Book 2 Chapter 4 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | tataḥ praveśanaṃ cakre tasyāṃ rājā yudhiṣṭhiraḥ
ayutaṃ bhojayām āsa brāhmaṇānāṃ narādhipaḥ |
2 | ghṛtapāyasena madhunā bhakṣyair mūlaphalais tathā
ahataiś caiva vāsobhir mālyair uccāvacair api |
3 | dadau tebhyaḥ sahasrāṇi gavāṃ pratyekaśaḥ prabhuḥ
puṇyāhaghoṣas tatrāsīd divaspṛg iva bhārata |
4 | vāditrair vividhair gītair gandhair uccāvacair api
pūjayitvā kuruśreṣṭho daivatāni niveśya ca |
5 | tatra mallā naṭā jhallāḥ sūtā vaitālikās tathā
upatasthur mahātmānaṃ saptarātraṃ yudhiṣṭhiram |
6 | tathā sa kṛtvā pūjāṃ tāṃ bhrātṛbhiḥ saha pāṇḍavaḥ
tasyāṃ sabhāyāṃ ramyāyāṃ reme śakro yathā divi |
7 | sabhāyām ṛṣayas tasyāṃ pāṇḍavaiḥ saha āsate
āsāṃ cakrur narendrāś ca nānādeśasamāgatāḥ |
8 | asito devalaḥ satyaḥ sarpamālī mahāśirāḥ
arvāvasuḥ sumitraś ca maitreyaḥ śunako baliḥ |
9 | bako dālbhyaḥ sthūlaśirāḥ kṛṣṇadvaipāyanaḥ śukaḥ
sumantur jaiminiḥ pailo vyāsaśiṣyās tathā vayam |
10 | tittirir yājñavalkyaś ca sasuto lomaharṣaṇaḥ
apsuhomyaś ca dhaumyaś ca āṇīmāṇḍavyakauśikau |
11 | dāmoṣṇīṣas traivaṇiś ca parṇādo ghaṭajānukaḥ
mauñjāyano vāyubhakṣaḥ pārāśaryaś ca sārikau |
12 | balavākaḥ śinīvākaḥ sutyapālaḥ kṛtaśramaḥ
jātūkarṇaḥ śikhāvāṃś ca subalaḥ pārijātakaḥ |
13 | parvataś ca mahābhāgo mārkaṇḍeyas tathā muniḥ
pavitrapāṇiḥ sāvarṇir bhālukir gālavas tathā |
14 | jaṅghābandhuś ca raibhyaś ca kopavegaśravā bhṛguḥ
haribabhruś ca kauṇḍinyo babhrumālī sanātanaḥ |
15 | kakṣīvān auśijaś caiva nāciketo 'tha gautamaḥ
paiṅgo varāhaḥ śunakaḥ śāṇḍilyaś ca mahātapāḥ karkaro veṇujaṅghaś ca kalāpaḥ kaṭha eva ca |
16 | munayo dharmasahitā dhṛtātmāno jitendriyāḥ
ete cānye ca bahavo vedavedāṅgapāragāḥ |
17 | upāsate mahātmānaṃ sabhāyām ṛṣisattamāḥ
kathayantaḥ kathāḥ puṇyā dharmajñāḥ śucayo 'malāḥ |
18 | tathaiva kṣatriyaśreṣṭhā dharmarājam upāsate
śrīmān mahātmā dharmātmā muñjaketur vivardhanaḥ |
19 | saṃgrāmajid durmukhaś ca ugrasenaś ca vīryavān
kakṣasenaḥ kṣitipatiḥ kṣemakaś cāparājitaḥ kāmbojarājaḥ kamalaḥ kampanaś ca mahābalaḥ |
20 | satataṃ kampayām āsa yavanān eka eva yaḥ
yathāsurān kālakeyān devo vajradharas tathā |
21 | jaṭāsuro madrakāntaś ca rājā; kuntiḥ kuṇindaś ca kirātarājaḥ
tathāṅgavaṅgau saha puṇḍrakeṇa; pāṇḍyoḍrarājau saha cāndhrakeṇa |
22 | kirātarājaḥ sumanā yavanādhipatis tathā
cāṇūro devarātaś ca bhojo bhīmarathaś ca yaḥ |
23 | śrutāyudhaś ca kāliṅgo jayatsenaś ca māgadhaḥ
suśarmā cekitānaś ca suratho 'mitrakarṣaṇaḥ |
24 | ketumān vasudānaś ca vaideho 'tha kṛtakṣaṇaḥ
sudharmā cāniruddhaś ca śrutāyuś ca mahābalaḥ |
25 | anūparājo durdharṣaḥ kṣemajic ca sudakṣiṇaḥ
śiśupālaḥ sahasutaḥ karūṣādhipatis tathā |
26 | vṛṣṇīnāṃ caiva durdharṣāḥ kumārā devarūpiṇaḥ
āhuko vipṛthuś caiva gadaḥ sāraṇa eva ca |
27 | akrūraḥ kṛtavarmā ca sātyakiś ca śineḥ sutaḥ
bhīṣmako 'thāhṛtiś caiva dyumatsenaś ca vīryavān kekayāś ca maheṣvāsā yajñasenaś ca saumakiḥ |
28 | arjunaṃ cāpi saṃśritya rājaputrā mahābalāḥ
aśikṣanta dhanurvedaṃ rauravājinavāsasaḥ |
29 | tatraiva śikṣitā rājan kumārā vṛṣṇinandanāḥ
raukmiṇeyaś ca sāmbaś ca yuyudhānaś ca sātyakiḥ |
30 | ete cānye ca bahavo rājānaḥ pṛthivīpate
dhanaṃjayasakhā cātra nityam āste sma tumburuḥ |
31 | citrasenaḥ sahāmātyo gandharvāpsarasas tathā
gītavāditrakuśalāḥ śamyātālaviśāradāḥ |
32 | pramāṇe 'tha layasthāne kiṃnarāḥ kṛtaniśramāḥ
saṃcoditās tumburuṇā gandharvāḥ sahitā jaguḥ |
33 | gāyanti divyatānais te yathānyāyaṃ manasvinaḥ
pāṇḍuputrān ṛṣīṃś caiva ramayanta upāsate |
34 | tasyāṃ sabhāyām āsīnāḥ suvratāḥ satyasaṃgarāḥ
divīva devā brahmāṇaṃ yudhiṣṭhiram upāsate |