Book 1 Chapter 197 | |
1 | vidura uvāca |
1 | rājan niḥsaṃśayaṃ śreyo vācyas tvam asi bāndhavaiḥ
na tv aśuśrūṣamāṇeṣu vākyaṃ saṃpratitiṣṭhati |
2 | hitaṃ hi tava tad vākyam uktavān kurusattamaḥ
bhīṣmaḥ śāṃtanavo rājan pratigṛhṇāsi tan na ca |
3 | tathā droṇena bahudhā bhāṣitaṃ hitam uttamam
tac ca rādhāsutaḥ karṇo manyate na hitaṃ tava |
4 | cintayaṃś ca na paśyāmi rājaṃs tava suhṛttamam
ābhyāṃ puruṣasiṃhābhyāṃ yo vā syāt prajñayādhikaḥ |
5 | imau hi vṛddhau vayasā prajñayā ca śrutena ca
samau ca tvayi rājendra teṣu pāṇḍusuteṣu ca |
6 | dharme cānavamau rājan satyatāyāṃ ca bhārata
rāmād dāśaratheś caiva gayāc caiva na saṃśayaḥ |
7 | na coktavantāv aśreyaḥ purastād api kiṃ cana
na cāpy apakṛtaṃ kiṃ cid anayor lakṣyate tvayi |
8 | tāv imau puruṣavyāghrāv anāgasi nṛpa tvayi
na mantrayetāṃ tvac chreyaḥ kathaṃ satyaparākramau |
9 | prajñāvantau naraśreṣṭhāv asmiṃl loke narādhipa
tvannimittam ato nemau kiṃ cij jihmaṃ vadiṣyataḥ iti me naiṣṭhikī buddhir vartate kurunandana |
10 | na cārthahetor dharmajñau vakṣyataḥ pakṣasaṃśritam
etad dhi paramaṃ śreyo menāte tava bhārata |
11 | duryodhanaprabhṛtayaḥ putrā rājan yathā tava
tathaiva pāṇḍaveyās te putrā rājan na saṃśayaḥ |
12 | teṣu ced ahitaṃ kiṃ cin mantrayeyur abuddhitaḥ
mantriṇas te na te śreyaḥ prapaśyanti viśeṣataḥ |
13 | atha te hṛdaye rājan viśeṣas teṣu vartate
antarasthaṃ vivṛṇvānāḥ śreyaḥ kuryur na te dhruvam |
14 | etadartham imau rājan mahātmānau mahādyutī
nocatur vivṛtaṃ kiṃ cin na hy eṣa tava niścayaḥ |
15 | yac cāpy aśakyatāṃ teṣām āhatuḥ puruṣarṣabhau
tat tathā puruṣavyāghra tava tad bhadram astu te |
16 | kathaṃ hi pāṇḍavaḥ śrīmān savyasācī paraṃtapaḥ
śakyo vijetuṃ saṃgrāme rājan maghavatā api |
17 | bhīmaseno mahābāhur nāgāyutabalo mahān
kathaṃ hi yudhi śakyeta vijetum amarair api |
18 | tathaiva kṛtinau yuddhe yamau yamasutāv iva
kathaṃ viṣahituṃ śakyau raṇe jīvitum icchatā |
19 | yasmin dhṛtir anukrośaḥ kṣamā satyaṃ parākramaḥ
nityāni pāṇḍavaśreṣṭhe sa jīyeta kathaṃ raṇe |
20 | yeṣāṃ pakṣadharo rāmo yeṣāṃ mantrī janārdanaḥ
kiṃ nu tair ajitaṃ saṃkhye yeṣāṃ pakṣe ca sātyakiḥ |
21 | drupadaḥ śvaśuro yeṣāṃ yeṣāṃ śyālāś ca pārṣatāḥ
dhṛṣṭadyumnamukhā vīrā bhrātaro drupadātmajāḥ |
22 | so 'śakyatāṃ ca vijñāya teṣām agreṇa bhārata
dāyādyatāṃ ca dharmeṇa samyak teṣu samācara |
23 | idaṃ nirdigdham ayaśaḥ purocanakṛtaṃ mahat
teṣām anugraheṇādya rājan prakṣālayātmanaḥ |
24 | drupado 'pi mahān rājā kṛtavairaś ca naḥ purā
tasya saṃgrahaṇaṃ rājan svapakṣasya vivardhanam |
25 | balavantaś ca dāśārhā bahavaś ca viśāṃ pate
yataḥ kṛṣṇas tatas te syur yataḥ kṛṣṇas tato jayaḥ |
26 | yac ca sāmnaiva śakyeta kāryaṃ sādhayituṃ nṛpa
ko daivaśaptas tat kārtuṃ vigraheṇa samācaret |
27 | śrutvā ca jīvataḥ pārthān paurajānapado janaḥ
balavad darśane gṛdhnus teṣāṃ rājan kuru priyam |
28 | duryodhanaś ca karṇaś ca śakuniś cāpi saubalaḥ
adharmayuktā duṣprajñā bālā maiṣāṃ vacaḥ kṛthāḥ |
29 | uktam etan mayā rājan purā guṇavatas tava
duryodhanāparādhena prajeyaṃ vinaśiṣyati |