Book 3 Chapter 127 | |
1 | yudhiṣṭhira uvāca |
1 | kathaṃvīryaḥ sa rājābhūt somako vadatāṃ vara
karmāṇy asya prabhāvaṃ ca śrotum icchāmi tattvataḥ |
2 | lomaśa uvāca |
2 | yudhiṣṭhirāsīn nṛpatiḥ somako nāma dhārmikaḥ
tasya bhāryāśataṃ rājan sadṛśīnām abhūt tadā |
3 | sa vai yatnena mahatā tāsu putraṃ mahīpatiḥ
kaṃ cin nāsādayām āsa kālena mahatā api |
4 | kadā cit tasya vṛddhasya yatamānasya yatnataḥ
jantur nāma sutas tasmin strīśate samajāyata |
5 | taṃ jātaṃ mātaraḥ sarvāḥ parivārya samāsate
satataṃ pṛṣṭhataḥ kṛtvā kāmabhogān viśāṃ pate |
6 | tataḥ pipīlikā jantuṃ kadā cid adaśat sphiji
sa daṣṭo vyanadad rājaṃs tena duḥkhena bālakaḥ |
7 | tatas tā mātaraḥ sarvāḥ prākrośan bhṛśaduḥkhitāḥ
parivārya jantuṃ sahitāḥ sa śabdas tumulo 'bhavat |
8 | tam ārtanādaṃ sahasā śuśrāva sa mahīpatiḥ
amātyapariṣanmadhye upaviṣṭaḥ sahartvijaiḥ |
9 | tataḥ prasthāpayām āsa kim etad iti pārthivaḥ
tasmai kṣattā yathāvṛttam ācacakṣe sutaṃ prati |
10 | tvaramāṇaḥ sa cotthāya somakaḥ saha mantribhiḥ
praviśyāntaḥpuraṃ putram āśvāsayad ariṃdamaḥ |
11 | sāntvayitvā tu taṃ putraṃ niṣkramyāntaḥpurān nṛpaḥ
ṛtvijaiḥ sahito rājan sahāmātya upāviśat |
12 | somaka uvāca |
12 | dhig astv ihaikaputratvam aputratvaṃ varaṃ bhavet
nityāturatvād bhūtānāṃ śoka evaikaputratā |
13 | idaṃ bhāryāśataṃ brahman parīkṣyopacitaṃ prabho
putrārthinā mayā voḍhaṃ na cāsāṃ vidyate prajā |
14 | ekaḥ kathaṃ cid utpannaḥ putro jantur ayaṃ mama
yatamānasya sarvāsu kiṃ nu duḥkham ataḥ param |
15 | vayaś ca samatītaṃ me sabhāryasya dvijottama
āsāṃ prāṇāḥ samāyattā mama cātraikaputrake |
16 | syān nu karma tathā yuktaṃ yena putraśataṃ bhavet
mahatā laghunā vāpi karmaṇā duṣkareṇa vā |
17 | ṛtvig uvāca |
17 | asti vai tādṛśaṃ karma yena putraśataṃ bhavet
yadi śaknoṣi tat kartum atha vakṣyāmi somaka |
18 | somaka uvāca |
18 | kāryaṃ vā yadi vākāryaṃ yena putraśataṃ bhavet
kṛtam eva hi tad viddhi bhagavān prabravītu me |
19 | ṛtvig uvāca |
19 | yajasva jantunā rājaṃs tvaṃ mayā vitate kratau
tataḥ putraśataṃ śrīmad bhaviṣyaty acireṇa te |
20 | vapāyāṃ hūyamānāyāṃ dhūmam āghrāya mātaraḥ
tatas tāḥ sumahāvīryāñ janayiṣyanti te sutān |
21 | tasyām eva tu te jantur bhavitā punar ātmajaḥ
uttare cāsya sauvarṇaṃ lakṣma pārśve bhaviṣyati |