Book 3 Chapter 16 | |
1 | yudhiṣṭhira uvāca |
1 | vāsudeva mahābāho vistareṇa mahāmate
saubhasya vadham ācakṣva na hi tṛpyāmi kathyataḥ |
2 | vāsudeva uvāca |
2 | hataṃ śrutvā mahābāho mayā śrautaśravaṃ nṛpam
upāyād bharataśreṣṭha śālvo dvāravatīṃ purīm |
3 | arundhat tāṃ suduṣṭātmā sarvataḥ pāṇḍunandana
śālvo vaihāyasaṃ cāpi tat puraṃ vyūhya viṣṭhitaḥ |
4 | tatrastho 'tha mahīpālo yodhayām āsa tāṃ purīm
abhisāreṇa sarveṇa tatra yuddham avartata |
5 | purī samantād vihitā sapatākā satoraṇā
sacakrā sahuḍā caiva sayantrakhanakā tathā |
6 | sopatalpapratolīkā sāṭṭāṭṭālakagopurā
sakacagrahaṇī caiva solkālātāvapothikā |
7 | soṣṭrikā bharataśreṣṭha sabherīpaṇavānakā
samittṛṇakuśā rājan saśataghnīkalāṅgalā |
8 | sabhuśuṇḍyaśmalaguḍā sāyudhā saparaśvadhā
lohacarmavatī cāpi sāgniḥ sahuḍaśṛṅgikā |
9 | śāstradṛṣṭena vidhinā saṃyuktā bharatarṣabha
dravyair anekair vividhair gadasāmboddhavādibhiḥ |
10 | puruṣaiḥ kuruśārdūla samarthaiḥ pratibādhane
abhikhyātakulair vīrair dṛṣṭavīryaiś ca saṃyuge |
11 | madhyamena ca gulmena rakṣitā sārasaṃjñitā
utkṣiptagulmaiś ca tathā hayaiś caiva padātibhiḥ |
12 | āghoṣitaṃ ca nagare na pātavyā sureti ha
pramādaṃ parirakṣadbhir ugrasenoddhavādibhiḥ |
13 | pramatteṣv abhighātaṃ hi kuryāc chālvo narādhipaḥ
iti kṛtvāpramattās te sarve vṛṣṇyandhakāḥ sthitāḥ |
14 | ānartāś ca tathā sarve naṭanartakagāyanāḥ
bahir vivāsitāḥ sarve rakṣadbhir vittasaṃcayān |
15 | saṃkramā bheditāḥ sarve nāvaś ca pratiṣedhitāḥ
parikhāś cāpi kauravya kīlaiḥ sunicitāḥ kṛtāḥ |
16 | udapānāḥ kuruśreṣṭha tathaivāpy ambarīṣakāḥ
samantāt krośamātraṃ ca kāritā viṣamā ca bhūḥ |
17 | prakṛtyā viṣamaṃ durgaṃ prakṛtyā ca surakṣitam
prakṛtyā cāyudhopetaṃ viśeṣeṇa tadānagha |
18 | surakṣitaṃ suguptaṃ ca sarvāyudhasamanvitam
tat puraṃ bharataśreṣṭha yathendrabhavanaṃ tathā |
19 | na cāmudro 'bhiniryāti na cāmudraḥ praveśyate
vṛṣṇyandhakapure rājaṃs tadā saubhasamāgame |
20 | anu rathyāsu sarvāsu catvareṣu ca kaurava
balaṃ babhūva rājendra prabhūtagajavājimat |
21 | dattavetanabhaktaṃ ca dattāyudhaparicchadam
kṛtāpadānaṃ ca tadā balam āsīn mahābhuja |
22 | na kupyavetanī kaś cin na cātikrāntavetanī
nānugrahabhṛtaḥ kaś cin na cādṛṣṭaparākramaḥ |
23 | evaṃ suvihitā rājan dvārakā bhūridakṣiṇaiḥ
āhukena suguptā ca rājñā rājīvalocana |