Book 2 Chapter 23 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | pārthaḥ prāpya dhanuḥśreṣṭham akṣayyau ca maheṣudhī
rathaṃ dhvajaṃ sabhāṃ caiva yudhiṣṭhiram abhāṣata |
2 | dhanur astraṃ śarā vīryaṃ pakṣo bhūmir yaśo balam
prāptam etan mayā rājan duṣprāpaṃ yad abhīpsitam |
3 | tatra kṛtyam ahaṃ manye kośasyāsya vivardhanam
karam āhārayiṣyāmi rājñaḥ sarvān nṛpottama |
4 | vijayāya prayāsyāmi diśaṃ dhanadarakṣitām
tithāv atha muhūrte ca nakṣatre ca tathā śive |
5 | dhanaṃjayavacaḥ śrutvā dharmarājo yudhiṣṭhiraḥ
snigdhagambhīranādinyā taṃ girā pratyabhāṣata |
6 | svasti vācyārhato viprān prayāhi bharatarṣabha
durhṛdām apraharṣāya suhṛdāṃ nandanāya ca vijayas te dhruvaṃ pārtha priyaṃ kāmam avāpnuhi |
7 | ity uktaḥ prayayau pārthaḥ sainyena mahatā vṛtaḥ
agnidattena divyena rathenādbhutakarmaṇā |
8 | tathaiva bhīmaseno 'pi yamau ca puruṣarṣabhau
sasainyāḥ prayayuḥ sarve dharmarājābhipūjitāḥ |
9 | diśaṃ dhanapater iṣṭām ajayat pākaśāsaniḥ
bhīmasenas tathā prācīṃ sahadevas tu dakṣiṇām |
10 | pratīcīṃ nakulo rājan diśaṃ vyajayad astravit
khāṇḍavaprastham adhyāste dharmarājo yudhiṣṭhiraḥ |
11 | janamejaya uvāca |
11 | diśām abhijayaṃ brahman vistareṇānukīrtaya
na hi tṛpyāmi pūrveṣāṃ śṛṇvānaś caritaṃ mahat |
12 | vaiśaṃpāyana uvāca |
12 | dhanaṃjayasya vakṣyāmi vijayaṃ pūrvam eva te
yaugapadyena pārthair hi vijiteyaṃ vasuṃdharā |
13 | pūrvaṃ kuṇindaviṣaye vaśe cakre mahīpatīn
dhanaṃjayo mahābāhur nātitīvreṇa karmaṇā |
14 | ānartān kālakūṭāṃś ca kuṇindāṃś ca vijitya saḥ
sumaṇḍalaṃ pāpajitaṃ kṛtavān anusainikam |
15 | sa tena sahito rājan savyasācī paraṃtapaḥ
vijigye sakalaṃ dvīpaṃ prativindhyaṃ ca pārthivam |
16 | sakaladvīpavāsāṃś ca saptadvīpe ca ye nṛpāḥ
arjunasya ca sainyānāṃ vigrahas tumulo 'bhavat |
17 | sa tān api maheṣvāso vijitya bharatarṣabha
tair eva sahitaḥ sarvaiḥ prāgjyotiṣam upādravat |
18 | tatra rājā mahān āsīd bhagadatto viśāṃ pate
tenāsīt sumahad yuddhaṃ pāṇḍavasya mahātmanaḥ |
19 | sa kirātaiś ca cīnaiś ca vṛtaḥ prāgjyotiṣo 'bhavat
anyaiś ca bahubhir yodhaiḥ sāgarānūpavāsibhiḥ |
20 | tataḥ sa divasān aṣṭau yodhayitvā dhanaṃjayam
prahasann abravīd rājā saṃgrāme vigataklamaḥ |
21 | upapannaṃ mahābāho tvayi pāṇḍavanandana
pākaśāsanadāyāde vīryam āhavaśobhini |
22 | ahaṃ sakhā surendrasya śakrād anavamo raṇe
na ca śaknomi te tāta sthātuṃ pramukhato yudhi |
23 | kim īpsitaṃ pāṇḍaveya brūhi kiṃ karavāṇi te
yad vakṣyasi mahābāho tat kariṣyāmi putraka |
24 | arjuna uvāca |
24 | kurūṇām ṛṣabho rājā dharmaputro yudhiṣṭhiraḥ
tasya pārthivatām īpse karas tasmai pradīyatām |
25 | bhavān pitṛsakhā caiva prīyamāṇo mayāpi ca
tato nājñāpayāmi tvāṃ prītipūrvaṃ pradīyatām |
26 | bhagadatta uvāca |
26 | kuntīmātar yathā me tvaṃ tathā rājā yudhiṣṭhiraḥ
sarvam etat kariṣyāmi kiṃ cānyat karavāṇi te |