Book 3 Chapter 193 | |
1 | mārkaṇḍeya uvāca |
1 | ikṣvākau saṃsthite rājañ śaśādaḥ pṛthivīm imām
prāptaḥ paramadharmātmā so 'yodhyāyāṃ nṛpo 'bhavat |
2 | śaśādasya tu dāyādaḥ kakutstho nāma vīryavān
anenāś cāpi kākutsthaḥ pṛthuś cānenasaḥ sutaḥ |
3 | viṣvagaśvaḥ pṛthoḥ putras tasmād ārdras tu jajñivān
ārdrasya yuvanāśvas tu śrāvastas tasya cātmajaḥ |
4 | jajñe śrāvastako rājā śrāvastī yena nirmitā
śrāvastasya tu dāyādo bṛhadaśvo mahābalaḥ bṛhadaśvasutaś cāpi kuvalāśva iti smṛtaḥ |
5 | kuvalāśvasya putrāṇāṃ sahasrāṇy ekaviṃśatiḥ
sarve vidyāsu niṣṇātā balavanto durāsadāḥ |
6 | kuvalāśvas tu pitṛto guṇair abhyadhiko 'bhavat
samaye taṃ tato rājye bṛhadaśvo 'bhyaṣecayat kuvalāśvaṃ mahārāja śūram uttamadhārmikam |
7 | putrasaṃkrāmitaśrīs tu bṛhadaśvo mahīpatiḥ
jagāma tapase dhīmāṃs tapovanam amitrahā |
8 | atha śuśrāva rājarṣiṃ tam uttaṅko yudhiṣṭhira
vanaṃ saṃprasthitaṃ rājan bṛhadaśvaṃ dvijottamaḥ |
9 | tam uttaṅko mahātejāḥ sarvāstraviduṣāṃ varam
nyavārayad ameyātmā samāsādya narottamam |
10 | uttaṅka uvāca |
10 | bhavatā rakṣaṇaṃ kāryaṃ tat tāvat kartum arhasi
nirudvignā vayaṃ rājaṃs tvatprasādād vasemahi |
11 | tvayā hi pṛthivī rājan rakṣyamāṇā mahātmanā
bhaviṣyati nirudvignā nāraṇyaṃ gantum arhasi |
12 | pālane hi mahān dharmaḥ prajānām iha dṛśyate
na tathā dṛśyate 'raṇye mā te bhūd buddhir īdṛśī |
13 | īdṛśo na hi rājendra dharmaḥ kva cana dṛśyate
prajānāṃ pālane yo vai purā rājarṣibhiḥ kṛtaḥ rakṣitavyāḥ prajā rājñā tās tvaṃ rakṣitum arhasi |
14 | nirudvignas tapaś cartuṃ na hi śaknomi pārthiva
mamāśramasamīpe vai sameṣu marudhanvasu |
15 | samudro vālukāpūrṇa ujjānaka iti smṛtaḥ
bahuyojanavistīrṇo bahuyojanam āyataḥ |
16 | tatra raudro dānavendro mahāvīryaparākramaḥ
madhukaiṭabhayoḥ putro dhundhur nāma sudāruṇaḥ |
17 | antarbhūmigato rājan vasaty amitavikramaḥ
taṃ nihatya mahārāja vanaṃ tvaṃ gantum arhasi |
18 | śete lokavināśāya tapa āsthāya dāruṇam
tridaśānāṃ vināśāya lokānāṃ cāpi pārthiva |
19 | avadhyo devatānāṃ sa daityānām atha rakṣasām
nāgānām atha yakṣāṇāṃ gandharvāṇāṃ ca sarvaśaḥ avāpya sa varaṃ rājan sarvalokapitāmahāt |
20 | taṃ vināśaya bhadraṃ te mā te buddhir ato 'nyathā
prāpsyase mahatīṃ kīrtiṃ śāśvatīm avyayāṃ dhruvām |
21 | krūrasya svapatas tasya vālukāntarhitasya vai
saṃvatsarasya paryante niḥśvāsaḥ saṃpravartate yadā tadā bhūś calati saśailavanakānanā |
22 | tasya niḥśvāsavātena raja uddhūyate mahat
ādityapatham āvṛtya saptāhaṃ bhūmikampanam savisphuliṅgaṃ sajvālaṃ sadhūmaṃ hy atidāruṇam |
23 | tena rājan na śaknomi tasmin sthātuṃ sva āśrame
taṃ vināśaya rājendra lokānāṃ hitakāmyayā lokāḥ svasthā bhavantv adya tasmin vinihate 'sure |
24 | tvaṃ hi tasya vināśāya paryāpta iti me matiḥ
tejasā tava tejaś ca viṣṇur āpyāyayiṣyati |
25 | viṣṇunā ca varo datto mama pūrvaṃ tato vadhe
yas taṃ mahāsuraṃ raudraṃ vadhiṣyati mahīpatiḥ tejas taṃ vaiṣṇavam iti pravekṣyati durāsadam |
26 | tat tejas tvaṃ samādhāya rājendra bhuvi duḥsaham
taṃ niṣūdaya saṃduṣṭaṃ daityaṃ raudraparākramam |
27 | na hi dhundhur mahātejās tejasālpena śakyate
nirdagdhuṃ pṛthivīpāla sa hi varṣaśatair api |