Book 2 Chapter 15 | |
1 | yudhiṣṭhira uvāca |
1 | samrāḍguṇam abhīpsan vai yuṣmān svārthaparāyaṇaḥ
kathaṃ prahiṇuyāṃ bhīmaṃ balāt kevalasāhasāt |
2 | bhīmārjunāv ubhau netre mano manye janārdanam
manaścakṣurvihīnasya kīdṛśaṃ jīvitaṃ bhavet |
3 | jarāsaṃdhabalaṃ prāpya duṣpāraṃ bhīmavikramam
śramo hi vaḥ parājayyāt kim u tatra viceṣṭitam |
4 | asminn arthāntare yuktam anarthaḥ pratipadyate
yathāhaṃ vimṛśāmy ekas tat tāvac chrūyatāṃ mama |
5 | saṃnyāsaṃ rocaye sādhu kāryasyāsya janārdana
pratihanti mano me 'dya rājasūyo durāsadaḥ |
6 | vaiśaṃpāyana uvāca |
6 | pārthaḥ prāpya dhanuḥśreṣṭham akṣayyau ca maheṣudhī
rathaṃ dhvajaṃ sabhāṃ caiva yudhiṣṭhiram abhāṣata |
7 | dhanur astraṃ śarā vīryaṃ pakṣo bhūmir yaśo balam
prāptam etan mayā rājan duṣprāpaṃ yad abhīpsitam |
8 | kule janma praśaṃsanti vaidyāḥ sādhu suniṣṭhitāḥ
balena sadṛśaṃ nāsti vīryaṃ tu mama rocate |
9 | kṛtavīryakule jāto nirvīryaḥ kiṃ kariṣyati
kṣatriyaḥ sarvaśo rājan yasya vṛttiḥ parājaye |
10 | sarvair api guṇair hīno vīryavān hi tared ripūn
sarvair api guṇair yukto nirvīryaḥ kiṃ kariṣyati |
11 | dravyabhūtā guṇāḥ sarve tiṣṭhanti hi parākrame
jayasya hetuḥ siddhir hi karma daivaṃ ca saṃśritam |
12 | saṃyukto hi balaiḥ kaś cit pramādān nopayujyate
tena dvāreṇa śatrubhyaḥ kṣīyate sabalo ripuḥ |
13 | dainyaṃ yathābalavati tathā moho balānvite
tāv ubhau nāśakau hetū rājñā tyājyau jayārthinā |
14 | jarāsaṃdhavināśaṃ ca rājñāṃ ca parimokṣaṇam
yadi kuryāma yajñārthaṃ kiṃ tataḥ paramaṃ bhavet |
15 | anārambhe tu niyato bhaved aguṇaniścayaḥ
guṇān niḥsaṃśayād rājan nairguṇyaṃ manyase katham |
16 | kāṣāyaṃ sulabhaṃ paścān munīnāṃ śamam icchatām
sāmrājyaṃ tu tavecchanto vayaṃ yotsyāmahe paraiḥ |