Book 3 Chapter 35 | |
1 | yudhiṣṭhira uvāca |
1 | asaṃśayaṃ bhārata satyam etad; yan mā tudan vākyaśalyaiḥ kṣiṇoṣi
na tvā vigarhe pratikūlam etan; mamānayād dhi vyasanaṃ va āgāt |
2 |
ahaṃ hy akṣān anvapadyaṃ jihīrṣan; rājyaṃ sarāṣṭraṃ dhṛtarāṣṭrasya putrāt
tan mā śaṭhaḥ kitavaḥ pratyadevīt; suyodhanārthaṃ subalasya putraḥ |
3 | mahāmāyaḥ śakuniḥ pārvatīyaḥ; sadā sabhāyāṃ pravapann akṣapūgān
amāyinaṃ māyayā pratyadevīt; tato 'paśyaṃ vṛjinaṃ bhīmasena |
4 | akṣān hi dṛṣṭvā śakuner yathāvat; kāmānulomān ayujo yujaś ca
śakyaṃ niyantum abhaviṣyad ātmā; manyus tu hanti puruṣasya dhairyam |
5 | yantuṃ nātmā śakyate pauruṣeṇa; mānena vīryeṇa ca tāta naddhaḥ
na te vācaṃ bhīmasenābhyasūye; manye tathā tad bhavitavyam āsīt |
6 | sa no rājā dhṛtarāṣṭrasya putro; nyapātayad vyasane rājyam icchan
dāsyaṃ ca no 'gamayad bhīmasena; yatrābhavac charaṇaṃ draupadī naḥ |
7 | tvaṃ cāpi tad vettha dhanaṃjayaś ca; punardyūtāyāgatānāṃ sabhāṃ naḥ
yan mābravīd dhṛtarāṣṭrasya putra; ekaglahārthaṃ bharatānāṃ samakṣam |
8 | vane samā dvādaśa rājaputra; yathākāmaṃ viditam ajātaśatro
athāparaṃ cāviditaṃ carethāḥ; sarvaiḥ saha bhrātṛbhiś chadmagūḍhaḥ |
9 | tvāṃ cec chrutvā tāta tathā carantam; avabhotsyante bhāratānāṃ carāḥ sma
anyāṃś carethās tāvato 'bdāṃs tatas tvaṃ; niścitya tat pratijānīhi pārtha |
10 | caraiś cen no 'viditaḥ kālam etaṃ; yukto rājan mohayitvā madīyān
bravīmi satyaṃ kurusaṃsadīha; tavaiva tā bhārata pañca nadyaḥ |
11 | vayaṃ caivaṃ bhrātaraḥ sarva eva; tvayā jitāḥ kālam apāsya bhogān
vasema ity āha purā sa rājā; madhye kurūṇāṃ sa mayoktas tatheti |
12 | tatra dyūtam abhavan no jaghanyaṃ; tasmiñ jitāḥ pravrajitāś ca sarve
itthaṃ ca deśān anusaṃcarāmo; vanāni kṛcchrāṇi ca kṛcchrarūpāḥ |
13 | suyodhanaś cāpi na śāntim icchan; bhūyaḥ sa manyor vaśam anvagacchat
udyojayām āsa kurūṃś ca sarvān; ye cāsya ke cid vaśam anvagacchan |
14 | taṃ saṃdhim āsthāya satāṃ sakāśe; ko nāma jahyād iha rājyahetoḥ
āryasya manye maraṇād garīyo; yad dharmam utkramya mahīṃ praśiṣyāt |
15 | tadaiva ced vīrakarmākariṣyo; yadā dyūte parighaṃ paryamṛkṣaḥ
bāhū didhakṣan vāritaḥ phalgunena; kiṃ duṣkṛtaṃ bhīma tadābhaviṣyat |
16 | prāg eva caivaṃ samayakriyāyāḥ; kiṃ nābravīḥ pauruṣam āvidānaḥ
prāptaṃ tu kālaṃ tv abhipadya paścāt; kiṃ mām idānīm ativelam āttha |
17 | bhūyo 'pi duḥkhaṃ mama bhīmasena; dūye viṣasyeva rasaṃ viditvā
yad yājñasenīṃ parikṛṣyamāṇāṃ; saṃdṛśya tat kṣāntam iti sma bhīma |
18 | na tv adya śakyaṃ bharatapravīra; kṛtvā yad uktaṃ kuruvīramadhye
kālaṃ pratīkṣasva sukhodayasya; paktiṃ phalānām iva bījavāpaḥ |
19 | yadā hi pūrvaṃ nikṛto nikṛtyā; vairaṃ sapuṣpaṃ saphalaṃ viditvā
mahāguṇaṃ harati hi pauruṣeṇa; tadā vīro jīvati jīvaloke |
20 | śriyaṃ ca loke labhate samagrāṃ; manye cāsmai śatravaḥ saṃnamante
mitrāṇi cainam atirāgād bhajante; devā ivendram anujīvanti cainam |
21 | mama pratijñāṃ ca nibodha satyāṃ; vṛṇe dharmam amṛtāj jīvitāc ca
rājyaṃ ca putrāś ca yaśo dhanaṃ ca; sarvaṃ na satyasya kalām upaiti |