Book 2 Chapter 53 | |
1 | śakunir uvāca |
1 | upastīrṇā sabhā rājan rantuṃ caite kṛtakṣaṇāḥ
akṣān uptvā devanasya samayo 'stu yudhiṣṭhira |
2 | yudhiṣṭhira uvāca |
2 | nikṛtir devanaṃ pāpaṃ na kṣātro 'tra parākramaḥ
na ca nītir dhruvā rājan kiṃ tvaṃ dyūtaṃ praśaṃsasi |
3 | na hi mānaṃ praśaṃsanti nikṛtau kitavasya ha
śakune maiva no jaiṣīr amārgeṇa nṛśaṃsavat |
4 | śakunir uvāca |
4 | yo 'nveti saṃkhyāṃ nikṛtau vidhijñaś; ceṣṭāsv akhinnaḥ kitavo 'kṣajāsu
mahāmatir yaś ca jānāti dyūtaṃ; sa vai sarvaṃ sahate prakriyāsu |
5 | akṣaglahaḥ so 'bhibhavet paraṃ nas; tenaiva kālo bhavatīdam āttha
dīvyāmahe pārthiva mā viśaṅkāṃ; kuruṣva pāṇaṃ ca ciraṃ ca mā kṛthāḥ |
6 | yudhiṣṭhira uvāca |
6 | evam āhāyam asito devalo munisattamaḥ
imāni lokadvārāṇi yo vai saṃcarate sadā |
7 | idaṃ vai devanaṃ pāpaṃ māyayā kitavaiḥ saha
dharmeṇa tu jayo yuddhe tat paraṃ sādhu devanam |
8 | nāryā mlecchanti bhāṣābhir māyayā na caranty uta
ajihmam aśaṭhaṃ yuddham etat satpuruṣavratam |
9 | śaktito brāhmaṇān vandyāñ śikṣituṃ prayatāmahe
tad vai vittaṃ mātidevīr mā jaiṣīḥ śakune param |
10 | nāhaṃ nikṛtyā kāmaye sukhāny uta dhanāni vā
kitavasyāpy anikṛter vṛttam etan na pūjyate |
11 | śakunir uvāca |
11 | śrotriyo 'śrotriyam uta nikṛtyaiva yudhiṣṭhira
vidvān aviduṣo 'bhyeti nāhus tāṃ nikṛtiṃ janāḥ |
12 | evaṃ tvaṃ mām ihābhyetya nikṛtiṃ yadi manyase
devanād vinivartasva yadi te vidyate bhayam |
13 | yudhiṣṭhira uvāca |
13 | āhūto na nivarteyam iti me vratam āhitam
vidhiś ca balavān rājan diṣṭasyāsmi vaśe sthitaḥ |
14 | asmin samāgame kena devanaṃ me bhaviṣyati
pratipāṇaś ca ko 'nyo 'sti tato dyūtaṃ pravartatām |
15 | duryodhana uvāca |
15 | ahaṃ dātāsmi ratnānāṃ dhanānāṃ ca viśāṃ pate
madarthe devitā cāyaṃ śakunir mātulo mama |
16 | yudhiṣṭhira uvāca |
16 | anyenānyasya viṣamaṃ devanaṃ pratibhāti me
etad vidvann upādatsva kāmam evaṃ pravartatām |
17 | vaiśaṃpāyana uvāca |
17 | upohyamāne dyūte tu rājānaḥ sarva eva te
dhṛtarāṣṭraṃ puraskṛtya viviśus tāṃ sabhāṃ tataḥ |
18 | bhīṣmo droṇaḥ kṛpaś caiva viduraś ca mahāmatiḥ
nātīvaprītamanasas te 'nvavartanta bhārata |
19 | te dvaṃdvaśaḥ pṛthak caiva siṃhagrīvā mahaujasaḥ
siṃhāsanāni bhūrīṇi vicitrāṇi ca bhejire |
20 | śuśubhe sā sabhā rājan rājabhis taiḥ samāgataiḥ
devair iva mahābhāgaiḥ samavetais triviṣṭapam |
21 | sarve vedavidaḥ śūrāḥ sarve bhāsvaramūrtayaḥ
prāvartata mahārāja suhṛddyūtam anantaram |
22 | yudhiṣṭhira uvāca |
22 | ayaṃ bahudhano rājan sāgarāvartasaṃbhavaḥ
maṇir hārottaraḥ śrīmān kanakottamabhūṣaṇaḥ |
23 | etad rājan dhanaṃ mahyaṃ pratipāṇas tu kas tava
bhavatv eṣa kramas tāta jayāmy enaṃ durodaram |
24 | duryodhana uvāca |
24 | santi me maṇayaś caiva dhanāni vividhāni ca
matsaraś ca na me 'rtheṣu jayāmy enaṃ durodaram |
25 | vaiśaṃpāyana uvāca |
25 | tato jagrāha śakunis tān akṣān akṣatattvavit
jitam ity eva śakunir yudhiṣṭhiram abhāṣata |