Book 3 Chapter 78 | |
1 | bṛhadaśva uvāca |
1 | praśānte tu pure hṛṣṭe saṃpravṛtte mahotsave
mahatyā senayā rājā damayantīm upānayat |
2 | damayantīm api pitā satkṛtya paravīrahā
prasthāpayad ameyātmā bhīmo bhīmaparākramaḥ |
3 | āgatāyāṃ tu vaidarbhyāṃ saputrāyāṃ nalo nṛpaḥ
vartayām āsa mudito devarāḍ iva nandane |
4 | tathā prakāśatāṃ yāto jambūdvīpe 'tha rājasu
punaḥ sve cāvasad rājye pratyāhṛtya mahāyaśāḥ |
5 | īje ca vividhair yajñair vidhivat svāptadakṣiṇaiḥ
tathā tvam api rājendra sasuhṛd vakṣyase 'cirāt |
6 | duḥkham etādṛśaṃ prāpto nalaḥ parapuraṃjayaḥ
devanena naraśreṣṭha sabhāryo bharatarṣabha |
7 | ekākinaiva sumahan nalena pṛthivīpate
duḥkham āsāditaṃ ghoraṃ prāptaś cābhyudayaḥ punaḥ |
8 | tvaṃ punar bhrātṛsahitaḥ kṛṣṇayā caiva pāṇḍava
ramase 'smin mahāraṇye dharmam evānucintayan |
9 | brāhmaṇaiś ca mahābhāgair vedavedāṅgapāragaiḥ
nityam anvāsyase rājaṃs tatra kā paridevanā |
10 | itihāsam imaṃ cāpi kalināśanam ucyate
śakyam āśvāsituṃ śrutvā tvadvidhena viśāṃ pate |
11 | asthiratvaṃ ca saṃcintya puruṣārthasya nityadā
tasyāye ca vyaye caiva samāśvasihi mā śucaḥ |
12 | ye cedaṃ kathayiṣyanti nalasya caritaṃ mahat
śroṣyanti cāpy abhīkṣṇaṃ vai nālakṣmīs tān bhajiṣyati arthās tasyopapatsyante dhanyatāṃ ca gamiṣyati |
13 | itihāsam imaṃ śrutvā purāṇaṃ śaśvad uttamam
putrān pautrān paśūṃś caiva vetsyate nṛṣu cāgryatām arogaḥ prītimāṃś caiva bhaviṣyati na saṃśayaḥ |
14 | bhayaṃ paśyasi yac ca tvam āhvayiṣyati māṃ punaḥ
akṣajña iti tat te 'haṃ nāśayiṣyāmi pārthiva |
15 | vedākṣahṛdayaṃ kṛtsnam ahaṃ satyaparākrama
upapadyasva kaunteya prasanno 'haṃ bravīmi te |
16 | vaiśaṃpāyana uvāca |
16 | tato hṛṣṭamanā rājā bṛhadaśvam uvāca ha
bhagavann akṣahṛdayaṃ jñātum icchāmi tattvataḥ |
17 | tato 'kṣahṛdayaṃ prādāt pāṇḍavāya mahātmane
dattvā cāśvaśiro 'gacchad upaspraṣṭuṃ mahātapāḥ |
18 | bṛhadaśve gate pārtham aśrauṣīt savyasācinam
vartamānaṃ tapasy ugre vāyubhakṣaṃ manīṣiṇam |
19 | brāhmaṇebhyas tapasvibhyaḥ saṃpatadbhyas tatas tataḥ
tīrthaśailavarebhyaś ca sametebhyo dṛḍhavrataḥ |
20 | iti pārtho mahābāhur durāpaṃ tapa āsthitaḥ
na tathā dṛṣṭapūrvo 'nyaḥ kaś cid ugratapā iti |
21 | yathā dhanaṃjayaḥ pārthas tapasvī niyatavrataḥ
munir ekacaraḥ śrīmān dharmo vigrahavān iva |
22 | taṃ śrutvā pāṇḍavo rājaṃs tapyamānaṃ mahāvane
anvaśocata kaunteyaḥ priyaṃ vai bhrātaraṃ jayam |
23 | dahyamānena tu hṛdā śaraṇārthī mahāvane
brāhmaṇān vividhajñānān paryapṛcchad yudhiṣṭhiraḥ |