Book 3 Chapter 182 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | mārkaṇḍeyaṃ mahātmānam ūcuḥ pāṇḍusutās tadā
māhātmyaṃ dvijamukhyānāṃ śrotum icchāma kathyatām |
2 | evam uktaḥ sa bhagavān mārkaṇḍeyo mahātapāḥ
uvāca sumahātejāḥ sarvaśāstraviśāradaḥ |
3 | haihayānāṃ kulakaro rājā parapuraṃjayaḥ
kumāro rūpasaṃpanno mṛgayām acarad balī |
4 | caramāṇas tu so 'raṇye tṛṇavīrutsamāvṛte
kṛṣṇājinottarāsaṅgaṃ dadarśa munim antike sa tena nihato 'raṇye manyamānena vai mṛgam |
5 | vyathitaḥ karma tat kṛtvā śokopahatacetanaḥ
jagāma haihayānāṃ vai sakāśaṃ prathitātmanām |
6 | rājñāṃ rājīvanetrosau kumāraḥ pṛthivīpate
teṣāṃ ca tad yathāvṛttaṃ kathayām āsa vai tadā |
7 | taṃ cāpi hiṃsitaṃ tāta muniṃ mūlaphalāśinam
śrutvā dṛṣṭvā ca te tatra babhūvur dīnamānasāḥ |
8 | kasyāyam iti te sarve mārgamāṇās tatas tataḥ
jagmuś cāriṣṭanemes te tārkṣyasyāśramam añjasā |
9 | te 'bhivādya mahātmānaṃ taṃ muniṃ saṃśitavratam
tasthuḥ sarve sa tu munis teṣāṃ pūjām athāharat |
10 | te tam ūcur mahātmānaṃ na vayaṃ satkriyāṃ mune
tvatto 'rhāḥ karmadoṣeṇa brāhmaṇo hiṃsito hi naḥ |
11 | tān abravīt sa viprarṣiḥ kathaṃ vo brāhmaṇo hataḥ
kva cāsau brūta sahitāḥ paśyadhvaṃ me tapobalam |
12 | te tu tat sarvam akhilam ākhyāyāsmai yathātatham
nāpaśyaṃs tam ṛṣiṃ tatra gatāsuṃ te samāgatāḥ anveṣamāṇāḥ savrīḍāḥ svapnavad gatamānasāḥ |
13 | tān abravīt tatra munis tārkṣyaḥ parapuraṃjayaḥ
syād ayaṃ brāhmaṇaḥ so 'tha yo yuṣmābhir vināśitaḥ putro hy ayaṃ mama nṛpās tapobalasamanvitaḥ |
14 | te tu dṛṣṭvaiva tam ṛṣiṃ vismayaṃ paramaṃ gatāḥ
mahad āścaryam iti vai vibruvāṇā mahīpate |
15 | mṛto hy ayam ato dṛṣṭaḥ kathaṃ jīvitam āptavān
kim etat tapaso vīryaṃ yenāyaṃ jīvitaḥ punaḥ śrotum icchāma viprarṣe yadi śrotavyam ity uta |
16 | sa tān uvāca nāsmākaṃ mṛtyuḥ prabhavate nṛpāḥ
kāraṇaṃ vaḥ pravakṣyāmi hetuyogaṃ samāsataḥ |
17 | satyam evābhijānīmo nānṛte kurmahe manaḥ
svadharmam anutiṣṭhāmas tasmān mṛtyubhayaṃ na naḥ |
18 | yad brāhmaṇānāṃ kuśalaṃ tad eṣāṃ kathayāmahe
naiṣāṃ duścaritaṃ brūmas tasmān mṛtyubhayaṃ na naḥ |
19 | atithīn annapānena bhṛtyān atyaśanena ca
tejasvideśavāsāc ca tasmān mṛtyubhayaṃ na naḥ |
20 | etad vai leśamātraṃ vaḥ samākhyātaṃ vimatsarāḥ
gacchadhvaṃ sahitāḥ sarve na pāpād bhayam asti vaḥ |
21 | evam astv iti te sarve pratipūjya mahāmunim
svadeśam agaman hṛṣṭā rājāno bharatarṣabha |