Book 3 Chapter 18 | |
1 | vāsudeva uvāca |
1 | evam uktvā raukmiṇeyo yādavān bharatarṣabha
daṃśitair haribhir yuktaṃ ratham āsthāya kāñcanam |
2 | ucchritya makaraṃ ketuṃ vyāttānanam alaṃkṛtam
utpatadbhir ivākāśaṃ tair hayair anvayāt parān |
3 | vikṣipan nādayaṃś cāpi dhanuḥśreṣṭhaṃ mahābalaḥ
tūṇakhaḍgadharaḥ śūro baddhagodhāṅgulitravān |
4 | sa vidyuccalitaṃ cāpaṃ viharan vai talāt talam
mohayām āsa daiteyān sarvān saubhanivāsinaḥ |
5 | nāsya vikṣipataś cāpaṃ saṃdadhānasya cāsakṛt
antaraṃ dadṛśe kaś cin nighnataḥ śātravān raṇe |
6 | mukhasya varṇo na vikalpate 'sya; celuś ca gātrāṇi na cāpi tasya
siṃhonnataṃ cāpy abhigarjato 'sya; śuśrāva loko 'dbhutarūpam agryam |
7 | jalecaraḥ kāñcanayaṣṭisaṃstho; vyāttānanaḥ sarvatimipramāthī
vitrāsayan rājati vāhamukhye; śālvasya senāpramukhe dhvajāgryaḥ |
8 | tataḥ sa tūrṇaṃ niṣpatya pradyumnaḥ śatrukarśanaḥ
śālvam evābhidudrāva vidhāsyan kalahaṃ nṛpa |
9 | abhiyānaṃ tu vīreṇa pradyumnena mahāhave
nāmarṣayata saṃkruddhaḥ śālvaḥ kurukulodvaha |
10 | sa roṣamadamatto vai kāmagād avaruhya ca
pradyumnaṃ yodhayām āsa śālvaḥ parapuraṃjayaḥ |
11 | tayoḥ sutumulaṃ yuddhaṃ śālvavṛṣṇipravīrayoḥ
sametā dadṛśur lokā balivāsavayor iva |
12 | tasya māyāmayo vīra ratho hemapariṣkṛtaḥ
sadhvajaḥ sapatākaś ca sānukarṣaḥ satūṇavān |
13 | sa taṃ rathavaraṃ śrīmān samāruhya kila prabho
mumoca bāṇān kauravya pradyumnāya mahābalaḥ |
14 | tato bāṇamayaṃ varṣaṃ vyasṛjat tarasā raṇe
pradyumno bhujavegena śālvaṃ saṃmohayann iva |
15 | sa tair abhihataḥ saṃkhye nāmarṣayata saubharāṭ
śarān dīptāgnisaṃkāśān mumoca tanaye mama |
16 | sa śālvabāṇai rājendra viddho rukmiṇinandanaḥ
mumoca bāṇaṃ tvarito marmabhedinam āhave |
17 | tasya varma vibhidyāśu sa bāṇo matsuteritaḥ
bibheda hṛdayaṃ patrī sa papāta mumoha ca |
18 | tasmin nipatite vīre śālvarāje vicetasi
saṃprādravan dānavendrā dārayanto vasuṃdharām |
19 | hāhākṛtam abhūt sainyaṃ śālvasya pṛthivīpate
naṣṭasaṃjñe nipatite tadā saubhapatau nṛpa |
20 | tata utthāya kauravya pratilabhya ca cetanām
mumoca bāṇaṃ tarasā pradyumnāya mahābalaḥ |
21 | tena viddho mahābāhuḥ pradyumnaḥ samare sthitaḥ
jatrudeśe bhṛśaṃ vīro vyavāsīdad rathe tadā |
22 | taṃ sa viddhvā mahārāja śālvo rukmiṇinandanam
nanāda siṃhanādaṃ vai nādenāpūrayan mahīm |
23 | tato mohaṃ samāpanne tanaye mama bhārata
mumoca bāṇāṃs tvaritaḥ punar anyān durāsadān |
24 | sa tair abhihato bāṇair bahubhis tena mohitaḥ
niśceṣṭaḥ kauravaśreṣṭha pradyumno 'bhūd raṇājire |