Book 3 Chapter 114 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | tataḥ prayātaḥ kauśikyāḥ pāṇḍavo janamejaya
ānupūrvyeṇa sarvāṇi jagāmāyatanāny uta |
2 | sa sāgaraṃ samāsādya gaṅgāyāḥ saṃgame nṛpa
nadīśatānāṃ pañcānāṃ madhye cakre samāplavam |
3 | tataḥ samudratīreṇa jagāma vasudhādhipaḥ
bhrātṛbhiḥ sahito vīraḥ kaliṅgān prati bhārata |
4 | lomaśa uvāca |
4 | ete kaliṅgāḥ kaunteya yatra vaitaraṇī nadī
yatrāyajata dharmo 'pi devāñ śaraṇam etya vai |
5 | ṛṣibhiḥ samupāyuktaṃ yajñiyaṃ giriśobhitam
uttaraṃ tīram etad dhi satataṃ dvijasevitam |
6 | samena devayānena pathā svargam upeyuṣaḥ
atra vai ṛṣayo 'nye 'pi purā kratubhir ījire |
7 | atraiva rudro rājendra paśum ādattavān makhe
rudraḥ paśuṃ mānavendra bhāgo 'yam iti cābravīt |
8 | hṛte paśau tadā devās tam ūcur bharatarṣabha
mā parasvam abhidrogdhā mā dharmān sakalānn aśīḥ |
9 | tataḥ kalyāṇarūpābhir vāgbhis te rudram astuvan
iṣṭyā cainaṃ tarpayitvā mānayāṃ cakrire tadā |
10 | tataḥ sa paśum utsṛjya devayānena jagmivān
atrānuvaṃśo rudrasya taṃ nibodha yudhiṣṭhira |
11 | ayātayāmaṃ sarvebhyo bhāgebhyo bhāgam uttamam
devāḥ saṃkalpayām āsur bhayād rudrasya śāśvatam |
12 | imāṃ gāthām atra gāyann apaḥ spṛśati yo naraḥ
devayānas tasya panthāś cakṣuś caiva prakāśate |
13 | vaiśaṃpāyana uvāca |
13 | tato vaitaraṇīṃ sarve pāṇḍavā draupadī tathā
avatīrya mahābhāgā tarpayāṃ cakrire pitṝn |
14 | yudhiṣṭhira uvāca |
14 | upaspṛśyaiva bhagavann asyāṃ nadyāṃ tapodhana
mānuṣād asmi viṣayād apetaḥ paśya lomaśa |
15 | sarvāṃl lokān prapaśyāmi prasādāt tava suvrata
vaikhānasānāṃ japatām eṣa śabdo mahātmanām |
16 | lomaśa uvāca |
16 | triśataṃ vai sahasrāṇi yojanānāṃ yudhiṣṭhira
yatra dhvaniṃ śṛṇoṣy enaṃ tūṣṇīm āssva viśāṃ pate |
17 | etat svayaṃbhuvo rājan vanaṃ ramyaṃ prakāśate
yatrāyajata kaunteya viśvakarmā pratāpavān |
18 | yasmin yajñe hi bhūr dattā kaśyapāya mahātmane
saparvatavanoddeśā dakṣiṇā vai svayaṃbhuvā |
19 | avāsīdac ca kaunteya dattamātrā mahī tadā
uvāca cāpi kupitā lokeśvaram idaṃ prabhum |
20 | na māṃ martyāya bhagavan kasmai cid dātum arhasi
pradānaṃ mogham etat te yāsyāmy eṣā rasātalam |
21 | viṣīdantīṃ tu tāṃ dṛṣṭvā kaśyapo bhagavān ṛṣiḥ
prasādayāṃ babhūvātha tato bhūmiṃ viśāṃ pate |
22 | tataḥ prasannā pṛthivī tapasā tasya pāṇḍava
punar unmajjya salilād vedīrūpā sthitā babhau |
23 | saiṣā prakāśate rājan vedī saṃsthānalakṣaṇā
āruhyātra mahārāja vīryavān vai bhaviṣyasi |
24 | ahaṃ ca te svastyayanaṃ prayokṣye; yathā tvam enām adhirokṣyase 'dya
spṛṣṭā hi martyena tataḥ samudram; eṣā vedī praviśaty ājamīḍha |
25 | agnir mitro yonir āpo 'tha devyo; viṣṇo retas tvam amṛtasya nābhiḥ
evaṃ bruvan pāṇḍava satyavākyaṃ; vedīm imāṃ tvaṃ tarasādhiroha |
26 | vaiśaṃpāyana uvāca |
26 | tataḥ kṛtasvastyayano mahātmā; yudhiṣṭhiraḥ sāgaragām agacchat
kṛtvā ca tacchāsanam asya sarvaṃ; mahendram āsādya niśām uvāsa |