Book 1 Chapter 203 | |
1 | nārada uvāca |
1 | tato devarṣayaḥ sarve siddhāś ca paramarṣayaḥ
jagmus tadā parām ārtiṃ dṛṣṭvā tat kadanaṃ mahat |
2 | te 'bhijagmur jitakrodhā jitātmāno jitendriyāḥ
pitāmahasya bhavanaṃ jagataḥ kṛpayā tadā |
3 | tato dadṛśur āsīnaṃ saha devaiḥ pitāmaham
siddhair brahmarṣibhiś caiva samantāt parivāritam |
4 | tatra devo mahādevas tatrāgnir vāyunā saha
candrādityau ca dharmaś ca parameṣṭhī tathā budhaḥ |
5 | vaikhānasā vālakhilyā vānaprasthā marīcipāḥ
ajāś caivāvimūḍhāś ca tejogarbhās tapasvinaḥ ṛṣayaḥ sarva evaite pitāmaham upāsate |
6 | tato 'bhigamya sahitāḥ sarva eva maharṣayaḥ
sundopasundayoḥ karma sarvam eva śaśaṃsire |
7 | yathākṛtaṃ yathā caiva kṛtaṃ yena krameṇa ca
nyavedayaṃs tataḥ sarvam akhilena pitāmahe |
8 | tato devagaṇāḥ sarve te caiva paramarṣayaḥ
tam evārthaṃ puraskṛtya pitāmaham acodayan |
9 | tataḥ pitāmahaḥ śrutvā sarveṣāṃ tad vacas tadā
muhūrtam iva saṃcintya kartavyasya viniścayam |
10 | tayor vadhaṃ samuddiśya viśvakarmāṇam āhvayat
dṛṣṭvā ca viśvakarmāṇaṃ vyādideśa pitāmahaḥ sṛjyatāṃ prārthanīyeha pramadeti mahātapāḥ |
11 | pitāmahaṃ namaskṛtya tadvākyam abhinandya ca
nirmame yoṣitaṃ divyāṃ cintayitvā prayatnataḥ |
12 | triṣu lokeṣu yat kiṃ cid bhūtaṃ sthāvarajaṅgamam
samānayad darśanīyaṃ tat tad yatnāt tatas tataḥ |
13 | koṭiśaś cāpi ratnāni tasyā gātre nyaveśayat
tāṃ ratnasaṃghātamayīm asṛjad devarūpiṇīm |
14 | sā prayatnena mahatā nirmitā viśvakarmaṇā
triṣu lokeṣu nārīṇāṃ rūpeṇāpratimābhavat |
15 | na tasyāḥ sūkṣmam apy asti yad gātre rūpasaṃpadā
na yuktaṃ yatra vā dṛṣṭir na sajjati nirīkṣatām |
16 | sā vigrahavatīva śrīḥ kāntarūpā vapuṣmatī
jahāra sarvabhūtānāṃ cakṣūṃṣi ca manāṃsi ca |
17 | tilaṃ tilaṃ samānīya ratnānāṃ yad vinirmitā
tilottamety atas tasyā nāma cakre pitāmahaḥ |
18 | pitāmaha uvāca |
18 | gaccha sundopasundābhyām asurābhyāṃ tilottame
prārthanīyena rūpeṇa kuru bhadre pralobhanam |
19 | tvatkṛte darśanād eva rūpasaṃpatkṛtena vai
virodhaḥ syād yathā tābhyām anyonyena tathā kuru |
20 | nārada uvāca |
20 | sā tatheti pratijñāya namaskṛtya pitāmaham
cakāra maṇḍalaṃ tatra vibudhānāṃ pradakṣiṇam |
21 | prāṅmukho bhagavān āste dakṣiṇena maheśvaraḥ
devāś caivottareṇāsan sarvatas tv ṛṣayo 'bhavan |
22 | kurvantyā tu tayā tatra maṇḍalaṃ tat pradakṣiṇam
indraḥ sthāṇuś ca bhagavān dhairyeṇa pratyavasthitau |
23 | draṣṭukāmasya cātyarthaṃ gatāyāḥ pārśvatas tadā
anyad añcitapakṣmāntaṃ dakṣiṇaṃ niḥsṛtaṃ mukham |
24 | pṛṣṭhataḥ parivartantyāḥ paścimaṃ niḥsṛtaṃ mukham
gatāyāś cottaraṃ pārśvam uttaraṃ niḥsṛtaṃ mukham |
25 | mahendrasyāpi netrāṇāṃ pārśvataḥ pṛṣṭhato 'grataḥ
raktāntānāṃ viśālānāṃ sahasraṃ sarvato 'bhavat |
26 | evaṃ caturmukhaḥ sthāṇur mahādevo 'bhavat purā
tathā sahasranetraś ca babhūva balasūdanaḥ |
27 | tathā devanikāyānām ṛṣīṇāṃ caiva sarvaśaḥ
mukhāny abhipravartante yena yāti tilottamā |
28 | tasyā gātre nipatitā teṣāṃ dṛṣṭir mahātmanām
sarveṣām eva bhūyiṣṭham ṛte devaṃ pitāmaham |
29 | gacchantyās tu tadā devāḥ sarve ca paramarṣayaḥ
kṛtam ity eva tat kāryaṃ menire rūpasaṃpadā |
30 | tilottamāyāṃ tu tadā gatāyāṃ lokabhāvanaḥ
sarvān visarjayām āsa devān ṛṣigaṇāṃś ca tān |