Book 3 Chapter 46 | |
1 | janamejaya uvāca |
1 | atyadbhutam idaṃ karma pārthasyāmitatejasaḥ
dhṛtarāṣṭro mahātejāḥ śrutvā vipra kim abravīt |
2 | vaiśaṃpāyana uvāca |
2 | śakralokagataṃ pārthaṃ śrutvā rājāmbikāsutaḥ
dvaipāyanād ṛṣiśreṣṭhāt saṃjayaṃ vākyam abravīt |
3 | śrutaṃ me sūta kārtsnyena karma pārthasya dhīmataḥ
kaccit tavāpi viditaṃ yathātathyena sārathe |
4 | pramatto grāmyadharmeṣu mandātmā pāpaniścayaḥ
mama putraḥ sudurbuddhiḥ pṛthivīṃ ghātayiṣyati |
5 | yasya nityam ṛtā vācaḥ svaireṣv api mahātmanaḥ
trailokyam api tasya syād yoddhā yasya dhanaṃjayaḥ |
6 | asyataḥ karṇinārācāṃs tīkṣṇāgrāṃś ca śilāśitān
ko 'rjunasyāgratas tiṣṭhed api mṛtyur jarātigaḥ |
7 | mama putrā durātmānaḥ sarve mṛtyuvaśaṃ gatāḥ
yeṣāṃ yuddhaṃ durādharṣaiḥ pāṇḍavaiḥ pratyupasthitam |
8 | tasyaiva ca na paśyāmi yudhi gāṇḍīvadhanvanaḥ
aniśaṃ cintayāno 'pi ya enam udiyād rathī |
9 | droṇakarṇau pratīyātāṃ yadi bhīṣmo 'pi vā raṇe
mahān syāt saṃśayo loke na tu paśyāmi no jayam |
10 | ghṛṇī karṇaḥ pramādī ca ācāryaḥ sthaviro guruḥ
amarṣī balavān pārthaḥ saṃrambhī dṛḍhavikramaḥ |
11 | bhavet sutumulaṃ yuddhaṃ sarvaśo 'py aparājitam
sarve hy astravidaḥ śūrāḥ sarve prāptā mahad yaśaḥ |
12 | api sarveśvaratvaṃ hi na vāñcheran parājitāḥ
vadhe nūnaṃ bhavec chāntis teṣāṃ vā phalgunasya vā |
13 | na tu hantārjunasyāsti jetā vāsya na vidyate
manyus tasya kathaṃ śāmyen mandān prati samutthitaḥ |
14 | tridaśeśasamo vīraḥ khāṇḍave 'gnim atarpayat
jigāya pārthivān sarvān rājasūye mahākratau |
15 | śeṣaṃ kuryād girer vajraṃ nipatan mūrdhni saṃjaya
na tu kuryuḥ śarāḥ śeṣam astās tāta kirīṭinā |
16 | yathā hi kiraṇā bhānos tapantīha carācaram
tathā pārthabhujotsṛṣṭāḥ śarās tapsyanti me sutān |
17 | api vā rathaghoṣeṇa bhayārtā savyasācinaḥ
pratibhāti vidīrṇeva sarvato bhāratī camūḥ |
18 | yad udvapan pravapaṃś caiva bāṇān; sthātātatāyī samare kirīṭī
sṛṣṭo 'ntakaḥ sarvaharo vidhātrā; bhaved yathā tadvad apāraṇīyaḥ |
19 | saṃjaya uvāca |
19 | yad etat kathitaṃ rājaṃs tvayā duryodhanaṃ prati
sarvam etad yathāttha tvaṃ naitan mithyā mahīpate |
20 | manyunā hi samāviṣṭāḥ pāṇḍavās te 'mitaujasaḥ
dṛṣṭvā kṛṣṇāṃ sabhāṃ nītāṃ dharmapatnīṃ yaśasvinīm |
21 | duḥśāsanasya tā vācaḥ śrutvā te dāruṇodayāḥ
karṇasya ca mahārāja na svapsyantīti me matiḥ |
22 | śrutaṃ hi te mahārāja yathā pārthena saṃyuge
ekādaśatanuḥ sthāṇur dhanuṣā paritoṣitaḥ |
23 | kairātaṃ veṣam āsthāya yodhayām āsa phalgunam
jijñāsuḥ sarvadeveśaḥ kapardī bhagavān svayam |
24 | tatrainaṃ lokapālās te darśayām āsur arjunam
astrahetoḥ parākrāntaṃ tapasā kauravarṣabham |
25 | naitad utsahate 'nyo hi labdhum anyatra phalgunāt
sākṣād darśanam eteṣām īśvarāṇāṃ naro bhuvi |
26 | maheśvareṇa yo rājan na jīrṇo grastamūrtimān
kas tam utsahate vīraṃ yuddhe jarayituṃ pumān |
27 | āsāditam idaṃ ghoraṃ tumulaṃ lomaharṣaṇam
draupadīṃ parikarṣadbhiḥ kopayadbhiś ca pāṇḍavān |
28 | yatra visphuramāṇoṣṭho bhīmaḥ prāha vaco mahat
dṛṣṭvā duryodhanenorū draupadyā darśitāv ubhau |
29 | ūrū bhetsyāmi te pāpa gadayā vajrakalpayā
trayodaśānāṃ varṣāṇām ante durdyūtadevinaḥ |
30 | sarve praharatāṃ śreṣṭhāḥ sarve cāmitatejasaḥ
sarve sarvāstravidvāṃso devair api sudurjayāḥ |
31 | manye manyusamuddhūtāḥ putrāṇāṃ tava saṃyuge
antaṃ pārthāḥ kariṣyanti vīryāmarṣasamanvitāḥ |
32 | dhṛtarāṣṭra uvāca |
32 | kiṃ kṛtaṃ sūta karṇena vadatā paruṣaṃ vacaḥ
paryāptaṃ vairam etāvad yat kṛṣṇā sā sabhāṃ gatā |
33 | apīdānīṃ mama sutās tiṣṭheran mandacetasaḥ
yeṣāṃ bhrātā gurur jyeṣṭho vinaye nāvatiṣṭhate |
34 | mamāpi vacanaṃ sūta na śuśrūṣati mandabhāk
dṛṣṭvā māṃ cakṣuṣā hīnaṃ nirviceṣṭam acetanam |
35 | ye cāsya sacivā mandāḥ karṇasaubalakādayaḥ
te 'py asya bhūyaso doṣān vardhayanti vicetasaḥ |
36 | svairamuktā api śarāḥ pārthenāmitatejasā
nirdaheyur mama sutān kiṃ punar manyuneritāḥ |
37 | pārthabāhubalotsṛṣṭā mahācāpaviniḥsṛtāḥ
divyāstramantramuditāḥ sādayeyuḥ surān api |
38 | yasya mantrī ca goptā ca suhṛc caiva janārdanaḥ
haris trailokyanāthaḥ sa kiṃ nu tasya na nirjitam |
39 | idaṃ ca sumahac citram arjunasyeha saṃjaya
mahādevena bāhubhyāṃ yat sameta iti śrutiḥ |
40 | pratyakṣaṃ sarvalokasya khāṇḍave yatkṛtaṃ purā
phalgunena sahāyārthe vahner dāmodareṇa ca |
41 | sarvathā nāsti me putraḥ sāmātyaḥ sahabāndhavaḥ
kruddhe pārthe ca bhīme ca vāsudeve ca sātvate |