Book 3 Chapter 22 | |
1 | vāsudeva uvāca |
1 | evaṃ sa puruṣavyāghra śālvo rājñāṃ mahāripuḥ
yudhyamāno mayā saṃkhye viyad abhyāgamat punaḥ |
2 |
tataḥ śataghnīś ca mahāgadāś ca; dīptāṃś ca śūlān musalān asīṃś ca
cikṣepa roṣān mayi mandabuddhiḥ; śālvo mahārāja jayābhikāṅkṣī |
3 | tān āśugair āpatato 'ham āśu; nivārya tūrṇaṃ khagamān kha eva
dvidhā tridhā cācchinam āśu muktais; tato 'ntarikṣe ninado babhūva |
4 | tataḥ śatasahasreṇa śarāṇāṃ nataparvaṇām
dārukaṃ vājinaś caiva rathaṃ ca samavākirat |
5 | tato mām abravīd vīra dāruko vihvalann iva
sthātavyam iti tiṣṭhāmi śālvabāṇaprapīḍitaḥ |
6 | iti tasya niśamyāhaṃ sāratheḥ karuṇaṃ vacaḥ
avekṣamāṇo yantāram apaśyaṃ śarapīḍitam |
7 | na tasyorasi no mūrdhni na kāye na bhujadvaye
antaraṃ pāṇḍavaśreṣṭha paśyāmi nahataṃ śaraiḥ |
8 | sa tu bāṇavarotpīḍād visravaty asṛg ulbaṇam
abhivṛṣṭo yathā meghair girir gairikadhātumān |
9 | abhīṣuhastaṃ taṃ dṛṣṭvā sīdantaṃ sārathiṃ raṇe
astambhayaṃ mahābāho śālvabāṇaprapīḍitam |
10 | atha māṃ puruṣaḥ kaś cid dvārakānilayo 'bravīt
tvarito ratham abhyetya sauhṛdād iva bhārata |
11 | āhukasya vaco vīra tasyaiva paricārakaḥ
viṣaṇṇaḥ sannakaṇṭho vai tan nibodha yudhiṣṭhira |
12 | dvārakādhipatir vīra āha tvām āhuko vacaḥ
keśaveha vijānīṣva yat tvāṃ pitṛsakho 'bravīt |
13 | upayātvādya śālvena dvārakāṃ vṛṣṇinandana
viṣakte tvayi durdharṣa hataḥ śūrasuto balāt |
14 | tad alaṃ sādhu yuddhena nivartasva janārdana
dvārakām eva rakṣasva kāryam etan mahat tava |
15 | ity ahaṃ tasya vacanaṃ śrutvā paramadurmanāḥ
niścayaṃ nādhigacchāmi kartavyasyetarasya vā |
16 | sātyakiṃ baladevaṃ ca pradyumnaṃ ca mahāratham
jagarhe manasā vīra tac chrutvā vipriyaṃ vacaḥ |
17 | ahaṃ hi dvārakāyāś ca pituś ca kurunandana
teṣu rakṣāṃ samādhāya prayātaḥ saubhapātane |
18 | baladevo mahābāhuḥ kaccij jīvati śatruhā
sātyakī raukmiṇeyaś ca cārudeṣṇaś ca vīryavān sāmbaprabhṛtayaś caivety aham āsaṃ sudurmanāḥ |
19 | eteṣu hi naravyāghra jīvatsu na kathaṃ cana
śakyaḥ śūrasuto hantum api vajrabhṛtā svayam |
20 | hataḥ śūrasuto vyaktaṃ vyaktaṃ te ca parāsavaḥ
baladevamukhāḥ sarve iti me niścitā matiḥ |
21 | so 'haṃ sarvavināśaṃ taṃ cintayāno muhur muhuḥ
suvihvalo mahārāja punaḥ śālvam ayodhayam |
22 | tato 'paśyaṃ mahārāja prapatantam ahaṃ tadā
saubhāc chūrasutaṃ vīra tato māṃ moha āviśat |
23 | tasya rūpaṃ prapatataḥ pitur mama narādhipa
yayāteḥ kṣīṇapuṇyasya svargād iva mahītalam |
24 | viśīrṇagalitoṣṇīṣaḥ prakīrṇāmbaramūrdhajaḥ
prapatan dṛśyate ha sma kṣīṇapuṇya iva grahaḥ |
25 | tataḥ śārṅgaṃ dhanuḥśreṣṭhaṃ karāt prapatitaṃ mama
mohāt sannaś ca kaunteya rathopastha upāviśam |
26 | tato hāhākṛtaṃ sarvaṃ sainyaṃ me gatacetanam
māṃ dṛṣṭvā rathanīḍasthaṃ gatāsum iva bhārata |
27 | prasārya bāhū patataḥ prasārya caraṇāv api
rūpaṃ pitur apaśyaṃ tac chakuneḥ patato yathā |
28 | taṃ patantaṃ mahābāho śūlapaṭṭiśapāṇayaḥ
abhighnanto bhṛśaṃ vīrā mama ceto vyakampayan |
29 | tato muhūrtāt pratilabhya saṃjñām; ahaṃ tadā vīra mahāvimarde
na tatra saubhaṃ na ripuṃ na śālvaṃ; paśyāmi vṛddhaṃ pitaraṃ na cāpi |
30 | tato mamāsīn manasi māyeyam iti niścitam
prabuddho 'smi tato bhūyaḥ śataśo vikirañ śarān |