Book 1 Chapter 176 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | evam uktāḥ prayātās te pāṇḍavā janamejaya
rājñā dakṣiṇapāñcālān drupadenābhirakṣitān |
2 | tatas te taṃ mahātmānaṃ śuddhātmānam akalmaṣam
dadṛśuḥ pāṇḍavā rājan pathi dvaipāyanaṃ tadā |
3 | tasmai yathāvat satkāraṃ kṛtvā tena ca sāntvitāḥ
kathānte cābhyanujñātāḥ prayayur drupadakṣayam |
4 | paśyanto ramaṇīyāni vanāni ca sarāṃsi ca
tatra tatra vasantaś ca śanair jagmur mahārathāḥ |
5 | svādhyāyavantaḥ śucayo madhurāḥ priyavādinaḥ
ānupūrvyeṇa saṃprāptāḥ pāñcālān kurunandanāḥ |
6 | te tu dṛṣṭvā puraṃ tac ca skandhāvāraṃ ca pāṇḍavāḥ
kumbhakārasya śālāyāṃ niveśaṃ cakrire tadā |
7 | tatra bhaikṣaṃ samājahrur brāhmīṃ vṛttiṃ samāśritāḥ
tāṃś ca prāptāṃs tadā vīrāñ jajñire na narāḥ kva cit |
8 | yajñasenasya kāmas tu pāṇḍavāya kirīṭine
kṛṣṇāṃ dadyām iti sadā na caitad vivṛṇoti saḥ |
9 | so 'nveṣamāṇaḥ kaunteyān pāñcālyo janamejaya
dṛḍhaṃ dhanur anāyamyaṃ kārayām āsa bhārata |
10 | yantraṃ vaihāyasaṃ cāpi kārayām āsa kṛtrimam
tena yantreṇa sahitaṃ rājā lakṣyaṃ ca kāñcanam |
11 | drupada uvāca |
11 | idaṃ sajyaṃ dhanuḥ kṛtvā sajyenānena sāyakaiḥ
atītya lakṣyaṃ yo veddhā sa labdhā matsutām iti |
12 | vaiśaṃpāyana uvāca |
12 | iti sa drupado rājā sarvataḥ samaghoṣayat
tac chrutvā pārthivāḥ sarve samīyus tatra bhārata |
13 | ṛṣayaś ca mahātmānaḥ svayaṃvaradidṛkṣayā
duryodhanapurogāś ca sakarṇāḥ kuravo nṛpa |
14 | brāhmaṇāś ca mahābhāgā deśebhyaḥ samupāgaman
te 'bhyarcitā rājagaṇā drupadena mahātmanā |
15 | tataḥ paurajanāḥ sarve sāgaroddhūtaniḥsvanāḥ
śiśumārapuraṃ prāpya nyaviśaṃs te ca pārthivāḥ |
16 | prāguttareṇa nagarād bhūmibhāge same śubhe
samājavāṭaḥ śuśubhe bhavanaiḥ sarvato vṛtaḥ |
17 | prākāraparikhopeto dvāratoraṇamaṇḍitaḥ
vitānena vicitreṇa sarvataḥ samavastṛtaḥ |
18 | tūryaughaśatasaṃkīrṇaḥ parārdhyāgurudhūpitaḥ
candanodakasiktaś ca mālyadāmaiś ca śobhitaḥ |
19 | kailāsaśikharaprakhyair nabhastalavilekhibhiḥ
sarvataḥ saṃvṛtair naddhaḥ prāsādaiḥ sukṛtocchritaiḥ |
20 | suvarṇajālasaṃvītair maṇikuṭṭimabhūṣitaiḥ
sukhārohaṇasopānair mahāsanaparicchadaiḥ |
21 | agrāmyasamavacchannair agurūttamavāsitaiḥ
haṃsācchavarṇair bahubhir āyojanasugandhibhiḥ |
22 | asaṃbādhaśatadvāraiḥ śayanāsanaśobhitaiḥ
bahudhātupinaddhāṅgair himavacchikharair iva |
23 | tatra nānāprakāreṣu vimāneṣu svalaṃkṛtāḥ
spardhamānās tadānyonyaṃ niṣeduḥ sarvapārthivāḥ |
24 | tatropaviṣṭān dadṛśur mahāsattvaparākramān
rājasiṃhān mahābhāgān kṛṣṇāguruvibhūṣitān |
25 | mahāprasādān brahmaṇyān svarāṣṭraparirakṣiṇaḥ
priyān sarvasya lokasya sukṛtaiḥ karmabhiḥ śubhaiḥ |
26 | mañceṣu ca parārdhyeṣu paurajānapadā janāḥ
kṛṣṇādarśanatuṣṭyarthaṃ sarvataḥ samupāviśan |
27 | brāhmaṇais te ca sahitāḥ pāṇḍavāḥ samupāviśan
ṛddhiṃ pāñcālarājasya paśyantas tām anuttamām |
28 | tataḥ samājo vavṛdhe sa rājan divasān bahūn
ratnapradānabahulaḥ śobhito naṭanartakaiḥ |
29 | vartamāne samāje tu ramaṇīye 'hni ṣoḍaśe
āplutāṅgī suvasanā sarvābharaṇabhūṣitā |
30 | vīrakāṃsyam upādāya kāñcanaṃ samalaṃkṛtam
avatīrṇā tato raṅgaṃ draupadī bharatarṣabha |
31 | purohitaḥ somakānāṃ mantravid brāhmaṇaḥ śuciḥ
paristīrya juhāvāgnim ājyena vidhinā tadā |
32 | sa tarpayitvā jvalanaṃ brāhmaṇān svasti vācya ca
vārayām āsa sarvāṇi vāditrāṇi samantataḥ |
33 | niḥśabde tu kṛte tasmin dhṛṣṭadyumno viśāṃ pate
raṅgamadhyagatas tatra meghagambhīrayā girā vākyam uccair jagādedaṃ ślakṣṇam arthavad uttamam |
34 | idaṃ dhanur lakṣyam ime ca bāṇāḥ; śṛṇvantu me pārthivāḥ sarva eva
yantracchidreṇābhyatikramya lakṣyaṃ; samarpayadhvaṃ khagamair daśārdhaiḥ |
35 | etat kartā karma suduṣkaraṃ yaḥ; kulena rūpeṇa balena yuktaḥ
tasyādya bhāryā bhaginī mameyaṃ; kṛṣṇā bhavitrī na mṛṣā bravīmi |
36 | tān evam uktvā drupadasya putraḥ; paścād idaṃ draupadīm abhyuvāca
nāmnā ca gotreṇa ca karmaṇā ca; saṃkīrtayaṃs tān nṛpatīn sametān |