Book 3 Chapter 29
1	draupady uvāca
1	atrāpy udāharantīmam itihāsaṃ purātanam prahlādasya ca saṃvādaṃ baler vairocanasya ca
2	asurendraṃ mahāprājñaṃ dharmāṇām āgatāgamam baliḥ papraccha daityendraṃ prahlādaṃ pitaraṃ pituḥ
3	kṣamā svic chreyasī tāta utāho teja ity uta etan me saṃśayaṃ tāta yathāvad brūhi pṛcchate
4	śreyo yad atra dharmajña brūhi me tad asaṃśayam kariṣyāmi hi tat sarvaṃ yathāvad anuśāsanam
5	tasmai provāca tat sarvam evaṃ pṛṣṭaḥ pitāmahaḥ sarvaniścayavit prājñaḥ saṃśayaṃ paripṛcchate
6	prahlāda uvāca
6	na śreyaḥ satataṃ tejo na nityaṃ śreyasī kṣamā iti tāta vijānīhi dvayam etad asaṃśayam
7	yo nityaṃ kṣamate tāta bahūn doṣān sa vindati bhṛtyāḥ paribhavanty enam udāsīnās tathaiva ca
8	sarvabhūtāni cāpy asya na namante kadā cana tasmān nityaṃ kṣamā tāta paṇḍitair apavāditā
9	avajñāya hi taṃ bhṛtyā bhajante bahudoṣatām ādātuṃ cāsya vittāni prārthayante 'lpacetasaḥ
10	yānaṃ vastrāṇy alaṃkārāñ śayanāny āsanāni ca bhojanāny atha pānāni sarvopakaraṇāni ca
11	ādadīrann adhikṛtā yathākāmam acetasaḥ pradiṣṭāni ca deyāni na dadyur bhartṛśāsanāt
12	na cainaṃ bhartṛpūjābhiḥ pūjayanti kadā cana avajñānaṃ hi loke 'smin maraṇād api garhitam
13	kṣamiṇaṃ tādṛśaṃ tāta bruvanti kaṭukāny api preṣyāḥ putrāś ca bhṛtyāś ca tathodāsīnavṛttayaḥ
14	apy asya dārān icchanti paribhūya kṣamāvataḥ dārāś cāsya pravartante yathākāmam acetasaḥ
15	tathā ca nityam uditā yadi svalpam apīśvarāt daṇḍam arhanti duṣyanti duṣṭāś cāpy apakurvate
16	ete cānye ca bahavo nityaṃ doṣāḥ kṣamāvatām atha vairocane doṣān imān viddhy akṣamāvatām
17	asthāne yadi vā sthāne satataṃ rajasāvṛtaḥ kruddho daṇḍān praṇayati vividhān svena tejasā
18	mitraiḥ saha virodhaṃ ca prāpnute tejasāvṛtaḥ prāpnoti dveṣyatāṃ caiva lokāt svajanatas tathā
19	so 'vamānād arthahānim upālambham anādaram saṃtāpadveṣalobhāṃś ca śatrūṃś ca labhate naraḥ
20	krodhād daṇḍān manuṣyeṣu vividhān puruṣo nayan bhraśyate śīghram aiśvaryāt prāṇebhyaḥ svajanād api
21	yo 'pakartṝṃś ca kartṝṃś ca tejasaivopagacchati tasmād udvijate lokaḥ sarpād veśmagatād iva
22	yasmād udvijate lokaḥ kathaṃ tasya bhavo bhavet antaraṃ hy asya dṛṣṭvaiva loko vikurute dhruvam tasmān nātyutsṛjet tejo na ca nityaṃ mṛdur bhavet
23	kāle mṛdur yo bhavati kāle bhavati dāruṇaḥ sa vai sukham avāpnoti loke 'muṣminn ihaiva ca
24	kṣamākālāṃs tu vakṣyāmi śṛṇu me vistareṇa tān ye te nityam asaṃtyājyā yathā prāhur manīṣiṇaḥ
25	pūrvopakārī yas tu syād aparādhe 'garīyasi upakāreṇa tat tasya kṣantavyam aparādhinaḥ
26	abuddhim āśritānāṃ ca kṣantavyam aparādhinām na hi sarvatra pāṇḍityaṃ sulabhaṃ puruṣeṇa vai
27	atha ced buddhijaṃ kṛtvā brūyus te tad abuddhijam pāpān svalpe 'pi tān hanyād aparādhe tathānṛjūn
28	sarvasyaiko 'parādhas te kṣantavyaḥ prāṇino bhavet dvitīye sati vadhyas tu svalpe 'py apakṛte bhavet
29	ajānatā bhavet kaś cid aparādhaḥ kṛto yadi kṣantavyam eva tasyāhuḥ suparīkṣya parīkṣayā
30	mṛdunā mārdavaṃ hanti mṛdunā hanti dāruṇam nāsādhyaṃ mṛdunā kiṃ cit tasmāt tīkṣṇataro mṛduḥ
31	deśakālau tu saṃprekṣya balābalam athātmanaḥ nādeśakāle kiṃ cit syād deśaḥ kālaḥ pratīkṣyate tathā lokabhayāc caiva kṣantavyam aparādhinaḥ
32	eta evaṃvidhāḥ kālāḥ kṣamāyāḥ parikīrtitāḥ ato 'nyathānuvartatsu tejasaḥ kāla ucyate
33	draupady uvāca
33	tad ahaṃ tejasaḥ kālaṃ tava manye narādhipa dhārtarāṣṭreṣu lubdheṣu satataṃ cāpakāriṣu
34	na hi kaś cit kṣamākālo vidyate 'dya kurūn prati tejasaś cāgate kāle teja utsraṣṭum arhasi
35	mṛdur bhavaty avajñātas tīkṣṇād udvijate janaḥ kāle prāpte dvayaṃ hy etad yo veda sa mahīpatiḥ