Book 3 Chapter 159 | |
1 | vaiśravaṇa uvāca |
1 | yudhiṣṭhira dhṛtir dākṣyaṃ deśakālau parākramaḥ
lokatantravidhānānām eṣa pañcavidho vidhiḥ |
2 | dhṛtimantaś ca dakṣāś ca sve sve karmaṇi bhārata
parākramavidhānajñā narāḥ kṛtayuge 'bhavan |
3 | dhṛtimān deśakālajñaḥ sarvadharmavidhānavit
kṣatriyaḥ kṣatriyaśreṣṭha pṛthivīm anuśāsti vai |
4 | ya evaṃ vartate pārtha puruṣaḥ sarvakarmasu
sa loke labhate vīra yaśaḥ pretya ca sadgatim |
5 | deśakālāntaraprepsuḥ kṛtvā śakraḥ parākramam
saṃprāptas tridive rājyaṃ vṛtrahā vasubhiḥ saha |
6 | pāpātmā pāpabuddhir yaḥ pāpam evānuvartate
karmaṇām avibhāgajñaḥ pretya ceha ca naśyati |
7 | akālajñaḥ sudurmedhāḥ kāryāṇām aviśeṣavit
vṛthācārasamārambhaḥ pretya ceha ca naśyati |
8 | sāhase vartamānānāṃ nikṛtīnāṃ durātmanām
sarvasāmarthyalipsūnāṃ pāpo bhavati niścayaḥ |
9 | adharmajño 'valiptaś ca bālabuddhir amarṣaṇaḥ
nirbhayo bhīmaseno 'yaṃ taṃ śādhi puruṣarṣabha |
10 | ārṣṭiṣeṇasya rājarṣeḥ prāpya bhūyas tvam āśramam
tāmisraṃ prathamaṃ pakṣaṃ vītaśokabhayo vasa |
11 | alakāḥ saha gandharvair yakṣaiś ca saha rākṣasaiḥ
manniyuktā manuṣyendra sarve ca girivāsinaḥ rakṣantu tvā mahābāho sahitaṃ dvijasattamaiḥ |
12 | sāhaseṣu ca saṃtiṣṭhann iha śaile vṛkodaraḥ
vāryatāṃ sādhv ayaṃ rājaṃs tvayā dharmabhṛtāṃ vara |
13 | itaḥ paraṃ ca rājendra drakṣyanti vanagocarāḥ
upasthāsyanti ca sadā rakṣiṣyanti ca sarvaśaḥ |
14 | tathaiva cānnapānāni svādūni ca bahūni ca
upasthāsyanti vo gṛhya matpreṣyāḥ puruṣarṣabha |
15 | yathā jiṣṇur mahendrasya yathā vāyor vṛkodaraḥ
dharmasya tvaṃ yathā tāta yogotpanno nijaḥ sutaḥ |
16 | ātmajāv ātmasaṃpannau yamau cobhau yathāśvinoḥ
rakṣyās tadvan mamāpīha yūyaṃ sarve yudhiṣṭhira |
17 | arthatattvavibhāgajñaḥ sarvadharmaviśeṣavit
bhīmasenād avarajaḥ phalgunaḥ kuśalī divi |
18 | yāḥ kāś cana matā lokeṣv agryāḥ paramasaṃpadaḥ
janmaprabhṛti tāḥ sarvāḥ sthitās tāta dhanaṃjaye |
19 | damo dānaṃ balaṃ buddhir hrīr dhṛtis teja uttamam
etāny api mahāsattve sthitāny amitatejasi |
20 | na mohāt kurute jiṣṇuḥ karma pāṇḍava garhitam
na pārthasya mṛṣoktāni kathayanti narā nṛṣu |
21 | sa devapitṛgandharvaiḥ kurūṇāṃ kīrtivardhanaḥ
mānitaḥ kurute 'strāṇi śakrasadmani bhārata |
22 | yo 'sau sarvān mahīpālān dharmeṇa vaśam ānayat
sa śaṃtanur mahātejāḥ pitus tava pitāmahaḥ prīyate pārtha pārthena divi gāṇḍīvadhanvanā |
23 | samyak cāsau mahāvīryaḥ kuladhurya iva sthitaḥ
pitṝn devāṃs tathā viprān pūjayitvā mahāyaśāḥ sapta mukhyān mahāmedhān āharad yamunāṃ prati |
24 | adhirājaḥ sa rājaṃs tvāṃ śaṃtanuḥ prapitāmahaḥ
svargajic chakralokasthaḥ kuśalaṃ paripṛcchati |
25 | vaiśaṃpāyana uvāca |
25 | tataḥ śaktiṃ gadāṃ khaḍgaṃ dhanuś ca bharatarṣabha
prādhvaṃ kṛtvā namaścakre kuberāya vṛkodaraḥ |
26 | tato 'bravīd dhanādhyakṣaḥ śaraṇyaḥ śaraṇāgatam
mānahā bhava śatrūṇāṃ suhṛdāṃ nandivardhanaḥ |
27 | sveṣu veśmasu ramyeṣu vasatāmitratāpanāḥ
kāmān upahariṣyanti yakṣā vo bharatarṣabhāḥ |
28 | śīghram eva guḍākeśaḥ kṛtāstraḥ puruṣarṣabhaḥ
sākṣān maghavatā sṛṣṭaḥ saṃprāpsyati dhanaṃjayaḥ |
29 | evam uttamakarmāṇam anuśiṣya yudhiṣṭhiram
astaṃ girivaraśreṣṭhaṃ prayayau guhyakādhipaḥ |
30 | taṃ paristomasaṃkīrṇair nānāratnavibhūṣitaiḥ
yānair anuyayur yakṣā rākṣasāś ca sahasraśaḥ |
31 | pakṣiṇām iva nirghoṣaḥ kuberasadanaṃ prati
babhūva paramāśvānām airāvatapathe yatām |
32 | te jagmus tūrṇam ākāśaṃ dhanādhipativājinaḥ
prakarṣanta ivābhrāṇi pibanta iva mārutam |
33 | tatas tāni śarīrāṇi gatasattvāni rakṣasām
apākṛṣyanta śailāgrād dhanādhipatiśāsanāt |
34 | teṣāṃ hi śāpakālo 'sau kṛto 'gastyena dhīmatā
samare nihatās tasmāt sarve maṇimatā saha |
35 | pāṇḍavās tu mahātmānas teṣu veśmasu tāṃ kṣapām
sukham ūṣur gatodvegāḥ pūjitāḥ sarvarākṣasaiḥ |