Book 3 Chapter 132 | |
1 | lomaśa uvāca |
1 | yaḥ kathyate mantravid agryabuddhir; auddālakiḥ śvetaketuḥ pṛthivyām
tasyāśramaṃ paśya narendra puṇyaṃ; sadāphalair upapannaṃ mahījaiḥ |
2 | sākṣād atra śvetaketur dadarśa; sarasvatīṃ mānuṣadeharūpām
vetsyāmi vāṇīm iti saṃpravṛttāṃ; sarasvatīṃ śvetaketur babhāṣe |
3 | tasmin kāle brahmavidāṃ variṣṭhāv; āstāṃ tadā mātulabhāgineyau
aṣṭāvakraś caiva kahoḍasūnur; auddālakiḥ śvetaketuś ca rājan |
4 | videharājasya mahīpates tau; viprāv ubhau mātulabhāgineyau
praviśya yajñāyatanaṃ vivāde; bandiṃ nijagrāhatur aprameyam |
5 | yudhiṣṭhira uvāca |
5 | kathaṃprabhāvaḥ sa babhūva vipras; tathāyuktaṃ yo nijagrāha bandim
aṣṭāvakraḥ kena cāsau babhūva; tat sarvaṃ me lomaśa śaṃsa tattvam |
6 | lomaśa uvāca |
6 | uddālakasya niyataḥ śiṣya eko; nāmnā kahoḍeti babhūva rājan
śuśrūṣur ācāryavaśānuvartī; dīrghaṃ kālaṃ so 'dhyayanaṃ cakāra |
7 |
taṃ vai viprāḥ paryabhavaṃś ca śiṣyās; taṃ ca jñātvā viprakāraṃ guruḥ saḥ
tasmai prādāt sadya eva śrutaṃ ca; bhāryāṃ ca vai duhitaraṃ svāṃ sujātām |
8 | tasyā garbhaḥ samabhavad agnikalpaḥ; so 'dhīyānaṃ pitaram athābhyuvāca
sarvāṃ rātrim adhyayanaṃ karoṣi; nedaṃ pitaḥ samyag ivopavartate |
9 | upālabdhaḥ śiṣyamadhye maharṣiḥ; sa taṃ kopād udarasthaṃ śaśāpa
yasmāt kukṣau vartamāno bravīṣi; tasmād vakro bhavitāsy aṣṭakṛtvaḥ |
10 | sa vai tathā vakra evābhyajāyad; aṣṭāvakraḥ prathito vai maharṣiḥ
tasyāsīd vai mātulaḥ śvetaketuḥ; sa tena tulyo vayasā babhūva |
11 | saṃpīḍyamānā tu tadā sujātā; vivardhamānena sutena kukṣau
uvāca bhartāram idaṃ rahogatā; prasādya hīnaṃ vasunā dhanārthinī |
12 | kathaṃ kariṣyāmy adhanā maharṣe; māsaś cāyaṃ daśamo vartate me
na cāsti te vasu kiṃ cit prajātā; yenāham etām āpadaṃ nistareyam |
13 | uktas tv evaṃ bhāryayā vai kahoḍo; vittasyārthe janakam athābhyagacchat
sa vai tadā vādavidā nigṛhya; nimajjito bandinehāpsu vipraḥ |
14 | uddālakas taṃ tu tadā niśamya; sūtena vāde 'psu tathā nimajjitam
uvāca tāṃ tatra tataḥ sujātām; aṣṭāvakre gūhitavyo 'yam arthaḥ |
15 | rarakṣa sā cāpy ati taṃ sumantraṃ; jāto 'py evaṃ na sa śuśrāva vipraḥ
uddālakaṃ pitṛvac cāpi mene; aṣṭāvakro bhrātṛvac chvetaketum |
16 | tato varṣe dvādaśe śvetaketur; aṣṭāvakraṃ pitur aṅke nisannam
apākarṣad gṛhya pāṇau rudantaṃ; nāyaṃ tavāṅkaḥ pitur ity uktavāṃś ca |
17 | yat tenoktaṃ duruktaṃ tat tadānīṃ; hṛdi sthitaṃ tasya suduḥkham āsīt
gṛhaṃ gatvā mātaraṃ rodamānaḥ; papracchedaṃ kva nu tāto mameti |
18 | tataḥ sujātā paramārtarūpā; śāpād bhītā sarvam evācacakṣe
tad vai tattvaṃ sarvam ājñāya mātur; ity abravīc chvetaketuṃ sa vipraḥ |
19 | gacchāva yajñaṃ janakasya rājño; bahvāścaryaḥ śrūyate tasya yajñaḥ
śroṣyāvo 'tra brāhmaṇānāṃ vivādam; annaṃ cāgryaṃ tatra bhokṣyāvahe ca vicakṣaṇatvaṃ ca bhaviṣyate nau; śivaś ca saumyaś ca hi brahmaghoṣaḥ |
20 | tau jagmatur mātulabhāgineyau; yajñaṃ samṛddhaṃ janakasya rājñaḥ
aṣṭāvakraḥ pathi rājñā sametya; utsāryamāṇo vākyam idaṃ jagāda |