Book 1 Chapter 201 | |
1 | nārada uvāca |
1 | śṛṇu me vistareṇemam itihāsaṃ purātanam
bhrātṛbhīḥ sahitaḥ pārtha yathāvṛttaṃ yudhiṣṭhira |
2 | mahāsurasyānvavāye hiraṇyakaśipoḥ purā
nikumbho nāma daityendras tejasvī balavān abhūt |
3 | tasya putrau mahāvīryau jātau bhīmaparākramau
sahānyonyena bhuñjāte vinānyonyaṃ na gacchataḥ |
4 | anyonyasya priyakarāv anyonyasya priyaṃvadau
ekaśīlasamācārau dvidhaivaikaṃ yathā kṛtau |
5 | tau vivṛddhau mahāvīryau kāryeṣv apy ekaniścayau
trailokyavijayārthāya samāsthāyaikaniścayam |
6 | kṛtvā dīkṣāṃ gatau vindhyaṃ tatrograṃ tepatus tapaḥ
tau tu dīrgheṇa kālena tapoyuktau babhūvatuḥ |
7 | kṣutpipāsāpariśrāntau jaṭāvalkaladhāriṇau
malopacitasarvāṅgau vāyubhakṣau babhūvatuḥ |
8 | ātmamāṃsāni juhvantau pādāṅguṣṭhāgradhiṣṭhitau
ūrdhvabāhū cānimiṣau dīrghakālaṃ dhṛtavratau |
9 | tayos tapaḥprabhāveṇa dīrghakālaṃ pratāpitaḥ
dhūmaṃ pramumuce vindhyas tad adbhutam ivābhavat |
10 | tato devābhavan bhītā ugraṃ dṛṣṭvā tayos tapaḥ
tapovighātārtham atho devā vighnāni cakrire |
11 | ratnaiḥ pralobhayām āsuḥ strībhiś cobhau punaḥ punaḥ
na ca tau cakratur bhaṅgaṃ vratasya sumahāvratau |
12 | atha māyāṃ punar devās tayoś cakrur mahātmanoḥ
bhaginyo mātaro bhāryās tayoḥ parijanas tathā |
13 | paripātyamānā vitrastāḥ śūlahastena rakṣasā
srastābharaṇakeśāntā ekāntabhraṣṭavāsasaḥ |
14 | abhidhāvya tataḥ sarvās tau trāhīti vicukruśuḥ
na ca tau cakratur bhaṅgaṃ vratasya sumahāvratau |
15 | yadā kṣobhaṃ nopayāti nārtim anyataras tayoḥ
tataḥ striyas tā bhūtaṃ ca sarvam antaradhīyata |
16 | tataḥ pitāmahaḥ sākṣād abhigamya mahāsurau
vareṇa chandayām āsa sarvalokapitāmahaḥ |
17 | tataḥ sundopasundau tau bhrātarau dṛḍhavikramau
dṛṣṭvā pitāmahaṃ devaṃ tasthatuḥ prāñjalī tadā |
18 | ūcatuś ca prabhuṃ devaṃ tatas tau sahitau tadā
āvayos tapasānena yadi prītaḥ pitāmahaḥ |
19 | māyāvidāv astravidau balinau kāmarūpiṇau
ubhāv apy amarau syāvaḥ prasanno yadi nau prabhuḥ |
20 | pitāmaha uvāca |
20 | ṛte 'maratvam anyad vāṃ sarvam uktaṃ bhaviṣyati
anyad vṛṇītāṃ mṛtyoś ca vidhānam amaraiḥ samam |
21 | kariṣyāvedam iti yan mahad abhyutthitaṃ tapaḥ
yuvayor hetunānena nāmaratvaṃ vidhīyate |
22 | trailokyavijayārthāya bhavadbhyām āsthitaṃ tapaḥ
hetunānena daityendrau na vāṃ kāmaṃ karomy aham |
23 | sundopasundāv ūcatuḥ |
23 | triṣu lokeṣu yad bhūtaṃ kiṃ cit sthāvarajaṅgamam
sarvasmān nau bhayaṃ na syād ṛte 'nyonyaṃ pitāmaha |
24 | pitāmaha uvāca |
24 | yat prārthitaṃ yathoktaṃ ca kāmam etad dadāni vām
mṛtyor vidhānam etac ca yathāvad vāṃ bhaviṣyati |
25 | nārada uvāca |
25 | tataḥ pitāmaho dattvā varam etat tadā tayoḥ
nivartya tapasas tau ca brahmalokaṃ jagāma ha |
26 | labdhvā varāṇi sarvāṇi daityendrāv api tāv ubhau
avadhyau sarvalokasya svam eva bhavanaṃ gatau |
27 | tau tu labdhavarau dṛṣṭvā kṛtakāmau mahāsurau
sarvaḥ suhṛjjanas tābhyāṃ pramodam upajagmivān |
28 | tatas tau tu jaṭā hitvā maulinau saṃbabhūvatuḥ
mahārhābharaṇopetau virajombaradhāriṇau |
29 | akālakaumudīṃ caiva cakratuḥ sārvakāmikīm
daityendrau paramaprītau tayoś caiva suhṛjjanaḥ |
30 | bhakṣyatāṃ bhujyatāṃ nityaṃ ramyatāṃ gīyatām iti
pīyatāṃ dīyatāṃ ceti vāca āsan gṛhe gṛhe |
31 | tatra tatra mahāpānair utkṛṣṭatalanāditaiḥ
hṛṣṭaṃ pramuditaṃ sarvaṃ daityānām abhavat puram |
32 | tais tair vihārair bahubhir daityānāṃ kāmarūpiṇām
samāḥ saṃkrīḍatāṃ teṣām ahar ekam ivābhavat |