Book 1 Chapter 217 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | tau rathābhyāṃ naravyāghrau dāvasyobhayataḥ sthitau
dikṣu sarvāsu bhūtānāṃ cakrāte kadanaṃ mahat |
2 | yatra yatra hi dṛśyante prāṇinaḥ khāṇḍavālayāḥ
palāyantas tatra tatra tau vīrau paryadhāvatām |
3 | chidraṃ hi na prapaśyanti rathayor āśuvikramāt
āviddhāv iva dṛśyete rathinau tau rathottamau |
4 | khāṇḍave dahyamāne tu bhūtāny atha sahasraśaḥ
utpetur bhairavān nādān vinadanto diśo daśa |
5 | dagdhaikadeśā bahavo niṣṭaptāś ca tathāpare
sphuṭitākṣā viśīrṇāś ca viplutāś ca vicetasaḥ |
6 | samāliṅgya sutān anye pitṝn mātṝṃs tathāpare
tyaktuṃ na śekuḥ snehena tathaiva nidhanaṃ gatāḥ |
7 | vikṛtair darśanair anye samutpetuḥ sahasraśaḥ
tatra tatra vighūrṇantaḥ punar agnau prapedire |
8 | dagdhapakṣākṣicaraṇā viceṣṭanto mahītale
tatra tatra sma dṛśyante vinaśyantaḥ śarīriṇaḥ |
9 | jalasthāneṣu sarveṣu kvāthyamāneṣu bhārata
gatasattvāḥ sma dṛśyante kūrmamatsyāḥ sahasraśaḥ |
10 | śarīraiḥ saṃpradīptaiś ca dehavanta ivāgnayaḥ
adṛśyanta vane tasmin prāṇinaḥ prāṇasaṃkṣaye |
11 | tāṃs tathotpatataḥ pārthaḥ śaraiḥ saṃchidya khaṇḍaśaḥ
dīpyamāne tataḥ prāsyat prahasan kṛṣṇavartmani |
12 | te śarācitasarvāṅgā vinadanto mahāravān
ūrdhvam utpatya vegena nipetuḥ pāvake punaḥ |
13 | śarair abhyāhatānāṃ ca dahyatāṃ ca vanaukasām
virāvaḥ śrūyate ha sma samudrasyeva mathyataḥ |
14 | vahneś cāpi prahṛṣṭasya kham utpetur mahārciṣaḥ
janayām āsur udvegaṃ sumahāntaṃ divaukasām |
15 | tato jagmur mahātmānaḥ sarva eva divaukasaḥ
śaraṇaṃ devarājānaṃ sahasrākṣaṃ puraṃdaram |
16 | devā ūcuḥ |
16 | kiṃ nv ime mānavāḥ sarve dahyante kṛṣṇavartmanā
kaccin na saṃkṣayaḥ prāpto lokānām amareśvara |
17 | vaiśaṃpāyana uvāca |
17 | tac chrutvā vṛtrahā tebhyaḥ svayam evānvavekṣya ca
khāṇḍavasya vimokṣārthaṃ prayayau harivāhanaḥ |
18 | mahatā meghajālena nānārūpeṇa vajrabhṛt
ākāśaṃ samavastīrya pravavarṣa sureśvaraḥ |
19 | tato 'kṣamātrā visṛjan dhārāḥ śatasahasraśaḥ
abhyavarṣat sahasrākṣaḥ pāvakaṃ khāṇḍavaṃ prati |
20 | asaṃprāptās tu tā dhārās tejasā jātavedasaḥ
kha eva samaśuṣyanta na kāś cit pāvakaṃ gatāḥ |
21 | tato namucihā kruddho bhṛśam arciṣmatas tadā
punar evābhyavarṣat tam ambhaḥ pravisṛjan bahu |
22 | arcir dhārābhisaṃbaddhaṃ dhūmavidyutsamākulam
babhūva tad vanaṃ ghoraṃ stanayitnusaghoṣavat |