Book 2 Chapter 51 | |
1 | śakunir uvāca |
1 | yāṃ tvam etāṃ śriyaṃ dṛṣṭvā pāṇḍuputre yudhiṣṭhire
tapyase tāṃ hariṣyāmi dyūtenāhūyatāṃ paraḥ |
2 | agatvā saṃśayam aham ayuddhvā ca camūmukhe
akṣān kṣipann akṣataḥ san vidvān aviduṣo jaye |
3 | glahān dhanūṃṣi me viddhi śarān akṣāṃś ca bhārata
akṣāṇāṃ hṛdayaṃ me jyāṃ rathaṃ viddhi mamāstaram |
4 | duryodhana uvāca |
4 | ayam utsahate rājañ śriyam āhartum akṣavit
dyūtena pāṇḍuputrebhyas tat tubhyaṃ tāta rocatām |
5 | dhṛtarāṣṭra uvāca |
5 | sthito 'smi śāsane bhrātur vidurasya mahātmanaḥ
tena saṃgamya vetsyāmi kāryasyāsya viniścayam |
6 | duryodhana uvāca |
6 | vihaniṣyati te buddhiṃ viduro muktasaṃśayaḥ
pāṇḍavānāṃ hite yukto na tathā mama kaurava |
7 | nārabhet parasāmarthyāt puruṣaḥ kāryam ātmanaḥ
matisāmyaṃ dvayor nāsti kāryeṣu kurunandana |
8 | bhayaṃ pariharan manda ātmānaṃ paripālayan
varṣāsu klinnakaṭavat tiṣṭhann evāvasīdati |
9 | na vyādhayo nāpi yamaḥ śreyaḥprāptiṃ pratīkṣate
yāvad eva bhavet kalpas tāvac chreyaḥ samācaret |
10 | dhṛtarāṣṭra uvāca |
10 | sarvathā putra balibhir vigrahaṃ te na rocaye
vairaṃ vikāraṃ sṛjati tad vai śastram anāyasam |
11 | anartham arthaṃ manyase rājaputra; saṃgranthanaṃ kalahasyātighoram
tad vai pravṛttaṃ tu yathā kathaṃ cid; vimokṣayec cāpy asisāyakāṃś ca |
12 | duryodhana uvāca |
12 | dyūte purāṇair vyavahāraḥ praṇītas; tatrātyayo nāsti na saṃprahāraḥ
tad rocatāṃ śakuner vākyam adya; sabhāṃ kṣipraṃ tvam ihājñāpayasva |
13 | svargadvāraṃ dīvyatāṃ no viśiṣṭaṃ; tadvartināṃ cāpi tathaiva yuktam
bhaved evaṃ hy ātmanā tulyam eva; durodaraṃ pāṇḍavais tvaṃ kuruṣva |
14 | dhṛtarāṣṭra uvāca |
14 | vākyaṃ na me rocate yat tvayoktaṃ; yat te priyaṃ tat kriyatāṃ narendra
paścāt tapsyase tad upākramya vākyaṃ; na hīdṛśaṃ bhāvi vaco hi dharmyam |
15 | dṛṣṭaṃ hy etad vidureṇaivam eva; sarvaṃ pūrvaṃ buddhividyānugena
tad evaitad avaśasyābhyupaiti; mahad bhayaṃ kṣatriyabījaghāti |
16 | vaiśaṃpāyana uvāca |
16 | evam uktvā dhṛtarāṣṭro manīṣī; daivaṃ matvā paramaṃ dustaraṃ ca
śaśāsoccaiḥ puruṣān putravākye; sthito rājā daivasaṃmūḍhacetāḥ |
17 | sahasrastambhāṃ hemavaiḍūryacitrāṃ; śatadvārāṃ toraṇasphāṭiśṛṅgām
sabhām agryāṃ krośamātrāyatāṃ me; tad vistārām āśu kurvantu yuktāḥ |
18 |
śrutvā tasya tvaritā nirviśaṅkāḥ; prājñā dakṣās tāṃ tathā cakrur āśu
sarvadravyāṇy upajahruḥ sabhāyāṃ; sahasraśaḥ śilpinaś cāpi yuktāḥ |
19 |
kālenālpenātha niṣṭhāṃ gatāṃ tāṃ; sabhāṃ ramyāṃ bahuratnāṃ vicitrām
citrair haimair āsanair abhyupetām; ācakhyus te tasya rājñaḥ pratītāḥ |
20 | tato vidvān viduraṃ mantrimukhyam; uvācedaṃ dhṛtarāṣṭro narendraḥ
yudhiṣṭhiraṃ rājaputraṃ hi gatvā; madvākyena kṣipram ihānayasva |
21 | sabheyaṃ me bahuratnā vicitrā; śayyāsanair upapannā mahārhaiḥ
sā dṛśyatāṃ bhrātṛbhiḥ sārdham etya; suhṛddyūtaṃ vartatām atra ceti |
22 | matam ājñāya putrasya dhṛtarāṣṭro narādhipaḥ
matvā ca dustaraṃ daivam etad rājā cakāra ha |
23 | anyāyena tathoktas tu viduro viduṣāṃ varaḥ
nābhyanandad vaco bhrātur vacanaṃ cedam abravīt |
24 | nābhinandāmi nṛpate praiṣam etaṃ; maivaṃ kṛthāḥ kulanāśād bibhemi
putrair bhinnaiḥ kalahas te dhruvaṃ syād; etac chaṅke dyūtakṛte narendra |
25 | dhṛtarāṣṭra uvāca |
25 | neha kṣattaḥ kalahas tapsyate māṃ; na ced daivaṃ pratilomaṃ bhaviṣyat
dhātrā tu diṣṭasya vaśe kiledaṃ; sarvaṃ jagac ceṣṭati na svatantram |
26 | tad adya vidura prāpya rājānaṃ mama śāsanāt
kṣipram ānaya durdharṣaṃ kuntīputraṃ yudhiṣṭhiram |