃ vai balaṃ devi patyus tava bhaviṣyati
etad icchāmy ahaṃ śrotuṃ tava vākyam anindite |
23 | kanyovāca |
23 | devadānavayakṣāṇāṃ kiṃnaroragarakṣasām
jetā sa dṛṣṭo duṣṭānāṃ mahāvīryo mahābalaḥ |
24 | yas tu sarvāṇi bhūtāni tvayā saha vijeṣyati
sa hi me bhavitā bhartā brahmaṇyaḥ kīrtivardhanaḥ |
25 | mārkaṇḍeya uvāca |
25 | indras tasyā vacaḥ śrutvā duḥkhito 'cintayad bhṛśam
asyā devyāḥ patir nāsti yādṛśaṃ saṃprabhāṣate |
26 | athāpaśyat sa udaye bhāskaraṃ bhāskaradyutiḥ
somaṃ caiva mahābhāgaṃ viśamānaṃ divākaram |
27 | amāvāsyāṃ saṃpravṛttaṃ muhūrtaṃ raudram eva ca
devāsuraṃ ca saṃgrāmaṃ so 'paśyad udaye girau |
28 | lohitaiś ca ghanair yuktāṃ pūrvāṃ saṃdhyāṃ śatakratuḥ
apaśyal lohitodaṃ ca bhagavān varuṇālayam |
29 | bhṛgubhiś cāṅgirobhiś ca hutaṃ mantraiḥ pṛthagvidhaiḥ
havyaṃ gṛhītvā vahniṃ ca praviśantaṃ divākaram |
30 | parva caiva caturviṃśaṃ tadā sūryam upasthitam
tathā dharmagataṃ raudraṃ somaṃ sūryagataṃ ca tam |
31 | samālokyaikatām eva śaśino bhāskarasya ca
samavāyaṃ tu taṃ raudraṃ dṛṣṭvā śakro vyacintayat |
32 | eṣa raudraś ca saṃghāto mahān yuktaś ca tejasā
somasya vahnisūryābhyām adbhuto 'yaṃ samāgamaḥ janayed yaṃ sutaṃ somaḥ so 'syā devyāḥ patir bhavet |
33 | agniś caitair guṇair yuktaḥ sarvair agniś ca devatā
eṣa cej janayed garbhaṃ so 'syā devyāḥ patir bhavet |
34 | evaṃ saṃcintya bhagavān brahmalokaṃ tadā gataḥ
gṛhītvā devasenāṃ tām avandat sa pitāmaham uvāca cāsyā devyās tvaṃ sādhu śūraṃ patiṃ diśa |
35 | brahmovāca |
35 | yathaitac cintitaṃ kāryaṃ tvayā dānavasūdana
tathā sa bhavitā garbho balavān uruvikramaḥ |
36 | sa bhaviṣyati senānīs tvayā saha śatakrato
asyā devyāḥ patiś caiva sa bhaviṣyati vīryavān |
37 | mārkaṇḍeya uvāca |
37 | etac chrutvā namas tasmai kṛtvāsau saha kanyayā
tatrābhyagacchad devendro yatra devarṣayo 'bhavan vasiṣṭhapramukhā mukhyā viprendrāḥ sumahāvratāḥ |
38 | bhāgārthaṃ tapasopāttaṃ teṣāṃ somaṃ tathādhvare
pipāsavo yayur devāḥ śatakratupurogamāḥ |
39 | iṣṭiṃ kṛtvā yathānyāyaṃ susamiddhe hutāśane
juhuvus te mahātmāno havyaṃ sarvadivaukasām |
40 | samāhūto hutavahaḥ so 'dbhutaḥ sūryamaṇḍalāt
viniḥsṛtyāyayau vahnir vāgyato vidhivat prabhuḥ āgamyāhavanīyaṃ vai tair dvijair mantrato hutam |
41 | sa tatra vividhaṃ havyaṃ pratigṛhya hutāśanaḥ
ṛṣibhyo bharataśreṣṭha prāyacchata divaukasām |
42 | niṣkrāmaṃś cāpy apaśyat sa patnīs teṣāṃ mahātmanām
sveṣv āśrameṣūpaviṣṭāḥ snāyantīś ca yathāsukham |
43 | rukmavedinibhās tās tu candralekhā ivāmalāḥ
hutāśanārcipratimāḥ sarvās tārā ivādbhutāḥ |
44 | sa tadgatena manasā babhūva kṣubhitendriyaḥ
patnīr dṛṣṭvā dvijendrāṇāṃ vahniḥ kāmavaśaṃ yayau |
45 | sa bhūyaś cintayām āsa na nyāyyaṃ kṣubhito 'smi yat
sādhvīḥ patnīr dvijendrāṇām akāmāḥ kāmayāmy aham |
46 | naitāḥ śakyā mayā draṣṭuṃ spraṣṭuṃ vāpy animittataḥ
gārhapatyaṃ samāviśya tasmāt paśyāmy abhīkṣṇaśaḥ |
47 | saṃspṛśann iva sarvās tāḥ śikhābhiḥ kāñcanaprabhāḥ
paśyamānaś ca mumude gārhapatyaṃ samāśritaḥ |
48 | niruṣya tatra suciram evaṃ vahnir vaśaṃ gataḥ
manas tāsu vinikṣipya kāmayāno varāṅganāḥ |
49 | kāmasaṃtaptahṛdayo dehatyāge suniścitaḥ
alābhe brāhmaṇastrīṇām agnir vanam upāgataḥ |
50 | svāhā taṃ dakṣaduhitā prathamaṃ kāmayat tadā
sā tasya chidram anvaicchac cirāt prabhṛti bhāminī apramattasya devasya na cāpaśyad aninditā |
51 | sā taṃ jñātvā yathāvat tu vahniṃ vanam upāgatam
tattvataḥ kāmasaṃtaptaṃ cintayām āsa bhāminī |
52 | ahaṃ saptarṣipatnīnāṃ kṛtvā rūpāṇi pāvakam
kāmayiṣyāmi kāmārtaṃ tāsāṃ rūpeṇa mohitam evaṃ kṛte prītir asya kāmāvāptiś ca me bhavet |