Book 3 Chapter 7 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | gate tu vidure rājann āśramaṃ pāṇḍavān prati
dhṛtarāṣṭro mahāprājñaḥ paryatapyata bhārata |
2 | sa sabhādvāram āgamya vidurasmāramohitaḥ
samakṣaṃ pārthivendrāṇāṃ papātāviṣṭacetanaḥ |
3 | sa tu labdhvā punaḥ saṃjñāṃ samutthāya mahītalāt
samīpopasthitaṃ rājā saṃjayaṃ vākyam abravīt |
4 | bhrātā mama suhṛc caiva sākṣād dharma ivāparaḥ
tasya smṛtvādya subhṛśaṃ hṛdayaṃ dīryatīva me |
5 | tam ānayasva dharmajñaṃ mama bhrātaram āśu vai
iti bruvan sa nṛpatiḥ karuṇaṃ paryadevayat |
6 | paścāttāpābhisaṃtapto vidurasmārakarśitaḥ
bhrātṛsnehād idaṃ rājan saṃjayaṃ vākyam abravīt |
7 | gaccha saṃjaya jānīhi bhrātaraṃ viduraṃ mama
yadi jīvati roṣeṇa mayā pāpena nirdhutaḥ |
8 | na hi tena mama bhrātrā susūkṣmam api kiṃ cana
vyalīkaṃ kṛtapūrvaṃ me prājñenāmitabuddhinā |
9 | sa vyalīkaṃ kathaṃ prāpto mattaḥ paramabuddhimān
na jahyāj jīvitaṃ prājñas taṃ gacchānaya saṃjaya |
10 | tasya tad vacanaṃ śrutvā rājñas tam anumānya ca
saṃjayo bāḍham ity uktvā prādravat kāmyakaṃ vanam |
11 | so 'cireṇa samāsādya tad vanaṃ yatra pāṇḍavāḥ
rauravājinasaṃvītaṃ dadarśātha yudhiṣṭhiram |
12 | vidureṇa sahāsīnaṃ brāhmaṇaiś ca sahasraśaḥ
bhrātṛbhiś cābhisaṃguptaṃ devair iva śatakratum |
13 | yudhiṣṭhiram athābhyetya pūjayām āsa saṃjayaḥ
bhīmārjunayamāṃś cāpi tadarhaṃ pratyapadyata |
14 | rājñā pṛṣṭaḥ sa kuśalaṃ sukhāsīnaś ca saṃjayaḥ
śaśaṃsāgamane hetum idaṃ caivābravīd vacaḥ |
15 | rājā smarati te kṣattar dhṛtarāṣṭro 'mbikāsutaḥ
taṃ paśya gatvā tvaṃ kṣipraṃ saṃjīvaya ca pārthivam |
16 | so 'numānya naraśreṣṭhān pāṇḍavān kurunandanān
niyogād rājasiṃhasya gantum arhasi mānada |
17 | evam uktas tu viduro dhīmān svajanavatsalaḥ
yudhiṣṭhirasyānumate punar āyād gajāhvayam |
18 | tam abravīn mahāprājñaṃ dhṛtarāṣṭraḥ pratāpavān
diṣṭyā prāpto 'si dharmajña diṣṭyā smarasi me 'nagha |
19 | adya rātrau divā cāhaṃ tvatkṛte bharatarṣabha
prajāgare prapaśyāmi vicitraṃ deham ātmanaḥ |
20 | so 'ṅkam ādāya viduraṃ mūrdhny upāghrāya caiva ha
kṣamyatām iti covāca yad ukto 'si mayā ruṣā |
21 | vidura uvāca |
21 | kṣāntam eva mayā rājan gurur naḥ paramo bhavān
tathā hy asmy āgataḥ kṣipraṃ tvaddarśanaparāyaṇaḥ |
22 | bhavanti hi naravyāghra puruṣā dharmacetasaḥ
dīnābhipātino rājan nātra kāryā vicāraṇā |
23 | pāṇḍoḥ sutā yādṛśā me tādṛśā me sutās tava
dīnā iti hi me buddhir abhipannādya tān prati |
24 | vaiśaṃpāyana uvāca |
24 | anyonyam anunīyaivaṃ bhrātarau tau mahādyutī
viduro dhṛtarāṣṭraś ca lebhāte paramāṃ mudam |