Book 1 Chapter 214 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | indraprasthe vasantas te jaghnur anyān narādhipān
śāsanād dhṛtarāṣṭrasya rājñaḥ śāṃtanavasya ca |
2 | āśritya dharmarājānaṃ sarvaloko 'vasat sukham
puṇyalakṣaṇakarmāṇaṃ svadeham iva dehinaḥ |
3 | sa samaṃ dharmakāmārthān siṣeve bharatarṣabhaḥ
trīn ivātmasamān bandhūn bandhumān iva mānayan |
4 | teṣāṃ samavibhaktānāṃ kṣitau dehavatām iva
babhau dharmārthakāmānāṃ caturtha iva pārthivaḥ |
5 | adhyetāraṃ paraṃ vedāḥ prayoktāraṃ mahādhvarāḥ
rakṣitāraṃ śubhaṃ varṇā lebhire taṃ janādhipam |
6 | adhiṣṭhānavatī lakṣmīḥ parāyaṇavatī matiḥ
bandhumān akhilo dharmas tenāsīt pṛthivīkṣitā |
7 | bhrātṛbhiḥ sahito rājā caturbhir adhikaṃ babhau
prayujyamānair vitato vedair iva mahādhvaraḥ |
8 | taṃ tu dhaumyādayo viprāḥ parivāryopatasthire
bṛhaspatisamā mukhyāḥ prajāpatim ivāmarāḥ |
9 | dharmarāje atiprītyā pūrṇacandra ivāmale
prajānāṃ remire tulyaṃ netrāṇi hṛdayāni ca |
10 | na tu kevaladaivena prajā bhāvena remire
yad babhūva manaḥkāntaṃ karmaṇā sa cakāra tat |
11 | na hy ayuktaṃ na cāsatyaṃ nānṛtaṃ na ca vipriyam
bhāṣitaṃ cārubhāṣasya jajñe pārthasya dhīmataḥ |
12 | sa hi sarvasya lokasya hitam ātmana eva ca
cikīrṣuḥ sumahātejā reme bharatasattamaḥ |
13 | tathā tu muditāḥ sarve pāṇḍavā vigatajvarāḥ
avasan pṛthivīpālāṃs trāsayantaḥ svatejasā |
14 | tataḥ katipayāhasya bībhatsuḥ kṛṣṇam abravīt
uṣṇāni kṛṣṇa vartante gacchāmo yamunāṃ prati |
15 | suhṛjjanavṛtās tatra vihṛtya madhusūdana
sāyāhne punar eṣyāmo rocatāṃ te janārdana |
16 | vāsudeva uvāca |
16 | kuntīmātar mamāpy etad rocate yad vayaṃ jale
suhṛjjanavṛtāḥ pārtha viharema yathāsukham |
17 | vaiśaṃpāyana uvāca |
17 | āmantrya dharmarājānam anujñāpya ca bhārata
jagmatuḥ pārthagovindau suhṛjjanavṛtau tataḥ |
18 | vihāradeśaṃ saṃprāpya nānādrumavad uttamam
gṛhair uccāvacair yuktaṃ puraṃdaragṛhopamam |
19 | bhakṣyair bhojyaiś ca peyaiś ca rasavadbhir mahādhanaiḥ
mālyaiś ca vividhair yuktaṃ yuktaṃ vārṣṇeyapārthayoḥ |
20 | āviveśatur āpūrṇaṃ ratnair uccāvacaiḥ śubhaiḥ
yathopajoṣaṃ sarvaś ca janaś cikrīḍa bhārata |
21 | vane kāś cij jale kāś cit kāś cid veśmasu cāṅganāḥ
yathādeśaṃ yathāprīti cikrīḍuḥ kṛṣṇapārthayoḥ |
22 | draupadī ca subhadrā ca vāsāṃsy ābharaṇāni ca
prayacchetāṃ mahārhāṇi strīṇāṃ te sma madotkaṭe |
23 | kāś cit prahṛṣṭā nanṛtuś cukruśuś ca tathāparāḥ
jahasuś cāparā nāryaḥ papuś cānyā varāsavam |
24 | ruruduś cāparās tatra prajaghnuś ca parasparam
mantrayām āsur anyāś ca rahasyāni parasparam |
25 | veṇuvīṇāmṛdaṅgānāṃ manojñānāṃ ca sarvaśaḥ
śabdenāpūryate ha sma tad vanaṃ susamṛddhimat |
26 | tasmiṃs tathā vartamāne kurudāśārhanandanau
samīpe jagmatuḥ kaṃ cid uddeśaṃ sumanoharam |
27 | tatra gatvā mahātmānau kṛṣṇau parapuraṃjayau
mahārhāsanayo rājaṃs tatas tau saṃniṣīdatuḥ |
28 | tatra pūrvavyatītāni vikrāntāni ratāni ca
bahūni kathayitvā tau remāte pārthamādhavau |
29 | tatropaviṣṭau muditau nākapṛṣṭhe 'śvināv iva
abhyagacchat tadā vipro vāsudevadhanaṃjayau |
30 | bṛhacchālapratīkāśaḥ prataptakanakaprabhaḥ
haripiṅgo hariśmaśruḥ pramāṇāyāmataḥ samaḥ |
31 | taruṇādityasaṃkāśaḥ kṛṣṇavāsā jaṭādharaḥ
padmapatrānanaḥ piṅgas tejasā prajvalann iva |
32 | upasṛṣṭaṃ tu taṃ kṛṣṇau bhrājamānaṃ dvijottamam
arjuno vāsudevaś ca tūrṇam utpatya tasthatuḥ |