Book 3 Chapter 31
1	draupady uvāca
1	namo dhātre vidhātre ca yau mohaṃ cakratus tava pitṛpaitāmahe vṛtte voḍhavye te 'nyathā matiḥ
2	neha dharmānṛśaṃsyābhyāṃ na kṣāntyā nārjavena ca puruṣaḥ śriyam āpnoti na ghṛṇitvena karhi cit
3	tvāṃ ced vyasanam abhyāgād idaṃ bhārata duḥsaham yat tvaṃ nārhasi nāpīme bhrātaras te mahaujasaḥ
4	na hi te 'dhyagamaj jātu tadānīṃ nādya bhārata dharmāt priyataraṃ kiṃ cid api cej jīvitād iha
5	dharmārtham eva te rājyaṃ dharmārthaṃ jīvitaṃ ca te brāhmaṇā guravaś caiva jānanty api ca devatāḥ
6	bhīmasenārjunau caiva mādreyau ca mayā saha tyajes tvam iti me buddhir na tu dharmaṃ parityajeḥ
7	rājānaṃ dharmagoptāraṃ dharmo rakṣati rakṣitaḥ iti me śrutam āryāṇāṃ tvāṃ tu manye na rakṣati
8	ananyā hi naravyāghra nityadā dharmam eva te buddhiḥ satatam anveti chāyeva puruṣaṃ nijā
9	nāvamaṃsthā hi sadṛśān nāvarāñ śreyasaḥ kutaḥ avāpya pṛthivīṃ kṛtsnāṃ na te śṛṅgam avardhata
10	svāhākāraiḥ svadhābhiś ca pūjābhir api ca dvijān daivatāni pitṝṃś caiva satataṃ pārtha sevase
11	brāhmaṇāḥ sarvakāmais te satataṃ pārtha tarpitāḥ yatayo mokṣiṇaś caiva gṛhasthāś caiva bhārata
12	āraṇyakebhyo lauhāni bhājanāni prayacchasi nādeyaṃ brāhmaṇebhyas te gṛhe kiṃ cana vidyate
13	yad idaṃ vaiśvadevānte sāyaṃprātaḥ pradīyate tad dattvātithibhṛtyebhyo rājañ śeṣeṇa jīvasi
14	iṣṭayaḥ paśubandhāś ca kāmyanaimittikāś ca ye vartante pākayajñāś ca yajñakarma ca nityadā
15	asminn api mahāraṇye vijane dasyusevite rāṣṭrād apetya vasato dhārmas te nāvasīdati
16	aśvamedho rājasūyaḥ puṇḍarīko 'tha gosavaḥ etair api mahāyajñair iṣṭaṃ te bhūridakṣiṇaiḥ
17	rājan parītayā buddhyā viṣame 'kṣaparājaye rājyaṃ vasūny āyudhāni bhrātṝn māṃ cāsi nirjitaḥ
18	ṛjor mṛdor vadānyasya hrīmataḥ satyavādinaḥ katham akṣavyasanajā buddhir āpatitā tava
19	atīva moham āyāti manaś ca paridūyate niśāmya te duḥkham idam imāṃ cāpadam īdṛśīm
20	atrāpy udāharantīmam itihāsaṃ purātanam īśvarasya vaśe lokas tiṣṭhate nātmano yathā
21	dhātaiva khalu bhūtānāṃ sukhaduḥkhe priyāpriye dadhāti sarvam īśānaḥ purastāc chukram uccaran
22	yathā dārumayī yoṣā naravīra samāhitā īrayaty aṅgam aṅgāni tathā rājann imāḥ prajāḥ
23	ākāśa iva bhūtāni vyāpya sarvāṇi bhārata īśvaro vidadhātīha kalyāṇaṃ yac ca pāpakam
24	śakunis tantubaddho vā niyato 'yam anīśvaraḥ īśvarasya vaśe tiṣṭhan nānyeṣāṃ nātmanaḥ prabhuḥ
25	maṇiḥ sūtra iva proto nasyota iva govṛṣaḥ dhātur ādeśam anveti tanmayo hi tadarpaṇaḥ
26	nātmādhīno manuṣyo 'yaṃ kālaṃ bhavati kaṃ cana srotaso madhyam āpannaḥ kūlād vṛkśa iva cyutaḥ
27	ajño jantur anīśo 'yam ātmanaḥ sukhaduḥkhayoḥ īśvaraprerito gacchet svargaṃ narakam eva ca
28	yathā vāyos tṛṇāgrāṇi vaśaṃ yānti balīyasaḥ dhātur evaṃ vaśaṃ yānti sarvabhūtāni bhārata
29	āryakarmaṇi yuñjānaḥ pāpe vā punar īśvaraḥ vyāpya bhūtāni carate na cāyam iti lakṣyate
30	hetumātram idaṃ dhātuḥ śarīraṃ kṣetrasaṃjñitam yena kārayate karma śubhāśubhaphalaṃ vibhuḥ
31	paśya māyāprabhāvo 'yam īśvareṇa yathā kṛtaḥ yo hanti bhūtair bhūtāni mohayitvātmamāyayā
32	anyathā paridṛṣṭāni munibhir vedadarśibhiḥ anyathā parivartante vegā iva nabhasvataḥ
33	anyathaiva hi manyante puruṣās tāni tāni ca anyathaiva prabhus tāni karoti vikaroti ca
34	yathā kāṣṭhena vā kāṣṭham aśmānaṃ cāśmanā punaḥ ayasā cāpy ayaś chindyān nirviceṣṭam acetanam
35	evaṃ sa bhagavān devaḥ svayambhūḥ prapitāmahaḥ hinasti bhūtair bhūtāni chadma kṛtvā yudhiṣṭhira
36	saṃprayojya viyojyāyaṃ kāmakārakaraḥ prabhuḥ krīḍate bhagavan bhūtair bālaḥ krīḍanakair iva
37	na mātṛpitṛvad rājan dhātā bhūteṣu vartate roṣād iva pravṛtto 'yaṃ yathāyam itaro janaḥ
38	āryāñ śīlavato dṛṣṭvā hrīmato vṛttikarśitān anāryān sukhinaś caiva vihvalāmīva cintayā
39	tavemām āpadaṃ dṛṣṭvā samṛddhiṃ ca suyodhane dhātāraṃ garhaye pārtha viṣamaṃ yo 'nupaśyati
40	āryaśāstrātige krūre lubdhe dharmāpacāyini dhārtarāṣṭre śriyaṃ dattvā dhātā kiṃ phalam aśnute
41	karma cet kṛtam anveti kartāraṃ nānyam ṛcchati karmaṇā tena pāpena lipyate nūnam īśvaraḥ
42	atha karma kṛtaṃ pāpaṃ na cet kartāram ṛcchati kāraṇaṃ balam eveha janāñ śocāmi durbalān