Book 3 Chapter 48
1	vaiśaṃpāyana uvāca
1	sudīrgham uṣṇaṃ niḥśvasya dhṛtarāṣṭro 'mbikāsutaḥ abravīt saṃjayaṃ sūtam āmantrya bharatarṣabha
2	devaputrau mahābhāgau devarājasamadyutī nakulaḥ sahadevaś ca pāṇḍavau yuddhadurmadau
3	dṛḍhāyudhau dūrapātau yuddhe ca kṛtaniścayau śīghrahastau dṛḍhakrodhau nityayuktau tarasvinau
4	bhīmārjunau purodhāya yadā tau raṇamūrdhani sthāsyete siṃhavikrāntāv aśvināv iva duḥsahau na śeṣam iha paśyāmi tadā sainyasya saṃjaya
5	tau hy apratirathau yuddhe devaputrau mahārathau draupadyās taṃ parikleśaṃ na kṣaṃsyete tv amarṣiṇau
6	vṛṣṇayo vā maheṣvāsā pāñcālā vā mahaujasaḥ yudhi satyābhisaṃdhena vāsudevena rakṣitāḥ pradhakṣyanti raṇe pārthāḥ putrāṇāṃ mama vāhinīm
7	rāmakṛṣṇapraṇītānāṃ vṛṣṇīnāṃ sūtanandana na śakyaḥ sahituṃ vegaḥ parvatair api saṃyuge
8	teṣāṃ madhye maheṣvāso bhīmo bhīmaparākramaḥ śaikyayā vīraghātinyā gadayā vicariṣyati
9	tathā gāṇḍīvanirghoṣaṃ visphūrjitam ivāśaneḥ gadāvegaṃ ca bhīmasya nālaṃ soḍhuṃ narādhipāḥ
10	tato 'haṃ suhṛdāṃ vāco duryodhanavaśānugaḥ smaraṇīyāḥ smariṣyāmi mayā yā na kṛtāḥ purā
11	saṃjaya uvāca
11	vyatikramo 'yaṃ sumahāṃs tvayā rājann upekṣitaḥ samarthenāpi yan mohāt putras te na nivāritaḥ
12	śrutvā hi nirjitān dyūte pāṇḍavān madhusūdanaḥ tvaritaḥ kāmyake pārthān samabhāvayad acyutaḥ
13	drupadasya tathā putrā dhṛṣṭadyumnapurogamāḥ virāṭo dhṛṣṭaketuś ca kekayāś ca mahārathāḥ
14	taiś ca yat kathitaṃ tatra dṛṣṭvā pārthān parājitān cāreṇa viditaṃ sarvaṃ tan mayā veditaṃ ca te
15	samāgamya vṛtas tatra pāṇḍavair madhusūdanaḥ sārathye phalgunasyājau tathety āha ca tān hariḥ
16	amarṣito hi kṛṣṇo 'pi dṛṣṭvā pārthāṃs tathāgatān kṛṣṇājinottarāsaṅgān abravīc ca yudhiṣṭhiram
17	yā sā samṛddhiḥ pārthānām indraprasthe babhūva ha rājasūye mayā dṛṣṭā nṛpair anyaiḥ sudurlabhā
18	yatra sarvān mahīpālāñ śastratejobhayārditān savaṅgāṅgān sapauṇḍroḍrān sacoladraviḍāndhakān
19	sāgarānūpagāṃś caiva ye ca pattanavāsinaḥ siṃhalān barbarān mlecchān ye ca jāṅgalavāsinaḥ
20	paścimāni ca rājyāni śataśaḥ sāgarāntikān pahlavān daradān sarvān kirātān yavanāñ śakān
21	hārahūṇāṃś ca cīnāṃś ca tukhārān saindhavāṃs tathā jāguḍān ramaṭhān muṇḍān strīrājyān atha taṅgaṇān
22	ete cānye ca bahavo ye ca te bharatarṣabha āgatān aham adrākṣaṃ yajñe te pariveṣakān
23	sā te samṛddhir yair āttā capalā pratisāriṇī ādāya jīvitaṃ teṣām āhariṣyāmi tām aham
24	rāmeṇa saha kauravya bhīmārjunayamais tathā akrūragadasāmbaiś ca pradyumnenāhukena ca dhṛṣṭadyumnena vīreṇa śiśupālātmajena ca
25	duryodhanaṃ raṇe hatvā sadyaḥ karṇaṃ ca bhārata duḥśāsanaṃ saubaleyaṃ yaś cānyaḥ pratiyotsyate
26	tatas tvaṃ hāstinapure bhrātṛbhiḥ sahito vasan dhārtarāṣṭrīṃ śriyaṃ prāpya praśādhi pṛthivīm imām
27	athainam abravīd rājā tasmin vīrasamāgame śṛṇvatsu teṣu sarveṣu dhṛṣṭadyumnamukheṣu ca
28	pratigṛhṇāmi te vācaṃ satyām etāṃ janārdana amitrān me mahābāho sānubandhān haniṣyasi
29	varṣāt trayodaśād ūrdhvaṃ satyaṃ māṃ kuru keśava pratijñāto vane vāso rājamadhye mayā hy ayam
30	tad dharmarājavacanaṃ pratiśrutya sabhāsadaḥ dhṛṣṭadyumnapurogās te śamayām āsur añjasā keśavaṃ madhurair vākyaiḥ kālayuktair amarṣitam
31	pāñcālīṃ cāhur akliṣṭāṃ vāsudevasya śṛṇvataḥ duryodhanas tava krodhād devi tyakṣyati jīvitam pratijānīma te satyaṃ mā śuco varavarṇini
32	ye sma te kupitāṃ kṛṣṇe dṛṣṭvā tvāṃ prāhasaṃs tadā māṃsāni teṣāṃ khādanto hasiṣyanti mṛgadvijāḥ
33	pāsyanti rudhiraṃ teṣāṃ gṛdhrā gomāyavas tathā uttamāṅgāni karṣanto yais tvaṃ kṛṣṭā sabhātale
34	teṣāṃ drakṣyasi pāñcāli gātrāṇi pṛthivītale kravyādaiḥ kṛṣyamāṇāni bhakṣyamāṇāni cāsakṛt
35	parikliṣṭāsi yais tatra yaiś cāpi samupekṣitā teṣām utkṛttaśirasāṃ bhūmiḥ pāsyati śoṇitam
36	evaṃ bahuvidhā vācas tadocuḥ puruṣarṣabhāḥ sarve tejasvinaḥ śūrāḥ sarve cāhatalakṣaṇāḥ
37	te dharmarājena vṛtā varṣād ūrdhvaṃ trayodaśāt puraskṛtyopayāsyanti vāsudevaṃ mahārathāḥ
38	rāmaś ca kṛṣṇaś ca dhanaṃjayaś ca; pradyumnasāmbau yuyudhānabhīmau mādrīsutau kekayarājaputrāḥ; pāñcālaputrāḥ saha dharmarājñā
39	etān sarvāṃl lokavīrān ajeyān; mahātmanaḥ sānubandhān sasainyān ko jīvitārthī samare pratyudīyāt; kruddhān siṃhān kesariṇo yathaiva
40	dhṛtarāṣṭra uvāca
40	yan mābravīd viduro dyūtakāle; tvaṃ pāṇḍavāñ jeṣyasi cen narendra dhruvaṃ kurūṇām ayam antakālo; mahābhayo bhavitā śoṇitaughaḥ
41	manye tathā tad bhaviteti sūta; yathā kṣattā prāha vacaḥ purā mām asaṃśayaṃ bhavitā yuddham etad; gate kāle pāṇḍavānāṃ yathoktam