Book 1 Chapter 196 | |
1 | droṇa uvāca |
1 | mantrāya samupānītair dhṛtarāṣṭrahitair nṛpa
dharmyaṃ pathyaṃ yaśasyaṃ ca vācyam ity anuśuśrumaḥ |
2 | mamāpy eṣā matis tāta yā bhīṣmasya mahātmanaḥ
saṃvibhajyās tu kaunteyā dharma eṣa sanātanaḥ |
3 | preṣyatāṃ drupadāyāśu naraḥ kaś cit priyaṃvadaḥ
bahulaṃ ratnam ādāya teṣām arthāya bhārata |
4 | mithaḥ kṛtyaṃ ca tasmai sa ādāya bahu gacchatu
vṛddhiṃ ca paramāṃ brūyāt tatsaṃyogodbhavāṃ tathā |
5 | saṃprīyamāṇaṃ tvāṃ brūyād rājan dūryodhanaṃ tathā
asakṛd drupade caiva dhṛṣṭadyumne ca bhārata |
6 | ucitatvaṃ priyatvaṃ ca yogasyāpi ca varṇayet
punaḥ punaś ca kaunteyān mādrīputrau ca sāntvayan |
7 | hiraṇmayāni śubhrāṇi bahūny ābharaṇāni ca
vacanāt tava rājendra draupadyāḥ saṃprayacchatu |
8 | tathā drupadaputrāṇāṃ sarveṣāṃ bharatarṣabha
pāṇḍavānāṃ ca sarveṣāṃ kuntyā yuktāni yāni ca |
9 | evaṃ sāntvasamāyuktaṃ drupadaṃ pāṇḍavaiḥ saha
uktvāthānantaraṃ brūyāt teṣām āgamanaṃ prati |
10 | anujñāteṣu vīreṣu balaṃ gacchatu śobhanam
duḥśāsano vikarṇaś ca pāṇḍavān ānayantv iha |
11 | tatas te pārthivaśreṣṭha pūjyamānāḥ sadā tvayā
prakṛtīnām anumate pade sthāsyanti paitṛke |
12 | evaṃ tava mahārāja teṣu putreṣu caiva ha
vṛttam aupayikaṃ manye bhīṣmeṇa saha bhārata |
13 | karṇa uvāca |
13 | yojitāv arthamānābhyāṃ sarvakāryeṣv anantarau
na mantrayetāṃ tvacchreyaḥ kim adbhutataraṃ tataḥ |
14 | duṣṭena manasā yo vai pracchannenāntarātmanā
brūyān niḥśreyasaṃ nāma kathaṃ kuryāt satāṃ matam |
15 | na mitrāṇy arthakṛcchreṣu śreyase vetarāya vā
vidhipūrvaṃ hi sarvasya duḥkhaṃ vā yadi vā sukham |
16 | kṛtaprajño 'kṛtaprajño bālo vṛddhaś ca mānavaḥ
sasahāyo 'sahāyaś ca sarvaṃ sarvatra vindati |
17 | śrūyate hi purā kaś cid ambuvīca iti śrutaḥ
āsīd rājagṛhe rājā māgadhānāṃ mahīkṣitām |
18 | sa hīnaḥ karaṇaiḥ sarvair ucchvāsaparamo nṛpaḥ
amātyasaṃsthaḥ kāryeṣu sarveṣv evābhavat tadā |
19 | tasyāmātyo mahākarṇir babhūvaikeśvaraḥ purā
sa labdhabalam ātmānaṃ manyamāno 'vamanyate |
20 | sa rājña upabhogyāni striyo ratnadhanāni ca
ādade sarvaśo mūḍha aiśvaryaṃ ca svayaṃ tadā |
21 | tad ādāya ca lubdhasya lābhāl lobho vyavardhata
tathā hi sarvam ādāya rājyam asya jihīrṣati |
22 | hīnasya karaṇaiḥ sarvair ucchvāsaparamasya ca
yatamāno 'pi tad rājyaṃ na śaśāketi naḥ śrutam |
23 | kim anyad vihitān nūnaṃ tasya sā puruṣendratā
yadi te vihitaṃ rājyaṃ bhaviṣyati viśāṃ pate |
24 | miṣataḥ sarvalokasya sthāsyate tvayi tad dhruvam
ato 'nyathā ced vihitaṃ yatamāno na lapsyase |
25 | evaṃ vidvann upādatsva mantriṇāṃ sādhv asādhutām
duṣṭānāṃ caiva boddhavyam aduṣṭānāṃ ca bhāṣitam |
26 | droṇa uvāca |
26 | vidma te bhāvadoṣeṇa yadartham idam ucyate
duṣṭaḥ pāṇḍavahetos tvaṃ doṣaṃ khyāpayase hi naḥ |
27 | hitaṃ tu paramaṃ karṇa bravīmi kuruvardhanam
atha tvaṃ manyase duṣṭaṃ brūhi yat paramaṃ hitam |
28 | ato 'nyathā cet kriyate yad bravīmi paraṃ hitam
kuravo vinaśiṣyanti nacireṇeti me matiḥ |