Book 1 Chapter 206 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | taṃ prayāntaṃ mahābāhuṃ kauravāṇāṃ yaśaskaram
anujagmur mahātmāno brāhmaṇā vedapāragāḥ |
2 | vedavedāṅgavidvāṃsas tathaivādhyātmacintakāḥ
caukṣāś ca bhagavadbhaktāḥ sūtāḥ paurāṇikāś ca ye |
3 | kathakāś cāpare rājañ śramaṇāś ca vanaukasaḥ
divyākhyānāni ye cāpi paṭhanti madhuraṃ dvijāḥ |
4 | etaiś cānyaiś ca bahubhiḥ sahāyaiḥ pāṇḍunandanaḥ
vṛtaḥ ślakṣṇakathaiḥ prāyān marudbhir iva vāsavaḥ |
5 | ramaṇīyāni citrāṇi vanāni ca sarāṃsi ca
saritaḥ sāgarāṃś caiva deśān api ca bhārata |
6 | puṇyāni caiva tīrthāni dadarśa bharatarṣabha
sa gaṅgādvāram āsādya niveśam akarot prabhuḥ |
7 | tatra tasyādbhutaṃ karma śṛṇu me janamejaya
kṛtavān yad viśuddhātmā pāṇḍūnāṃ pravaro rathī |
8 | niviṣṭe tatra kaunteye brāhmaṇeṣu ca bhārata
agnihotrāṇi viprās te prāduścakrur anekaśaḥ |
9 | teṣu prabodhyamāneṣu jvaliteṣu huteṣu ca
kṛtapuṣpopahāreṣu tīrāntaragateṣu ca |
10 | kṛtābhiṣekair vidvadbhir niyataiḥ satpathi sthitaiḥ
śuśubhe 'tīva tad rājan gaṅgādvāraṃ mahātmabhiḥ |
11 | tathā paryākule tasmin niveśe pāṇḍunandanaḥ
abhiṣekāya kaunteyo gaṅgām avatatāra ha |
12 | tatrābhiṣekaṃ kṛtvā sa tarpayitvā pitāmahān
uttitīrṣur jalād rājann agnikāryacikīrṣayā |
13 | apakṛṣṭo mahābāhur nāgarājasya kanyayā
antarjale mahārāja ulūpyā kāmayānayā |
14 | dadarśa pāṇḍavas tatra pāvakaṃ susamāhitam
kauravyasyātha nāgasya bhavane paramārcite |
15 | tatrāgnikāryaṃ kṛtavān kuntīputro dhanaṃjayaḥ
aśaṅkamānena hutas tenātuṣyad dhutāśanaḥ |
16 | agnikāryaṃ sa kṛtvā tu nāgarājasutāṃ tadā
prahasann iva kaunteya idaṃ vacanam abravīt |
17 | kim idaṃ sāhasaṃ bhīru kṛtavaty asi bhāmini
kaś cāyaṃ subhago deśaḥ kā ca tvaṃ kasya cātmajā |
18 | ulūpy uvāca |
18 | airāvatakule jātaḥ kauravyo nāma pannagaḥ
tasyāsmi duhitā pārtha ulūpī nāma pannagī |
19 | sāhaṃ tvām abhiṣekārtham avatīrṇaṃ samudragām
dṛṣṭavaty eva kaunteya kandarpeṇāsmi mūrcchitā |
20 | tāṃ mām anaṅgamathitāṃ tvatkṛte kurunandana
ananyāṃ nandayasvādya pradānenātmano rahaḥ |
21 | arjuna uvāca |
21 | brahmacaryam idaṃ bhadre mama dvādaśavārṣikam
dharmarājena cādiṣṭaṃ nāham asmi svayaṃvaśaḥ |
22 | tava cāpi priyaṃ kartum icchāmi jalacāriṇi
anṛtaṃ noktapūrvaṃ ca mayā kiṃ cana karhi cit |
23 | kathaṃ ca nānṛtaṃ tat syāt tava cāpi priyaṃ bhavet
na ca pīḍyeta me dharmas tathā kuryāṃ bhujaṃgame |
24 | ulūpy uvāca |
24 | jānāmy ahaṃ pāṇḍaveya yathā carasi medinīm
yathā ca te brahmacaryam idam ādiṣṭavān guruḥ |
25 | parasparaṃ vartamānān drupadasyātmajāṃ prati
yo no 'nupraviśen mohāt sa no dvādaśavārṣikam vane cared brahmacaryam iti vaḥ samayaḥ kṛtaḥ |
26 | tad idaṃ draupadīhetor anyonyasya pravāsanam
kṛtaṃ vas tatra dharmārtham atra dharmo na duṣyati |
27 | paritrāṇaṃ ca kartavyam ārtānāṃ pṛthulocana
kṛtvā mama paritrāṇaṃ tava dharmo na lupyate |
28 | yadi vāpy asya dharmasya sūkṣmo 'pi syād vyatikramaḥ
sa ca te dharma eva syād dāttvā prāṇān mamārjuna |
29 | bhaktāṃ bhajasva māṃ pārtha satām etan mataṃ prabho
na kariṣyasi ced evaṃ mṛtāṃ mām upadhāraya |
30 | prāṇadānān mahābāho cara dharmam anuttamam
śaraṇaṃ ca prapannāsmi tvām adya puruṣottama |
31 | dīnān anāthān kaunteya parirakṣasi nityaśaḥ
sāhaṃ śaraṇam abhyemi roravīmi ca duḥkhitā |
32 | yāce tvām abhikāmāhaṃ tasmāt kuru mama priyam
sa tvam ātmapradānena sakāmāṃ kartum arhasi |
33 | vaiśaṃpāyana uvāca |
33 | evam uktas tu kaunteyaḥ pannageśvarakanyayā
kṛtavāṃs tat tathā sarvaṃ dharmam uddiśya kāraṇam |
34 | sa nāgabhavane rātriṃ tām uṣitvā pratāpavān
udite 'bhyutthitaḥ sūrye kauravyasya niveśanāt |